Θυμάστε το περιεχόμενο της συναναστροφής μας κατά την τελευταία μας συνάθροιση; (Θεέ μου, στην αρχή συναναστράφηκες πάνω στις διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα σε όσα οι άνθρωποι εκλαμβάνουν ως καλές συμπεριφορές και τη βίωση της κανονικής ανθρώπινης φύσης με τον τρόπο που απαιτεί ο Θεός. Στη συνέχεια, συναναστράφηκες πάνω στην ηθική διαγωγή του ανθρώπου κατά την παραδοσιακή κουλτούρα και συνόψισες είκοσι έναν ισχυρισμούς σχετικά με την ηθική διαγωγή του ανθρώπου.) Στην τελευταία μας συνάθροιση, συναναστράφηκα πάνω σε δύο θέματα. Στην αρχή, συναναστράφηκα μαζί σας λίγο περισσότερο πάνω στο θέμα της καλής συμπεριφοράς και στη συνέχεια συναναστράφηκα μαζί σας απλά και εισηγητικά πάνω στον χαρακτήρα, τη διαγωγή και την αρετή του ανθρώπου, χωρίς να μπω σε πολλές λεπτομέρειες. Έχουμε ήδη συναναστραφεί αρκετές φορές πάνω στο τι σημαίνει να επιδιώκει κανείς την αλήθεια και έχω ολοκληρώσει τη συναναστροφή πάνω σε όλες τις καλές συμπεριφορές που σχετίζονται με την επιδίωξη της αλήθειας και έπρεπε να εκτεθούν και να αναλυθούν. Την τελευταία φορά, συναναστράφηκα λιγάκι και πάνω σε κάποια θέματα θεμελιώδους σημασίας που αφορούν την ηθική διαγωγή του ανθρώπου. Αν και δεν αποκάλυψα ούτε ανέλυσα λεπτομερώς αυτές τις δηλώσεις περί ηθικής διαγωγής, απαριθμήσαμε κάμποσα παραδείγματα διαφορετικών ισχυρισμών σχετικά με την ηθική διαγωγή του ανθρώπου —είκοσι ένα, για την ακρίβεια. Αυτά τα είκοσι ένα παραδείγματα είναι ουσιαστικά οι διάφορες δηλώσεις που ενσταλάζει στους ανθρώπους η παραδοσιακή κινεζική κουλτούρα και διέπονται από τις ιδέες της αγαθοσύνης, της δικαιοσύνης, της ευπρέπειας, της σοφίας και της αξιοπιστίας. Για παράδειγμα, αναφέραμε διάφορα ρητά σχετικά με την ηθική διαγωγή του ανθρώπου που αφορούν την αφοσίωση, τη δικαιοσύνη, την ευπρέπεια και την εμπιστοσύνη, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο οφείλουν να ενεργούν οι άντρες, οι γυναίκες, οι αξιωματούχοι και τα παιδιά και ούτω καθεξής. Ανεξάρτητα από το αν αυτά τα είκοσι ένα ρητά καλύπτουν και περιλαμβάνουν τα πάντα, μπορούν, σε κάθε περίπτωση, να αντιπροσωπεύσουν βασικά την ουσία των διάφορων απαιτήσεων που θέτει η παραδοσιακή κινεζική κουλτούρα σχετικά με την ηθική διαγωγή του ανθρώπου, τόσο από ιδεολογική όσο και από ουσιαστική άποψη. Αφού απαριθμήσαμε αυτά τα παραδείγματα, τα συλλογιστήκατε; Συναναστραφήκατε πάνω σε αυτά; (Συναναστραφήκαμε λιγάκι πάνω σε αυτά στις συναθροίσεις μας και διαπιστώσαμε πως είναι εύκολο να μπερδέψει κανείς κάποιες από αυτές τις δηλώσεις με την αλήθεια. Μεταξύ άλλων, για παράδειγμα: «Με την εκτέλεση απλώς πέφτουν κεφάλια· να είσαι επιεικής όποτε μπορείς», «Θα έτρωγα σφαίρα για έναν φίλο», καθώς και «Να κάνεις το καλύτερο που μπορείς για να χειρίζεσαι με αφοσίωση ό,τι σου έχουν εμπιστευτεί οι άλλοι».) Άλλα ρητά περιλαμβάνουν: «Μια σταγόνα καλοσύνης θα πρέπει να ανταποδίδεται με έναν χείμαρρο καλοσύνης», «Ο λόγος ενός κυρίου είναι σπαθί», «Αν χτυπάς τους άλλους, μην τους χτυπάς στο πρόσωπο· αν εκθέτεις τους άλλους, μην εκθέτεις τα ελαττώματά τους», «Να είσαι αυστηρός με τον εαυτό σου και ανεκτικός με τους άλλους», «Όταν πίνει κανείς νερό από ένα πηγάδι, δεν θα πρέπει ποτέ να ξεχνάει ποιος το έσκαψε» και ούτω καθεξής. Αν τα εξετάσετε προσεκτικά, θα δείτε πως οι περισσότεροι άνθρωποι βασίζουν ουσιαστικά τη συμπεριφορά τους και τις αξιολογήσεις τους για την ηθική διαγωγή του εαυτού τους και των άλλων σε αυτές τις δηλώσεις περί ηθικής διαγωγής. Αυτά τα πράγματα υπάρχουν σε κάποιο βαθμό μέσα στην καρδιά κάθε ανθρώπου. Ένας κύριος λόγος γι’ αυτό είναι το κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο ζουν οι άνθρωποι και η εκπαίδευση που λαμβάνουν από την κυβέρνησή τους· ένας άλλος είναι η ανατροφή που λαμβάνουν από την οικογένειά τους και οι παραδόσεις που τους κληροδοτούνται από τους προγόνους τους. Κάποιες οικογένειες διδάσκουν στα παιδιά τους να μη βάζουν ποτέ στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκουν, ενώ άλλες τα διδάσκουν πως πρέπει να είναι πατριώτες και πως «Κάθε άνθρωπος είναι συνυπεύθυνος για τη μοίρα της χώρας του», επειδή κάθε οικογένεια στηρίζεται στη χώρα της. Κάποιες οικογένειες διδάσκουν στα παιδιά τους πως «Ο άνθρωπος δεν πρέπει ποτέ να διαφθείρεται από τον πλούτο, να αλλάζει από τη φτώχεια ή να λυγίζει δια της βίας» και πως δεν πρέπει ποτέ να ξεχνούν τις ρίζες τους. Κάποιοι γονείς χρησιμοποιούν σαφείς δηλώσεις για να διδάξουν τα παιδιά τους περί ηθικής διαγωγής, ενώ άλλες δεν μπορούν να εκφράσουν καθαρά τις ιδέες τους για την ηθική διαγωγή, αλλά λειτουργούν ως πρότυπα για τα παιδιά τους και τα διδάσκουν με το παράδειγμά τους, επηρεάζοντας και εκπαιδεύοντας την επόμενη γενιά μέσα από τα λόγια και τις πράξεις τους. Αυτά τα λόγια και οι πράξεις μπορεί να περιλαμβάνουν τα εξής: «Μια σταγόνα καλοσύνης θα πρέπει να ανταποδίδεται με έναν χείμαρρο καλοσύνης», «Να αντλείς ευχαρίστηση από το να βοηθάς τους άλλους», «Η καλοσύνη που λαμβάνεις θα πρέπει να ανταποδίδεται με ευγνωμοσύνη», καθώς και πιο βαρύγδουπες δηλώσεις όπως: «Βγαίνοντας από τη λάσπη ακηλίδωτος, κολυμπώντας σε καθαρούς κυματισμούς χωρίς να φαίνεσαι επιδεικτικός» και ούτω καθεξής. Τα θέματα και η ουσία των πραγμάτων που διδάσκουν οι γονείς στα παιδιά τους εμπίπτουν γενικά όλα τους στο πεδίο της ηθικής διαγωγής που απαιτεί η παραδοσιακή κινεζική κουλτούρα. Το πρώτο πράγμα που λένε οι δάσκαλοι στους μαθητές όταν φτάνουν στο σχολείο είναι πως θα πρέπει να είναι ευγενικοί με τους άλλους και να αντλούν ευχαρίστηση από το να τους βοηθούν, πως δεν θα πρέπει να βάζουν στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκουν και πως θα πρέπει να τιμούν τους δασκάλους τους και να σέβονται όσα τους διδάσκουν. Όταν οι μαθητές μαθαίνουν για την αρχαία κινεζική πεζογραφία ή για τις βιογραφίες ηρώων της αρχαιότητας, διδάσκονται τα εξής: «Θα έτρωγα σφαίρα για έναν φίλο», «Ένας πιστός υπήκοος δεν μπορεί να υπηρετεί δύο βασιλείς, μια καλή γυναίκα δεν μπορεί να παντρευτεί δύο συζύγους», «Να αποδέχεσαι κάθε εργασία και να πασχίζεις να κάνεις το καλύτερο που μπορείς μέχρι τη μέρα που θα πεθάνεις», «Κάθε άνθρωπος είναι συνυπεύθυνος για τη μοίρα της χώρας του», «Κανείς δεν πρέπει να παίρνει χαμένα αντικείμενα που βρίσκει στον δρόμο» και ούτω καθεξής. Όλα αυτά τα πράγματα προέρχονται από την παραδοσιακή κουλτούρα. Και τα έθνη επίσης υποστηρίζουν και αναπαράγουν αυτές τις ιδέες. Στην πραγματικότητα, η εθνική εκπαίδευση προωθεί λίγο πολύ τα ίδια πράγματα που προωθεί και η οικογενειακή εκπαίδευση· όλα περιστρέφονται γύρω από αυτές τις ιδέες της παραδοσιακής κουλτούρας. Οι ιδέες που πηγάζουν από την παραδοσιακή κουλτούρα επί της ουσίας διαποτίζουν όλες τις απαιτήσεις που σχετίζονται με τον χαρακτήρα, την αρετή και τη συμπεριφορά του ανθρώπου και ούτω καθεξής. Από μια άποψη, απαιτούν οι άνθρωποι εξωτερικά να τηρούν την εθιμοτυπία και να έχουν καλούς τρόπους, να ενεργούν και να φέρονται με τρόπο που εγκρίνουν οι άλλοι και να επιδεικνύουν καλές συμπεριφορές και πράξεις για τα μάτια των άλλων, κρύβοντας παράλληλα τις σκοτεινές πτυχές που υπάρχουν στα βάθη της καρδιάς τους. Από μια άλλη άποψη, εξυψώνουν στο επίπεδο της ηθικής διαγωγής στάσεις, συμπεριφορές και πράξεις που σχετίζονται με το πώς συμπεριφέρεται κανείς, πώς προσεγγίζει τους άλλους, πώς χειρίζεται τα ζητήματα, πώς φέρεται στους φίλους και την οικογένειά του και πώς προσεγγίζει κάθε λογής ανθρώπους και πράγματα, κερδίζοντας έτσι τον έπαινο και τον σεβασμό των άλλων. Οι απαιτήσεις που θέτει στους ανθρώπους η παραδοσιακή κουλτούρα περιστρέφονται επί της ουσίας γύρω από αυτά τα πράγματα. Είτε πρόκειται για τις ιδέες που υποστηρίζουν οι άνθρωποι σε ευρύτερη κοινωνική κλίμακα είτε, σε μικρότερη κλίμακα, για τις σκέψεις σχετικά με την ηθική διαγωγή που προωθούν και στηρίζουν οι άνθρωποι μέσα στις οικογένειες και τις απαιτήσεις που παρουσιάζονται στους ανθρώπους σχετικά με τη συμπεριφορά τους, όλες τους εμπίπτουν ουσιαστικά σε αυτό το πεδίο. Έτσι, μεταξύ των ανθρώπων, είτε πρόκειται για την παραδοσιακή κινεζική κουλτούρα είτε για τις παραδοσιακές κουλτούρες άλλων χωρών, όπως της Δύσης, αυτές οι ιδέες σχετικά με την ηθική διαγωγή αποτελούνται όλες από πράγματα που μπορούν να πετύχουν και να σκεφτούν οι άνθρωποι· είναι πράγματα που μπορούν να πραγματοποιήσουν οι άνθρωποι με βάση τη συνείδηση και τη λογική τους. Αν μη τι άλλο, υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να ανταποκριθούν σε μέρος της ηθικής διαγωγής που απαιτείται από αυτούς. Αυτές οι απαιτήσεις περιορίζονται απλώς στο πεδίο του ηθικού χαρακτήρα, της ιδιοσυγκρασίας και των προτιμήσεων των ανθρώπων. Αν δεν Με πιστεύεις, σε παροτρύνω να τις εξετάσεις προσεκτικά και να δεις ποιες από αυτές τις απαιτήσεις που σχετίζονται με την ηθική διαγωγή των ανθρώπων αφορούν τις διεφθαρμένες διαθέσεις τους. Ποιες από αυτές αφορούν το γεγονός πως οι άνθρωποι αποστρέφονται και αντιπαθούν την αλήθεια και αντιστέκονται στον Θεό στα κατάβαθα της ουσίας τους; Ποιες από αυτές τις απαιτήσεις έχουν κάποια σχέση με την αλήθεια; Ποιες από αυτές τις απαιτήσεις μπορούν να ανέλθουν στο επίπεδο της αλήθειας; (Καμία.) Όπως κι αν εξετάσει κανείς αυτές τις απαιτήσεις, καμιά τους δεν μπορεί να ανέλθει στο επίπεδο της αλήθειας. Καμιά τους δεν έχει να κάνει με την αλήθεια και καμιά τους δεν έχει την παραμικρή σχέση με αυτήν. Μέχρι στιγμής, όσοι πιστεύουν στον Θεό για πολύ καιρό, όσοι έχουν κάποια εμπειρία και κατανοούν μέρος της αλήθειας, θα έχουν απλώς ένα ίχνος αληθινής κατανόησης γι’ αυτό το θέμα. Οι περισσότεροι άνθρωποι, όμως, εξακολουθούν να κατανοούν μόνο δόγματα· συμφωνούν με αυτήν την ιδέα στη θεωρία, αλλά δεν καταφέρνουν να φτάσουν στο επίπεδο της πραγματικής κατανόησης της αλήθειας. Γιατί συμβαίνει αυτό; Επειδή οι περισσότεροι άνθρωποι καταφέρνουν να κατανοήσουν πως αυτές οι πτυχές της παραδοσιακής κουλτούρας δεν συνάδουν και δεν σχετίζονται με την αλήθεια συγκρίνοντας αυτούς τους κανονισμούς της παραδοσιακής κουλτούρας με τα λόγια και τις απαιτήσεις του Θεού. Μπορεί στα λόγια να αναγνωρίζουν απόλυτα πως αυτά τα πράγματα δεν έχουν καμία σχέση με την αλήθεια, στα βάθη της καρδιάς τους, όμως, τα πράγματα που προσδοκούν, εγκρίνουν, προτιμούν και δέχονται με ευκολία είναι ουσιαστικά αυτές οι ιδέες που έχουν προέλθει από την παραδοσιακή κουλτούρα της ανθρωπότητας, κάποιες από τις οποίες είναι πράγματα που υποστηρίζει και προωθεί η χώρα τους. Οι άνθρωποι τις βλέπουν ως θετικά πράγματα ή τις αντιμετωπίζουν σαν την αλήθεια. Έτσι δεν είναι; (Ναι.) Όπως βλέπετε, αυτές οι πτυχές της παραδοσιακής κουλτούρας έχουν ριζώσει βαθιά μέσα στην καρδιά του ανθρώπου και δεν μπορούν να εξαλειφθούν και να εκριζωθούν μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Αν και οι είκοσι μία απαιτήσεις που απαριθμήσαμε σχετικά με την ηθική διαγωγή του ανθρώπου αποτελούν μόνο ένα μέρος της παραδοσιακής κινεζικής κουλτούρας, είναι αντιπροσωπευτικές, ως ένα βαθμό, όλων των απαιτήσεων που έχει θέσει η παραδοσιακή κινεζική κουλτούρα σχετικά με την ηθική διαγωγή του ανθρώπου. Ο άνθρωπος βλέπει καθέναν από αυτούς τους είκοσι ένα ισχυρισμούς ως κάτι θετικό, ευγενές και σωστό, ενώ οι άνθρωποι πιστεύουν πως αυτοί οι ισχυρισμοί τούς δίνουν τη δυνατότητα να ζουν με αξιοπρέπεια και πως είναι ένα είδος ηθικής διαγωγής άξιο θαυμασμού και εκτίμησης. Δεν θα ασχοληθούμε προς το παρόν με σχετικά επιφανειακά ρητά, όπως το να μη βάζεις στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκεις ή να αντλείς ευχαρίστηση από το να βοηθάς τους άλλους, και θα μιλήσουμε, αντ’ αυτών, για την ηθική διαγωγή την οποία ο άνθρωπος έχει σε ιδιαίτερα υψηλή εκτίμηση και θεωρεί ευγενή. Πάρτε, για παράδειγμα, το εξής ρητό: «Ο άνθρωπος δεν πρέπει ποτέ να διαφθείρεται από τον πλούτο, να αλλάζει από τη φτώχεια ή να λυγίζει δια της βίας»· ο απλούστερος τρόπος για να συνοψίσουμε το νόημα αυτής της δήλωσης είναι να πούμε πως ο άνθρωπος δεν θα πρέπει να ξεχνά τις ρίζες του. Αν ένας άνθρωπος έχει αυτήν την ηθική διαγωγή, τότε όλοι θα νομίζουν πως έχει εξαιρετικά ευγενή προσωπικότητα και πως στ’ αλήθεια έχει «βγει από τη λάσπη ακηλίδωτος, έχει κολυμπήσει σε καθαρούς κυματισμούς χωρίς να φανεί επιδεικτικός». Αυτό είναι κάτι που εκτιμούν βαθύτατα οι άνθρωποι. Το γεγονός πως οι άνθρωποι το εκτιμούν αυτό βαθύτατα σημαίνει πως πραγματικά εγκρίνουν και συμφωνούν με μια τέτοια δήλωση. Φυσικά, θαυμάζουν επίσης πολύ όσους μπορούν να υιοθετήσουν αυτήν την ηθική διαγωγή. Πολλοί άνθρωποι ναι μεν πιστεύουν στον Θεό, αλλά εξακολουθούν να εγκρίνουν στ’ αλήθεια αυτά τα πράγματα που προωθεί η παραδοσιακή κουλτούρα και είναι πρόθυμοι να κάνουν πράξη αυτές τις καλές συμπεριφορές. Αυτοί οι άνθρωποι δεν κατανοούν την αλήθεια· νομίζουν πως το να πιστεύει κανείς στον Θεό σημαίνει να είναι καλός άνθρωπος, να βοηθάει άλλους ανθρώπους, να αντλεί ευχαρίστηση από το να βοηθάει τους άλλους, να μην εξαπατά ούτε να βλάπτει ποτέ άλλους ανθρώπους, να μην επιδιώκει κοσμικά πράγματα και να μη διψάει για πλούτη ή ευχαρίστηση. Μέσα στην καρδιά τους, όλοι συμφωνούν πως η δήλωση: «Ο άνθρωπος δεν πρέπει ποτέ να διαφθείρεται από τον πλούτο, να αλλάζει από τη φτώχεια ή να λυγίζει δια της βίας» είναι σωστή. Κάποιοι θα πουν το εξής: «Αν, προτού πιστέψει κανείς στον Θεό, συμμορφώνεται ήδη με επιταγές της ηθικής διαγωγής όπως: “Ο άνθρωπος δεν πρέπει ποτέ να διαφθείρεται από τον πλούτο, να αλλάζει από τη φτώχεια ή να λυγίζει δια της βίας” και είναι σπουδαίος και ευγενικός άνθρωπος που δεν ξεχνά τις ρίζες του, τότε, αφού προσχωρήσει στην πίστη, θα είναι σε θέση να αποκτήσει γρήγορα τη χαρά του Θεού. Είναι εύκολο να εισέλθουν τέτοιοι άνθρωποι στη βασιλεία του Θεού και μπορούν να λάβουν τις ευλογίες Του». Όταν αξιολογούν και βλέπουν τους άλλους, πολλοί άνθρωποι δεν κοιτούν την ουσία τους με βάση τα λόγια του Θεού και την αλήθεια, αλλά τους αξιολογούν και τους βλέπουν σύμφωνα με τις απαιτήσεις που έχει η παραδοσιακή κουλτούρα για την ηθική διαγωγή των ανθρώπων. Από αυτήν την άποψη, δεν είναι πιθανόν οι άνθρωποι που δεν κατανοούν την αλήθεια να μπερδέψουν τα πράγματα που ο άνθρωπος πιστεύει πως είναι καλά και σωστά με την αλήθεια; Δεν είναι πιθανόν να θεωρήσουν ότι οι άνθρωποι που ο άνθρωπος πιστεύει πως είναι καλοί είναι και εκείνοι που ο Θεός πιστεύει πως είναι καλοί; Οι άνθρωποι θέλουν πάντα να επιβάλλουν τις ιδέες τους στον Θεό· με αυτήν την πράξη τους, δεν κάνουν ένα θεμελιώδες λάθος; Δεν προσβάλλει αυτό τη διάθεση του Θεού; (Ναι.) Πρόκειται για πολύ σοβαρό πρόβλημα. Αν οι άνθρωποι έχουν πραγματικά λογική, θα πρέπει να αναζητούν την αλήθεια σε ζητήματα που δεν μπορούν να συλλάβουν, θα πρέπει να καταφέρουν να κατανοήσουν τις προθέσεις του Θεού και να μην ξεστομίζουν απερίσκεπτα ένα σωρό ανοησίες. Μήπως υπάρχει στα πρότυπα και στις αρχές του Θεού για την αξιολόγηση του ανθρώπου κάποια πρόταση που δηλώνει: «Όσοι δεν ξεχνούν τις ρίζες τους είναι καλοί άνθρωποι και διαθέτουν τα χαρακτηριστικά ενός καλού ανθρώπου»; Έχει πει ποτέ ο Θεός κάτι τέτοιο; (Όχι.) Στις συγκεκριμένες απαιτήσεις που έχει θέσει ο Θεός στον άνθρωπο, μήπως έχει πει ποτέ: «Αν είσαι φτωχός, δεν πρέπει να κλέβεις. Αν είσαι πλούσιος, δεν πρέπει να είσαι σεξουαλικά αχαλίνωτος. Όταν αντιμετωπίζεις εκφοβισμό ή απειλές, δεν πρέπει ποτέ να υποτάσσεσαι»; Υπάρχουν τέτοιες απαιτήσεις στα λόγια του Θεού; (Όχι.) Πράγματι, δεν υπάρχουν. Είναι ολοφάνερο πως η δήλωση «Ο άνθρωπος δεν πρέπει ποτέ να διαφθείρεται από τον πλούτο, να αλλάζει από τη φτώχεια ή να λυγίζει δια της βίας» λέγεται από τον άνθρωπο· δεν συνάδει με τις απαιτήσεις που έχει ο Θεός από τον άνθρωπο, είναι ασύμβατη με την αλήθεια και ριζικά διαφορετική από την αλήθεια. Ο Θεός δεν έχει απαιτήσει ποτέ να μην ξεχνούν τις ρίζες τους τα δημιουργημένα όντα. Τι σημαίνει να μην ξεχνάς τις ρίζες σου; Θα σου δώσω ένα παράδειγμα: Αν οι πρόγονοί σου ήταν αγρότες, εσύ πρέπει πάντα να τιμάς τη μνήμη τους. Αν οι πρόγονοί σου ήταν τεχνίτες, εσύ πρέπει να συνεχίσεις να εξασκείς την τέχνη τους και να την κληροδοτείς από γενιά σε γενιά. Ακόμη κι αφότου αρχίσεις να πιστεύεις στον Θεό, δεν μπορείς να ξεχάσεις αυτά τα πράγματα· δεν μπορείς να ξεχάσεις τις διδαχές, τις τέχνες ή οτιδήποτε σου κληροδότησαν οι πρόγονοί σου. Αν οι πρόγονοί σου ήταν ζητιάνοι, πρέπει να κρατήσεις τα μπαστούνια που χρησιμοποιούσαν για να χτυπούν τους σκύλους. Αν οι πρόγονοι κάποιων αναγκάζονταν κάποτε να επιβιώσουν τρώγοντας άχυρο και άγρια φυτά, τότε και οι απόγονοί τους πρέπει να προσπαθήσουν να φάνε άχυρο και άγρια φυτά. Έτσι θυμούνται τις θλίψεις του παρελθόντος για να απολαύσουν τις χαρές του παρόντος· έτσι δεν ξεχνούν τις ρίζες τους. Πρέπει να υποστηρίζεις ό,τι έκαναν οι πρόγονοί σου. Δεν μπορείς να ξεχάσεις τους πρόγονούς σου μόνο και μόνο επειδή έχεις καλή μόρφωση και θέση. Ο Κινέζοι είναι εξαιρετικά λεπτολόγοι με αυτά τα πράγματα. Μέσα τους, φαίνεται πως μόνο εκείνοι που δεν ξεχνούν τις ρίζες τους έχουν συνείδηση και λογική και πως μόνο τέτοιοι άνθρωποι μπορούν να συμπεριφέρονται έντιμα και να ζουν με αξιοπρέπεια. Είναι σωστή αυτή η άποψη; Υπάρχει κάτι τέτοιο στα λόγια του Θεού; (Όχι.) Ο Θεός δεν έχει πει ποτέ κάτι τέτοιο. Από αυτό το παράδειγμα βλέπουμε πως, παρόλο που ο άνθρωπος μπορεί να έχει σε υψηλή εκτίμηση μια σφαίρα αρετής και να προσβλέπει σε αυτήν, παρόλο που μπορεί να φαίνεται σαν κάτι το θετικό και κάτι που μπορεί να ρυθμίζει την ηθική διαγωγή του ανθρώπου και να εμποδίζει τους ανθρώπους να βαδίσουν στο μονοπάτι του κακού και να εξαχρειωθούν και παρόλο που κυκλοφορεί μεταξύ των ανθρώπων και γίνεται δεκτή από όλους τους ως κάτι θετικό, αν τη συγκρίνεις με τα λόγια του Θεού και την αλήθεια, θα δεις πως αυτοί οι ισχυρισμοί και αυτές οι σκέψεις της παραδοσιακής κουλτούρας είναι πράγματα πέρα για πέρα παράλογα. Θα δεις πως πολύ απλά δεν είναι άξια αναφοράς, πως δεν έχουν την παραμικρή σχέση με την αλήθεια και πως ούτε κατά διάνοια δεν αποτελούν τις απαιτήσεις και τις προθέσεις του Θεού. Όταν οι άνθρωποι υποστηρίζουν αυτές τις ιδέες και τις απόψεις και διατυπώνουν διάφορες δηλώσεις σχετικά με την ηθική διαγωγή του ανθρώπου, δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να χρησιμοποιούν ορισμένα πράγματα που υπερβαίνουν τη σφαίρα της σκέψης του ανθρώπου για να διατυμπανίσουν πως είναι πρωτότυποι και καινοτόμοι, να κάνουν επίδειξη της υπεροχής και της ορθότητάς τους και να κάνουν τους άλλους να τους λατρεύουν. Είτε βρίσκονται στην Ανατολή είτε στη Δύση, όλοι οι άνθρωποι έχουν κατά βάση τον ίδιο τρόπο σκέψης. Ίδιες είναι, ουσιαστικά, οι ιδέες και οι αφετηρίες των απαιτήσεων που υποστηρίζουν και διατυπώνουν οι άνθρωποι σχετικά με την ηθική διαγωγή του ανθρώπου, ίδιοι και οι στόχοι που επιθυμούν να πετύχουν μέσα από αυτές. Αν και οι άνθρωποι των δυτικών χωρών δεν έχουν συγκεκριμένα ιδέες και απόψεις όπως: «Να ανταποδίδεις το κακό με το καλό» και «Μια σταγόνα καλοσύνης θα πρέπει να ανταποδίδεται με έναν χείμαρρο καλοσύνης», στις οποίες δίνουν έμφαση οι άνθρωποι των ανατολικών χωρών και, αν και δεν διαθέτουν σαφή ρητά όπως αυτά της παραδοσιακής κινεζικής κουλτούρας, η δική τους παραδοσιακή κουλτούρα δεν περιέχει τίποτε άλλο παρά αυτές τις ιδέες. Αν και τα πράγματα πάνω στα οποία συναναστρεφόμαστε και για τα οποία μιλάμε ανήκουν στην παραδοσιακή κινεζική κουλτούρα, αυτοί οι ισχυρισμοί και αυτές οι απαιτήσεις για την ηθική διαγωγή αντιπροσωπεύουν, έως έναν βαθμό και κατ’ ουσίαν, τις κυρίαρχες ιδέες όλης της διεφθαρμένης ανθρωπότητας.

Σήμερα συναναστραφήκαμε κυρίως πάνω στο είδος της αρνητικής επιρροής που ασκεί στους ανθρώπους η παραδοσιακή κουλτούρα μέσα από τους ισχυρισμούς και τις απαιτήσεις της που σχετίζονται με την ηθική διαγωγή του ανθρώπου. Αφού γίνει κατανοητό αυτό, το επόμενο σημαντικότερο πράγμα που πρέπει να καταλάβουν οι άνθρωποι είναι οι απαιτήσεις που έχει πραγματικά ο Θεός —ο Κύριος της δημιουργίας— σε ό,τι αφορά την ηθική διαγωγή της ανθρωπότητας, τι έχει πει συγκεκριμένα και ποιες απαιτήσεις έχει θέσει. Αυτό πρέπει να κατανοήσει η ανθρωπότητα. Έχουμε δει πλέον ξεκάθαρα πως η παραδοσιακή κουλτούρα δεν καταθέτει ούτε την παραμικρή μαρτυρία για το ποιες απαιτήσεις έχει ο Θεός από τον άνθρωπο ή για τα λόγια που έχει εκφέρει Εκείνος, καθώς και πως οι άνθρωποι δεν έχουν αναζητήσει την αλήθεια σχετικά με αυτό το θέμα. Έτσι, λοιπόν, η παραδοσιακή κουλτούρα ήταν αυτό που έμαθαν πρώτα οι άνθρωποι· τους έχει εξουσιάσει, έχει εισχωρήσει στην καρδιά τους και καθοδηγεί τον τρόπο ζωής της ανθρωπότητας εδώ και χιλιάδες χρόνια. Αυτός είναι ο κύριος τρόπος με τον οποίο έχει διαφθείρει ο Σατανάς την ανθρωπότητα. Εφόσον οι άνθρωποι έχουν αναγνωρίσει ξεκάθαρα αυτό το γεγονός, το σημαντικότερο πράγμα που πρέπει να κατανοήσουν τώρα είναι οι απαιτήσεις που έχει ο Κύριος της δημιουργίας από τους δημιουργημένους ανθρώπους σε ό,τι αφορά την ανθρώπινη φύση και την ηθική τους ή, με άλλα λόγια, τα πρότυπα που υπάρχουν σχετικά με αυτήν την πτυχή της αλήθειας. Ταυτόχρονα, οι άνθρωποι πρέπει να καταφέρουν να κατανοήσουν ποιο από τα ακόλουθα είναι η αλήθεια: οι απαιτήσεις που θέτει η παραδοσιακή κουλτούρα ή οι απαιτήσεις που έχει ο Θεός από την ανθρωπότητα; Πρέπει να κατανοήσουν ποιες από αυτές μπορούν να εξαγνίσουν τους ανθρώπους, να τους σώσουν και να τους καθοδηγήσουν στο σωστό μονοπάτι στη ζωή και ποιες από αυτές είναι πλάνες που μπορούν να παραπλανήσουν και να βλάψουν τους ανθρώπους, ενώ τους οδηγούν στο λάθος μονοπάτι και σε μια αμαρτωλή ζωή. Μόλις οι άνθρωποι αποκτήσουν αυτήν τη διάκριση, μπορούν να αναγνωρίσουν πως οι απαιτήσεις που έχει ο Κύριος της δημιουργίας από την ανθρωπότητα είναι απολύτως φυσικές και δικαιολογημένες και πως αποτελούν τις αλήθεια-αρχές που θα πρέπει να κάνουν πράξη οι άνθρωποι. Όσον αφορά τους ισχυρισμούς σχετικά με την ηθική διαγωγή και τα πρότυπα μέτρησης που προέρχονται από την παραδοσιακή κουλτούρα και επηρεάζουν την επιδίωξη της αλήθειας από τους ανθρώπους, καθώς και τις απόψεις τους για τους ανθρώπους και τα πράγματα και τη συμπεριφορά και τις πράξεις τους, αν οι άνθρωποι μπορέσουν να διακρίνουν κάπως αυτά τα πράγματα και να αναγνωρίσουν πως είναι κατ’ ουσίαν παράλογα και τα απαρνηθούν μέσα από την καρδιά τους, τότε μπορεί να διαλυθεί κάπως η σύγχυσή τους ή να επιλυθούν κάποια από τα ζητήματα που έχουν σχετικά με την ηθική διαγωγή. Αν επιλύονταν αυτά τα πράγματα, δεν θα μειώνονταν αρκετά τα εμπόδια και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι στο μονοπάτι της επιδίωξης της αλήθειας; (Ναι.) Όταν οι άνθρωποι δεν κατανοούν την αλήθεια, είναι πιθανό να μπερδέψουν με την αλήθεια τις γενικώς αποδεκτές ιδέες περί ηθικής διαγωγής, να τις επιδιώκουν και να τις τηρούν σαν να ήταν η αλήθεια. Αυτό επηρεάζει σοβαρά την ικανότητά τους να κατανοούν και να κάνουν πράξη την αλήθεια, καθώς και τα αποτελέσματα που πετυχαίνουν ενώ επιδιώκουν την αλήθεια για να καταφέρουν να αλλάξουν τη διάθεσή τους. Αυτό είναι κάτι που κανείς σας δεν θα ήθελε να δει και, φυσικά, είναι κάτι που δεν θέλει να δει ούτε ο Θεός. Έτσι, λοιπόν, σε ό,τι αφορά αυτές τις δήθεν θετικές δηλώσεις, ιδέες και απόψεις περί ηθικής διαγωγής τις οποίες υποστηρίζει ο άνθρωπος, οι άνθρωποι πρέπει πρώτα να τις γνωρίσουν και να τις διακρίνουν ξεκάθαρα με βάση τα λόγια του Θεού και την αλήθεια, να δουν καθαρά τη βαθύτερη ουσία τους κι έτσι να φτάσουν σε μια ακριβή αξιολόγηση και θέση για αυτά τα πράγματα στα βάθη της καρδιάς τους. Μετά από αυτό, μπορούν λίγο λίγο να τα φέρουν στην επιφάνεια, να τα εκριζώσουν και να τα εγκαταλείψουν. Στο μέλλον, κάθε φορά που οι άνθρωποι βλέπουν αυτές τις δήθεν θετικές δηλώσεις να έρχονται σε αντίθεση με την αλήθεια, θα πρέπει να επιλέγουν πρώτα την αλήθεια και όχι τις δηλώσεις που θεωρούνται θετικές κατά τις αντιλήψεις του ανθρώπου, μια που αυτές οι δήθεν θετικές δηλώσεις είναι απλώς οι απόψεις του ανθρώπου και δεν συνάδουν πραγματικά με την αλήθεια. Από όποια σκοπιά κι αν μιλάμε, ο κύριος στόχος της συναναστροφής μας πάνω σε αυτά τα θέματα σήμερα είναι να απομακρυνθούν τα διάφορα εμπόδια που προκύπτουν καθώς οι άνθρωποι επιδιώκουν την αλήθεια και ιδίως οι αβεβαιότητες που γεννώνται στο μυαλό των ανθρώπων αναφορικά με τα λόγια του Θεού και τα κριτήρια της αλήθειας. Αυτές οι αβεβαιότητες σημαίνουν πως, όταν αποδέχεσαι και κάνεις πράξη την αλήθεια, δεν μπορείς να ξεχωρίσεις τα ρητά που υποστηρίζει η ανθρωπότητα για την ηθική διαγωγή από τις απαιτήσεις που έχει ο Θεός από την ανθρωπότητα ούτε μπορείς να καταλάβεις ποια από αυτά είναι οι αληθινές αρχές και τα αληθινά κριτήρια. Οι άνθρωποι δεν κατανοούν με σαφήνεια αυτά τα πράγματα. Γιατί συμβαίνει αυτό; (Επειδή δεν κατανοούν την αλήθεια.) Από μια άποψη, ο λόγος είναι ότι δεν κατανοούν την αλήθεια. Από μια άλλη, οφείλεται στο ότι δεν έχουν διάκριση για τους ισχυρισμούς περί ηθικής διαγωγής που διατυπώνει η παραδοσιακή κουλτούρα της ανθρωπότητας και εξακολουθούν να μην μπορούν να δουν καθαρά την ουσία αυτών των ισχυρισμών. Στο τέλος, επειδή τα πράγματα είναι μπερδεμένα στο μυαλό σου, θα αποφασίσεις πως σωστά είναι όσα έμαθες πρώτα και είναι εδραιωμένα στο μυαλό σου· θα αποφασίσεις πως σωστά είναι τα πράγματα που όλοι αποδέχονται γενικώς ως ορθά. Και τότε θα επιλέξεις τα πράγματα που σου αρέσουν, που μπορείς να επιτύχεις και που συμφωνούν με τα γούστα και τις αντιλήψεις σου και θα τα προσεγγίζεις, θα προσκολλάσαι σε αυτά και θα τα τηρείς σαν να ήταν η αλήθεια. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα η συμπεριφορά και η διαγωγή των ανθρώπων, καθώς και όλα αυτά που επιδιώκουν, επιλέγουν και στα οποία προσκολλώνται να μην έχουν καμία σχέση με την αλήθεια· θα ανήκουν όλα σε ανθρώπινες συμπεριφορές και ανθρώπινες εκδηλώσεις ηθικής που δεν εμπίπτουν στο πεδίο της αλήθειας. Οι άνθρωποι προσεγγίζουν αυτές τις πτυχές της παραδοσιακής κουλτούρας και προσκολλώνται σε αυτές σαν να ήταν η αλήθεια, ενώ παραγκωνίζουν και αγνοούν αλήθειες για τις απαιτήσεις που έχει ο Θεός σχετικά με τη συμπεριφορά του ανθρώπου. Όσες από τις συμπεριφορές που ο άνθρωπος θεωρεί καλές κι αν υιοθετεί κανείς, δεν θα κερδίσει ποτέ του την έγκριση του Θεού. Πρόκειται για περίπτωση όπου οι άνθρωποι καταβάλλουν άσκοπα μεγάλη προσπάθεια για πράγματα που δεν εμπίπτουν στο πεδίο της αλήθειας. Επιπλέον, οι άνθρωποι έχουν ήδη παραστρατήσει όταν αντιμετωπίζουν ως την αλήθεια αυτά τα πράγματα που προέρχονται από τον άνθρωπο και δεν συμφωνούν με την αλήθεια. Οι άνθρωποι έμαθαν πρώτα αυτές τις πτυχές της παραδοσιακής κουλτούρας, με συνέπεια να εξουσιάζονται από αυτές· αυτά τα πράγματα τούς κάνουν να σχηματίζουν κάθε λογής παράλογες απόψεις, ενώ δημιουργούν μεγάλες δυσκολίες και αναστάτωση στους ανθρώπους όταν επιχειρούν να κατανοήσουν και να κάνουν πράξη την αλήθεια. Όλοι οι άνθρωποι πιστεύουν πως, αν υιοθετούν ενάρετες συμπεριφορές, ο Θεός θα τους εγκρίνει και θα δικαιούνται να λάβουν τις ευλογίες Του και την υπόσχεσή Του. Μπορούν, όμως, να αποδεχθούν την κρίση και την παίδευση του Θεού όταν έχουν αυτήν την άποψη και νοοτροπία; Πόσο μεγάλο εμπόδιο αποτελεί μια τέτοια νοοτροπία για τον εξαγνισμό και τη σωτηρία των ανθρώπων; Άραγε αυτές οι φαντασιοκοπίες και οι αντιλήψεις δεν θα οδηγήσουν τους ανθρώπους να παρανοήσουν τον Θεό, να επαναστατήσουν εναντίον Του και να Του αντισταθούν; Αυτές δεν θα είναι οι συνέπειες; (Ναι.) Έχω εκφράσει λίγο πολύ τη σημασία που έχει η συναναστροφή πάνω σε αυτό το θέμα· αυτή είναι η γενική ιδέα.

Στη συνέχεια, θα εξετάσουμε και θα αναλύσουμε ένα προς ένα τα διάφορα ρητά της παραδοσιακής κινεζικής κουλτούρας σχετικά με την ηθική διαγωγή κι έπειτα θα βγάλουμε ένα συμπέρασμα γι’ αυτά. Έτσι, θα έχουν όλοι μια βασική επιβεβαίωση και απάντηση σχετικά με αυτά τα ρητά και, αν μη τι άλλο, μια σχετικά ακριβή κατανόηση και άποψη γι’ αυτά. Ας ξεκινήσουμε με το πρώτο ρητό: «Μη βάζεις στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκεις». Πώς θα μπορούσαμε να εξηγήσουμε με ακρίβεια αυτό το γνωμικό; (Αν βρεις κάτι, δεν πρέπει να το πάρεις και να το διεκδικήσεις ως δικό σου. Αναφέρεται σε ένα είδος καλής ηθικής και κοινωνικού εθίμου.) Είναι εύκολο να επιτευχθεί αυτό; (Είναι σχετικά εύκολο.) Για τους περισσότερους ανθρώπους, είναι εύκολο να επιτευχθεί· αν βρεις κάτι, τότε, ό,τι κι αν είναι αυτό, δεν πρέπει να το κρατήσεις γιατί ανήκει σε κάποιον άλλο. Δεν δικαιούσαι να το έχεις και θα πρέπει να το επιστρέψεις στον νόμιμο κάτοχό του. Αν δεν μπορείς να βρεις τον νόμιμο κάτοχό του, θα πρέπει να το παραδώσεις στις αρχές· σε κάθε περίπτωση, δεν θα πρέπει να το κρατήσεις. Όλα αυτά αφορούν το να μην εποφθαλμιάς τα υπάρχοντα των άλλων και να μην εκμεταλλεύεσαι τους άλλους. Είναι μια απαίτηση που τίθεται στην ηθική συμπεριφορά του ανθρώπου. Για ποιον σκοπό να τεθεί μια τέτοια απαίτηση στην ηθική συμπεριφορά των ανθρώπων; Το να έχουν οι άνθρωποι τέτοιου είδους ηθική διαγωγή έχει καλό και θετικό αντίκτυπο στο κοινωνικό κλίμα. Αυτές οι ιδέες ενσταλάζονται στους ανθρώπους για να σταματήσουν να εκμεταλλεύονται τους άλλους κι έτσι να διατηρήσουν την καλή ηθική τους διαγωγή. Αν όλοι οι άνθρωποι έχουν αυτού του είδους την καλή ηθική διαγωγή, το κοινωνικό κλίμα θα βελτιωθεί και θα φτάσει στο επίπεδο όπου κανείς δεν θα παίρνει χαμένα αντικείμενα που βρίσκει στον δρόμο και κανείς δεν θα χρειάζεται να κλειδώνει την πόρτα του το βράδυ. Με ένα τέτοιο κοινωνικό κλίμα, η δημόσια τάξη θα βελτιωθεί και οι άνθρωποι θα μπορούν να ζουν πιο ειρηνικά. Θα υπάρχουν λιγότερες κλοπές και ληστείες, καθώς και λιγότεροι καβγάδες και φόνοι αντεκδίκησης· οι άνθρωποι που ζουν σε μια τέτοια κοινωνία θα έχουν ένα αίσθημα ασφάλειας και μεγαλύτερη συνολική ευημερία. Το «Μη βάζεις στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκεις» είναι μια απαίτηση που διατυπώνεται σχετικά με την ηθική διαγωγή των ανθρώπων μέσα στην κοινωνία και στο περιβάλλον διαβίωσής τους. Στόχος αυτής της απαίτησης είναι η προστασία του κοινωνικού κλίματος και του περιβάλλοντος διαβίωσης των ανθρώπων. Είναι εύκολο να επιτευχθεί αυτό; Ανεξάρτητα από το κατά πόσον μπορούν ή όχι να το επιτύχουν οι άνθρωποι, εκείνοι που διατύπωσαν αυτήν την ιδέα και απαίτηση σχετικά με την ηθική διαγωγή του ανθρώπου είχαν ως στόχο να κάνουν πραγματικότητα το ιδανικό κοινωνικό περιβάλλον και περιβάλλον διαβίωσης που λαχταρούν οι άνθρωποι. Το «Μη βάζεις στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκεις» δεν έχει καμία σχέση με τα κριτήρια για τη συμπεριφορά του ανθρώπου· είναι απλώς μια απαίτηση που τίθεται στην ηθική διαγωγή των ανθρώπων όποτε βρίσκουν κάτι. Ελάχιστη σχέση έχει με την ουσία του ανθρώπου. Η ανθρωπότητα ήδη θέτει αυτήν την απαίτηση σχετικά με την ηθική διαγωγή του ανθρώπου εδώ και χιλιάδες χρόνια. Φυσικά, όταν οι άνθρωποι συμμορφώνονται με αυτήν την απαίτηση, μια χώρα ή μια κοινωνία μπορεί να βιώσει μια περίοδο κατά την οποία παρατηρείται μικρότερη εγκληματικότητα, ενώ μπορεί να φτάσει ακόμα και στο σημείο όπου οι άνθρωποι δεν χρειάζεται να κλειδώνουν την πόρτα τους το βράδυ, όπου κανείς δεν παίρνει χαμένα αντικείμενα που βρίσκει στον δρόμο και όπου οι περισσότεροι άνθρωποι δεν βάζουν στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκουν. Σε τέτοιους καιρούς, το κοινωνικό κλίμα, η δημόσια τάξη και το περιβάλλον διαβίωσης θα είναι όλα τους σχετικά σταθερά και αρμονικά. Αυτό το κλίμα και το κοινωνικό περιβάλλον, όμως, μπορούν να διατηρηθούν μόνο προσωρινά, για μια χρονική περίοδο ή για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Με άλλα λόγια, οι άνθρωποι μπορούν να καταφέρουν να έχουν μια τέτοια ηθική διαγωγή ή να μείνουν σταθεροί σε αυτήν μόνο μέσα σε ορισμένα κοινωνικά περιβάλλοντα. Μόλις αλλάξει το περιβάλλον διαβίωσής τους και καταρρεύσει το παλιό κοινωνικό κλίμα, είναι πιθανό πως, παράλληλα με τις μεταβολές στο κοινωνικό περιβάλλον, το κοινωνικό κλίμα και τις κοινωνικές τάσεις, θα αλλάξουν και οι ηθικές επιταγές όπως το «Μη βάζεις στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκεις». Κοιτάξτε πώς παραπλάνησε τους ανθρώπους ο μεγάλος κόκκινος δράκοντας αφότου ανέβηκε στην εξουσία: Προώθησε κάθε λογής ρητά για να διασφαλίσει την κοινωνική σταθερότητα. Τη δεκαετία του ’80, υπήρχε μάλιστα ένα δημοφιλές τραγούδι που έλεγε: «Στην άκρη του δρόμου, μάζεψα μια δεκάρα από κάτω και την παρέδωσα σε έναν αστυνομικό. Ο αστυνομικός πήρε τη δεκάρα και μου έκανε ένα νεύμα. Εγώ του είπα με χαρά: “Τα λέμε αργότερα, κύριε!”» Απ’ ό,τι φαίνεται, ακόμη και το μικρό ζήτημα του να παραδώσει κανείς μια δεκάρα ήταν άξιο αναφοράς και άξιο να γίνει τραγούδι· ήταν τόσο «ευγενής» κοινωνική ηθική και συμπεριφορά! Ήταν, όμως, στ’ αλήθεια; Οι άνθρωποι μπορούν να παραδώσουν σε έναν αστυνομικό μια δεκάρα που θα βρουν· θα παρέδιδαν, όμως, εκατό ή χίλια γουάν; Δύσκολο να πει κανείς. Αν κάποιος έβρισκε χρυσό ή ασήμι, κάποια πολύτιμα αντικείμενα ή κάτι ακόμα μεγαλύτερης αξίας, δεν θα μπορούσε να ελέγξει την απληστία του, θα ξυπνούσε το τέρας μέσα του και θα ήταν ικανός να βλάψει και να κάνει κακό σε ανθρώπους, να ενοχοποιήσει και να παγιδέψει άλλους, να κλέψει χωρίς σκέψη τα χρήματα κάποιου άλλου ή ακόμη και να σκοτώσει κάποιον. Εκείνη την ώρα, τι θα είχε απομείνει από τη σπουδαία παραδοσιακή κουλτούρα και τα σπουδαία παραδοσιακά ήθη του ανθρώπου; Πού θα ήταν τότε το ηθικό κριτήριο που λέει: «Μη βάζεις στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκεις»; Τι μας δείχνει αυτό; Ανεξάρτητα από το αν οι άνθρωποι διαθέτουν το συγκεκριμένο πνεύμα και τη συγκεκριμένη ηθική διαγωγή, αυτή η απαίτηση και αυτό το ρητό είναι απλώς κάτι που φαντάζονται και επιθυμούν οι άνθρωποι και κάτι που θα ήθελαν να μπορούν να υλοποιήσουν και να καταφέρουν. Σε συγκεκριμένα κοινωνικά πλαίσια και σε κατάλληλα περιβάλλοντα, οι άνθρωποι που έχουν ένα συγκεκριμένο επίπεδο συνείδησης και λογικής μπορούν να κάνουν πράξη το να μη βάζουν στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκουν. Αυτό, όμως, είναι μόνο μια παροδική καλή συμπεριφορά και δεν μπορεί να γίνει το κριτήριο της συμπεριφοράς τους ή της ζωής τους. Μόλις αλλάξει το κοινωνικό περιβάλλον και πλαίσιο στο οποίο ζουν αυτοί οι άνθρωποι, αυτό το αξίωμα και αυτή η ιδανική —κατά τις αντιλήψεις του ανθρώπου— ηθική διαγωγή θα είναι κάτι πολύ μακρινό για τους ανθρώπους. Δεν θα μπορεί να ικανοποιήσει τις επιθυμίες και τις φιλοδοξίες τους και, φυσικά, θα είναι ακόμη λιγότερο ικανό να περιορίσει τις κακές τους πράξεις. Είναι απλώς μια εφήμερη καλή συμπεριφορά, καθώς και μια ηθική ιδιότητα που, σύμφωνα με τα ιδανικά του ανθρώπου, είναι σχετικά ευγενής. Όταν συγκρούεται με την πραγματικότητα και την ιδιοτέλεια και αντιβαίνει στα ιδανικά των ανθρώπων, αυτού του είδους η ηθική επιταγή δεν μπορεί να συγκρατήσει τη συμπεριφορά των ανθρώπων ούτε να καθοδηγήσει τη συμπεριφορά και τις σκέψεις τους. Στο τέλος, οι άνθρωποι θα αποφασίσουν να πάνε ενάντια σε αυτήν, θα παραβιάσουν αυτήν την παραδοσιακή έννοια της ηθικής και θα επιλέξουν τα δικά τους συμφέροντα. Σε ό,τι αφορά, λοιπόν, την ηθική επιταγή που λέει: «Μη βάζεις στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκεις», οι άνθρωποι ναι μεν μπορούν να παραδώσουν στην αστυνομία μια δεκάρα που θα βρουν, αλλά αν βρουν χίλια γουάν, δέκα χιλιάδες γουάν ή ένα χρυσό νόμισμα, θα τα δώσουν και πάλι σε κάποιον αστυνομικό; Δεν θα μπορέσουν να το κάνουν. Όταν το όφελος που θα έχουν από το να κρατήσουν τα χρήματα ξεπερνά το πεδίο που μπορεί να επιτύχει η ηθική του ανθρώπου, δεν θα μπορέσουν να τα παραδώσουν στην αστυνομία. Δεν θα είναι σε θέση να κάνουν πράξη την ηθική επιταγή που λέει: «Μη βάζεις στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκεις». Αντιπροσωπεύει, λοιπόν, το «Μη βάζεις στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκεις» την ανθρώπινη φύση-ουσία ενός ανθρώπου; Δεν μπορεί να αντιπροσωπεύσει καθόλου την ανθρώπινη φύση-ουσία του. Είναι πασιφανές πως αυτή η απαίτηση σχετικά με την ηθική διαγωγή του ανθρώπου δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως βάση για την αξιολόγηση του κατά πόσον διαθέτει κανείς ανθρώπινη φύση ούτε μπορεί να αποτελέσει κριτήριο για τη συμπεριφορά του ανθρώπου.

Θα ήταν ακριβές να αξιολογήσει κανείς το ήθος και τον χαρακτήρα ενός ανθρώπου βλέποντας πρώτα αν βάζει στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκει; (Όχι.) Γιατί όχι; (Οι άνθρωποι είναι ανίκανοι να συμμορφωθούν πραγματικά με αυτήν την απαίτηση. Αν βρουν ένα μικρό χρηματικό ποσό ή κάτι μικρής αξίας, θα μπορέσουν να το παραδώσουν. Αν βρουν, όμως, κάτι μεγάλης αξίας, θα είναι λιγότερο πιθανό να το κάνουν. Αν πρόκειται για ένα εξαιρετικά πολύτιμο αντικείμενο, θα είναι ακόμη λιγότερο πιθανό να το παραδώσουν και μπορεί, μάλιστα, να το κρατήσουν με κάθε κόστος.) Αυτό που εννοείς είναι πως το «Μη βάζεις στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκεις» δεν μπορεί να αποτελέσει κριτήριο για την αξιολόγηση της ανθρώπινης φύσης των ανθρώπων, επειδή οι άνθρωποι δεν είναι ικανοί να το καταφέρουν. Αν, λοιπόν, οι άνθρωποι μπορούσαν να συμμορφωθούν με αυτήν την απαίτηση, θα μετρούσε ως κριτήριο για την αξιολόγηση της ανθρώπινης φύσης τους; (Όχι.) Γιατί δεν θα μετρούσε ως κριτήριο για την αξιολόγηση της ανθρώπινης φύσης των ανθρώπων, ακόμη κι αν οι άνθρωποι μπορούσαν να συμμορφωθούν με αυτήν; (Το αν μπορεί ή δεν μπορεί κάποιος να συμμορφωθεί με το «Μη βάζεις στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκεις» δεν αντικατοπτρίζει πραγματικά την ποιότητα της ανθρώπινης φύσης του. Δεν έχει καμία σχέση με το πόσο καλή ή κακή είναι η ανθρώπινη φύση του και δεν αποτελεί κριτήριο για την αξιολόγηση της ανθρώπινης φύσης των ανθρώπων.) Αυτός είναι ένας τρόπος κατανόησης του θέματος. Το να μη βάζει κάποιος στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκει ελάχιστη σχέση έχει με την ποιότητα της ανθρώπινης φύσης του. Αν συναντήσετε, λοιπόν, έναν άνθρωπο που είναι πραγματικά ικανός να μη βάζει στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκει, τι άποψη θα σχηματίσετε γι’ αυτόν; Μπορείτε να θεωρήσετε ότι πρόκειται για έναν ειλικρινή άνθρωπο που έχει ανθρώπινη φύση και υποτάσσεται στον Θεό; Μπορείτε να θεωρήσετε ότι το να μη βάζει κάποιος στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκει είναι ένα πρότυπο που αποδεικνύει ότι διαθέτει ανθρώπινη φύση; Θα πρέπει να συναναστραφούμε πάνω σε αυτό το θέμα. Ποιος θα μιλήσει γι’ αυτό; (Το να μπορεί κανείς να μη βάζει στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκει δεν παίζει ρόλο στον προσδιορισμό της ανθρώπινης φύσης-ουσίας του. Η ουσία του αξιολογείται σύμφωνα με την αλήθεια.) Τι άλλο; (Παρόλο που κάποιοι άνθρωποι μπορούν να μη βάζουν στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκουν ακόμη κι όταν είναι μεγάλα χρηματικά ποσά ή να κάνουν πολλές άλλες τέτοιες καλές πράξεις, έχουν τους δικούς τους στόχους και σκοπούς. Θέλουν να ανταμειφθούν για τις αξιέπαινες πράξεις τους και να αποκτήσουν καλή φήμη, οπότε οι εξωτερικές καλές συμπεριφορές τους δεν μπορούν να καθορίσουν την ποιότητα της ανθρώπινης φύσης τους.) Τίποτε άλλο; (Έστω ότι κάποιος είναι ικανός να μη βάζει στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκει, αλλά προσεγγίζει την αλήθεια με στάση αντίστασης και στάση αποστροφής για την αλήθεια. Αν τον αξιολογήσουμε με βάση τα λόγια του Θεού, δεν έχει ανθρώπινη φύση. Άρα, λοιπόν, είναι ανακριβές να χρησιμοποιούμε αυτό το πρότυπο για να κρίνουμε το αν κάποιος έχει ανθρώπινη φύση ή όχι.) Κάποιοι από εσάς έχετε ήδη καταλάβει πως είναι λάθος να χρησιμοποιείτε το «Μη βάζεις στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκεις» για να αξιολογήσετε το κατά πόσον κάποιος έχει ανθρώπινη φύση. Δεν συμφωνείτε με τη χρήση του ως προτύπου για την αξιολόγηση του κατά πόσον κάποιος έχει ανθρώπινη φύση. Αυτή η άποψη είναι σωστή. Ανεξάρτητα από το αν κάποιος είναι ικανός να μη βάζει στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκει, ελάχιστη σχέση έχει αυτό με τις αρχές της συμπεριφοράς του και το μονοπάτι που επιλέγει. Γιατί το λέω αυτό; Καταρχάς, το να μη βάζει ένας άνθρωπος στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκει αντιπροσωπεύει απλώς μια στιγμιαία συμπεριφορά. Είναι δύσκολο να πει κανείς αν το έκανε επειδή αυτό που βρήκε ήταν ευτελούς αξίας ή επειδή τον έβλεπαν άλλοι άνθρωποι και ήθελε να κερδίσει τον έπαινο και την εκτίμησή τους. Ακόμη κι αν η πράξη του ήταν αγνή, πρόκειται απλώς για ένα είδος καλής συμπεριφοράς και ελάχιστη σχέση έχει με την επιδίωξη και τη συμπεριφορά του. Μπορούμε να πούμε πως, το πολύ πολύ, αυτός ο άνθρωπος έχει μια κάπως καλή συμπεριφορά και έναν κάπως ευγενή χαρακτήρα. Αν και αυτή η συμπεριφορά δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως κάτι αρνητικό, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ούτε και ως κάτι θετικό, και ένας άνθρωπος σίγουρα δεν μπορεί να προσδιοριστεί ως θετικός απλώς και μόνο επειδή δεν βάζει στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκει. Αυτό συμβαίνει επειδή δεν έχει καμία σχέση με την αλήθεια και καμία σχέση με τις απαιτήσεις που έχει ο Θεός από τον άνθρωπο. Κάποιοι λένε το εξής: «Πώς γίνεται να μην είναι κάτι θετικό; Πώς γίνεται μια τέτοια ευγενής συμπεριφορά να μη θεωρείται θετική; Αν κάποιος ήταν ανήθικος και υστερούσε σε ανθρώπινη φύση, θα ήταν ικανός να μη βάζει στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκει;» Αυτός δεν είναι απαραίτητα ένας ακριβής τρόπος να το θέσει κανείς. Ένας διάβολος είναι ικανός να κάνει ένα δυο καλά πράγματα· θα έλεγες, λοιπόν, πως δεν είναι διάβολος; Κάποιοι δαίμονες βασιλιάδες κάνουν μια δυο καλές πράξεις προκειμένου να φτιάξουν όνομα και να εδραιώσουν τη θέση τους στην ιστορία· θα τους έλεγες, επομένως, καλούς ανθρώπους; Δεν μπορείς να βασιστείς σε μία μόνο καλή ή κακή πράξη που έκανε κάποιος για να καθορίσεις το αν διαθέτει ανθρώπινη φύση ή όχι και το κατά πόσον ο χαρακτήρας του είναι καλός ή κακός. Για να είναι ακριβής η αξιολόγηση, θα πρέπει να τη βασίσεις στη συνολική διαγωγή του και στο αν έχει ή όχι σωστές ιδέες και απόψεις. Αν κάποιος μπορεί να επιστρέψει ένα εξαιρετικά πολύτιμο αντικείμενο που βρήκε στον νόμιμο κάτοχό του, αυτό δείχνει απλώς πως δεν είναι άπληστος και πως δεν εποφθαλμιά τα υπάρχοντα των άλλων. Αν και διαθέτει αυτήν την πτυχή της καλής ηθικής διαγωγής, έχει αυτό καμία σχέση με τη συμπεριφορά του και τη στάση του απέναντι στα θετικά πράγματα; (Όχι.) Πιθανόν κάποιοι άνθρωποι να μη συμφωνήσουν με αυτό και να θεωρήσουν πως αυτός ο ισχυρισμός είναι κάπως υποκειμενικός και ανακριβής. Εξετάζοντάς το, ωστόσο, από μια διαφορετική σκοπιά, αν κάποιος χάσει κάτι χρήσιμο, θα ανησυχήσει πολύ γι’ αυτό, έτσι δεν είναι; Άρα, λοιπόν, ό,τι αντικείμενο κι αν βρει κανείς, εφόσον δεν ανήκει στον ίδιο, δεν θα πρέπει να το κρατήσει. Είτε είναι υλικό αντικείμενο είτε χρήματα και είτε είναι μεγάλης είτε ευτελούς αξίας, δεν ανήκει σε αυτόν· δεν είναι, επομένως, καθήκον του να επιστρέψει το αντικείμενο στον νόμιμο κάτοχό του; Αυτό δεν οφείλουν να κάνουν οι άνθρωποι; Τι αξία έχει να το προωθεί κανείς αυτό; Δεν γίνεται πολύς θόρυβος για το τίποτα; Δεν είναι υπερβολικό να θεωρείται ευγενής ηθική ποιότητα το να μη βάζει κάποιος στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκει και να εντάσσεται σε ένα υψηλό πνευματικό πλαίσιο; Είναι καν άξια αναφοράς αυτή η μεμονωμένη καλή συμπεριφορά σε καλούς ανθρώπους; Υπάρχουν πάρα πολλές καλύτερες και ανώτερες συμπεριφορές από αυτήν. Επομένως, το να μη βάζει κάποιος στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκει δεν είναι άξιο αναφοράς. Ωστόσο, αν διέδιδες και προωθούσες εντατικά αυτήν την καλή συμπεριφορά σε ζητιάνους και κλέφτες, θα ήταν κατάλληλο, ενδεχομένως και κάπως χρήσιμο. Αν μια χώρα προωθεί εντατικά το «Μη βάζεις στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκεις», αυτό δείχνει πως ο λαός της είναι ήδη πολύ κακός, πως η χώρα κατακλύζεται από κλέφτες και ληστές και δεν μπορεί να φυλαχτεί από αυτούς. Η μόνη της διέξοδος, λοιπόν, είναι να προωθεί και να διαδίδει αυτήν τη συμπεριφορά για να επιλύσει το πρόβλημα. Στην πραγματικότητα, αυτή η συμπεριφορά ήταν ανέκαθεν καθήκον των ανθρώπων. Ας πάρουμε το παράδειγμα όπου κάποιος βρίσκει πενήντα γουάν στον δρόμο και τα επιστρέφει με ευκολία στον νόμιμο κάτοχό τους. Δεν πρόκειται για κάτι τόσο ασήμαντο που δεν αξίζει καν να αναφερθεί; Είναι κάτι που πρέπει πραγματικά να επαινεθεί; Είναι απαραίτητο να γίνει τόσος θόρυβος για το τίποτα, να εγκωμιαστεί αυτός ο άνθρωπος και, μάλιστα, να επιδοκιμαστεί για την ευγενή και έντιμη ηθική διαγωγή του, απλώς επειδή επέστρεψε χρήματα στο άτομο που τα έχασε; Δεν είναι κανονικό και φυσιολογικό να επιστρέφει κανείς χαμένα χρήματα στον νόμιμο κάτοχό τους; Δεν είναι κάτι που οφείλει να κάνει ένας άνθρωπος που διαθέτει κανονική λογική; Θα μπορούσε να το κάνει ακόμη κι ένα μικρό παιδί που δεν κατανοεί τα κοινωνικά ήθη· είναι, επομένως, πραγματικά απαραίτητο να γίνεται τόσος θόρυβος γι’ αυτό; Αξίζει πραγματικά αυτή η συμπεριφορά να εξυψώνεται στο επίπεδο της ηθικής του ανθρώπου; Κατά την άποψή Μου, δεν μπορεί να εξυψωθεί σε αυτό το επίπεδο και δεν είναι άξια επαίνου. Είναι απλώς μια παροδική καλή συμπεριφορά και δεν έχει καμία σχέση με το να είναι κανείς πραγματικά καλός άνθρωπος σε ουσιαστικό επίπεδο. Το να μη βάζει κάποιος στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκει είναι πολύ ασήμαντο ζήτημα. Είναι κάτι που θα έπρεπε να μπορεί να κάνει κάθε κανονικός άνθρωπος και οποιοσδήποτε περιβάλλεται από ανθρώπινο δέρμα ή μιλάει την ανθρώπινη γλώσσα. Είναι κάτι που μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι αν προσπαθήσουν σκληρά και δεν χρειάζεται να τους το μάθει κάποιος δάσκαλος ή στοχαστής. Ενώ είναι ικανό να το κάνει ακόμα και ένα τρίχρονο παιδάκι, οι στοχαστές και οι δάσκαλοι το θεωρούν μια καίριας σημασίας απαίτηση για την ηθική διαγωγή του ανθρώπου, κάνοντας, με αυτόν τον τρόπο, πολλή φασαρία για το τίποτα. Αν και το ρητό «Μη βάζεις στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκεις» είναι μια δήλωση που αξιολογεί την ηθική διαγωγή του ανθρώπου, επί της ουσίας δεν μπορεί να αποτελέσει μέτρο για το κατά πόσον διαθέτει κανείς ανθρώπινη φύση ή ευγενή ηθική. Επομένως, είναι ταυτόχρονα ανακριβές και ακατάλληλο να χρησιμοποιείται το ρητό «Μη βάζεις στην τσέπη τα χρήματα που βρίσκεις» για την αξιολόγηση της ποιότητας της ανθρώπινης φύσης κάποιου.