2. Εκθέτουν και επιτίθενται ο ένας στον άλλο

Κάποιοι άνθρωποι δεν έχουν ικανότητα κατανόησης όταν τρώνε και πίνουν τον λόγο του Θεού ούτε γνωρίζουν πώς να συναναστραφούν πάνω στη βιωματική κατανόησή τους για τον λόγο του Θεού. Γνωρίζουν μόνο πώς να συνδέουν με τους άλλους τα λόγια του Θεού που εκθέτουν τους ανθρώπους. Κι έτσι, κάθε φορά που συναναστρέφονται σχετικά με την αλήθεια που εμπεριέχεται στα λόγια του Θεού, έχουν πάντα προσωπικά κίνητρα· θέλουν πάντα να αδράξουν την ευκαιρία για να εκθέσουν και να πλήξουν τους άλλους, πράγμα που προκαλεί αναταραχή στην εκκλησία. Αν όσοι εκτίθενται μπορέσουν να αντιμετωπίσουν σωστά αυτές τις καταστάσεις, να τις κατανοήσουν ως κάτι που προέρχεται απ’ τον Θεό και να μάθουν να δείχνουν υποταγή και υπομονή, δεν πρόκειται να υπάρξουν διενέξεις. Αναπόφευκτα, ωστόσο, θα υπάρξει κάποιος που θα αντιδράσει όταν ακούσει τους άλλους να συναναστρέφονται πάνω στα θέματά του και να τα εκθέτουν. Σκέφτεται μέσα του: «Για ποιον λόγο, αφού διαβάσεις τα λόγια του Θεού, δεν μοιράζεσαι όσα κατανοείς βιωματικά απ’ αυτά ούτε μιλάς για την αυτογνωσία σου, αλλά προτιμάς μόνο να μου επιτίθεσαι και να με βάζεις στο στόχαστρο; Με βρίσκεις δυσάρεστο; Από τα λόγια του Θεού έχει φανεί ήδη ξεκάθαρα ότι έχω διεφθαρμένη διάθεση —είναι στ’ αλήθεια ανάγκη να το πεις; Μπορεί εγώ να έχω διεφθαρμένη διάθεση, αλλά δεν έχεις κι εσύ; Διαρκώς με βάζεις στο στόχαστρο, με αποκαλείς δόλιο, αλλά κι εσύ δεν πας πίσω στην πανουργία!» Γεμάτος πικρία και απείθεια, μπορεί να δείξει υπομονή μια δυο φορές, αλλά, αφού περάσει καιρός και συσσωρευτούν τα παράπονά του, εκρήγνυται. Κι η έκρηξή του είναι καταστροφική. Λέει: «Κάποιοι άνθρωποι, όταν ενεργούν και μιλάνε, προσποιούνται επιφανειακά πως είναι πολύ ειλικρινείς και ανοιχτοί, αλλά στην πραγματικότητα έχουν μέσα τους κάθε είδους μηχανορραφία, ενώ συνωμοτούν συνεχώς ενάντια στους άλλους. Κανένας δεν μπορεί να συλλάβει τις σκέψεις και τις προθέσεις τους όταν τους μιλάει· είναι δόλιοι άνθρωποι. Όταν συναντάμε τέτοια άτομα, δεν μπορούμε ούτε να τους μιλήσουμε ούτε να αλληλεπιδράσουμε μαζί τους· είναι πολύ τρομακτικά. Αν δεν προσέξεις, θα πέσεις στην παγίδα τους, θα σε εξαπατήσουν και θα σε χρησιμοποιήσουν. Άνθρωποι σαν κι αυτούς είναι οι πιο κακοί, αυτοί που προκαλούν στον Θεό τη μεγαλύτερη απέχθεια κι αηδία. Πρέπει να ριχτούν στο πηγάδι της αβύσσου, στη λίμνη της φωτιάς και του θειαφιού!» Ο άλλος άνθρωπος, αφού το ακούσει αυτό, σκέφτεται: «Έχεις διεφθαρμένες διαθέσεις, αλλά δεν αφήνεις τους άλλους να σε εκθέσουν; Πόσο αλαζόνας και αυτάρεσκος είσαι —θα βρω άλλο ένα απόσπασμα από τα λόγια του Θεού για να σε εκθέσω και να δούμε τότε τι έχεις να πεις!» Τότε ο άλλος θυμώνει ακόμα περισσότερο που εκτέθηκε, και σκέφτεται: «Ώστε δεν πρόκειται να πάψεις να ασχολείσαι, έτσι; Δεν σκοπεύεις, λοιπόν, να δώσεις τόπο στην οργή; Απλώς με αντιπαθείς και θεωρείς ότι έχω διεφθαρμένη διάθεση, έτσι δεν είναι; Εντάξει, λοιπόν, τότε θα σε εκθέσω κι εγώ!» Κι έτσι λέει: «Κάποιοι άνθρωποι είναι απλώς αντίχριστοι· τους αρέσει η θέση και να τους επαινούν οι άλλοι, τους αρέσει να κάνουν κήρυγμα στους άλλους, να χρησιμοποιούν τα λόγια του Θεού για να εκθέσουν και να καταδικάσουν τους άλλους, να κάνουν τους άλλους να πιστεύουν πως οι ίδιοι δεν έχουν διεφθαρμένη διάθεση. Έχουν καβαλήσει το καλάμι και θεωρούν πως έχουν καθαγιαστεί, δεν είναι, όμως, απλώς σιχαμεροί δαίμονες; Δεν είναι απλώς σατανάδες και κακά πνεύματα; Τι είναι οι αντίχριστοι; Σατανάδες είναι οι αντίχριστοι!» Πόσους γύρους πάλεψαν; Βγήκε κανείς νικητής; (Όχι.) Είπαν τίποτα που μπορεί να φανεί εποικοδομητικό στους άλλους; (Όχι.) Τι είναι, τότε, αυτά τα λόγια; (Κρίσεις, καταδίκες.) Είναι κρίσεις. Μιλάνε απερίσκεπτα, χωρίς να τους νοιάζει η πραγματική κατάσταση ή τα γεγονότα, κρίνουν και καταδικάζουν τους άλλους αυθαίρετα, φτάνουν ακόμα και στο σημείο να τους αναθεματίσουν. Βασίζονται στα γεγονότα για να αποκαλέσουν τον άλλο αντίχριστο; Ποιες κακές πράξεις και εκδηλώσεις ενός αντίχριστου εμφάνισε, άραγε, αυτός ο άνθρωπος; Έφτασε η διεφθαρμένη διάθεσή του στο επίπεδο της ουσίας ενός αντίχριστου; Όταν ο εκλεκτός λαός του Θεού τούς ακούσει να εκθέτουν τον άλλον άνθρωπο, θα θεωρήσει ότι όλο αυτό είναι αντικειμενικό και αληθές; Εμπεριέχουν τα λόγια που λένε αυτοί οι δύο άνθρωποι καμία καλοσύνη ή καλές προθέσεις; (Όχι.) Μήπως ο σκοπός τους είναι να βοηθήσουν ο ένας τον άλλον να αποκτήσει αυτογνωσία, να μπορέσει να απαλλαχθεί από τη διεφθαρμένη διάθεσή του και να εισέλθει στην αλήθεια-πραγματικότητα το συντομότερο δυνατό; (Όχι.) Και τότε γιατί τα κάνουν όλα αυτά; Για να εκτονώσουν την προσωπική τους εμπάθεια, για να πλήξουν και να εκδικηθούν τον άλλο, οπότε τον κατηγορούν αυθαίρετα για κάτι που δεν αντιστοιχεί καθόλου στα γεγονότα. Δεν αξιολογούν και δεν χαρακτηρίζουν ο ένας τον άλλον με ακρίβεια, με βάση τα λόγια του Θεού και με βάση τις αποκαλύψεις και την ουσία του άλλου ανθρώπου, αλλά χρησιμοποιούν τα λόγια του Θεού για να πλήξουν ο ένας τον άλλον, να εκδικηθούν και να εκτονώσουν την προσωπική τους εμπάθεια· σε καμία περίπτωση δεν συναναστρέφονται πάνω στην αλήθεια. Αυτό είναι σοβαρό θέμα. Αρπάζονται συνεχώς από πράγματα που αφορούν τον άλλον άνθρωπο για να του επιτεθούν και να τον καταδικάσουν για την αλαζονική διάθεσή του· αυτή η στάση είναι καταχθόνια και κακόβουλη και οπωσδήποτε δεν πρόκειται για καλοπροαίρετη έκθεση. Επομένως, οδηγεί μόνο σε αμοιβαία εχθρότητα και μίσος. Αν η έκθεση πραγματοποιηθεί με μια στάση βοήθειας προς τους άλλους από αγάπη, οι άνθρωποι το διαισθάνονται αυτό και μπορούν να το αντιμετωπίσουν σωστά. Αν, όμως, κάποιος αρπάζεται απ’ την αλαζονική διάθεση ενός ανθρώπου για να τον καταδικάσει και να του επιτεθεί, το κάνει καθαρά για να πλήξει και να βασανίσει αυτόν τον άνθρωπο. Όλοι έχουν αλαζονική διάθεση, γιατί, λοιπόν, να βάζει συνεχώς κανείς στο στόχαστρο έναν συγκεκριμένο άνθρωπο; Γιατί να επικεντρώνεται σ’ αυτόν και να μην τον αφήνει ήσυχο; Όταν κανείς εκθέτει συνεχώς την αλαζονική διάθεση αυτού του συγκεκριμένου ανθρώπου, σκοπός του είναι, άραγε, στ’ αλήθεια να τον βοηθήσει να απαλλαγεί απ’ αυτήν τη διάθεση; (Όχι.) Και τότε ποιος είναι ο λόγος; Είναι ότι βρίσκει τον άλλο δυσάρεστο, οπότε ψάχνει ευκαιρίες να τον πλήξει και να πατσίσει, θέλει συνεχώς να τον βασανίζει. Επομένως, όταν λέει πως ο άλλος είναι αντίχριστος, σατανάς, διάβολος, ένας άνθρωπος δόλιος και καταχθόνιος, έχει βάση κάτι τέτοιο; Μπορεί να σχετίζεται λίγο με τα γεγονότα, αλλά ο σκοπός του όταν λέει αυτά τα πράγματα δεν είναι να βοηθήσει τον άλλο ούτε να συναναστραφεί πάνω στην αλήθεια, αλλά να εκτονώσει την προσωπική του εμπάθεια και να εκδικηθεί. Έχει βασανιστεί και θέλει να το ανταποδώσει. Πώς το ανταποδίδει; Εκθέτει τον άλλο, τον καταδικάζει, τον αποκαλεί διάβολο, σατανά, κακό πνεύμα, αντίχριστο —του κολλάει οποιαδήποτε ταμπέλα είναι πιο εξωφρενική και οποιαδήποτε κατηγορία είναι πιο σοβαρή. Κάτι τέτοιο δεν είναι αυθαίρετη κρίση και καταδίκη; Η πρόθεση, ο σκοπός και το κίνητρο και των δύο πλευρών όταν λένε αυτά τα πράγματα δεν είναι να βοηθήσουν τον άλλο να αποκτήσει αυτογνωσία και να απαλλαγεί από τις διεφθαρμένες διαθέσεις του ούτε, φυσικά, να τον βοηθήσουν να εισέλθει στην πραγματικότητα του λόγου του Θεού ή να κατανοήσει τις αλήθεια-αρχές. Αντ’ αυτού, προσπαθούν να επιτεθούν στον άλλον άνθρωπο και να τον πλήξουν, να τον εκθέσουν ώστε να πετύχουν τον στόχο τους, που είναι να εκτονώσουν την προσωπική τους εμπάθεια και να πάρουν εκδίκηση. Έτσι εμπλέκονται σε αμοιβαίες επιθέσεις και λογομαχίες. Αν και το να επιτίθεται κανείς έτσι στους άλλους, συνδέοντας τα λόγια του Θεού με τον άλλο για να πει πως έχει διεφθαρμένη διάθεση και είναι διάβολος και σατανάς, μπορεί επιφανειακά να μοιάζει πολύ πνευματικό, καθώς και ότι έχει μεγαλύτερη βάση από το να ξεμπροστιάζει ο ένας τον άλλο, η φύση αυτών των δύο μεθόδων είναι η ίδια. Ούτε η μία ούτε η άλλη μέθοδος δεν βασίζεται στη συναναστροφή πάνω στον λόγο του Θεού και την αλήθεια που εμπεριέχεται στην κανονική ανθρώπινη φύση, αλλά βασίζεται στο να κρίνει, να καταδικάζει και να αναθεματίζει κανείς τον άλλο ανεύθυνα και αυθαίρετα, με βάση προσωπικές προτιμήσεις, καθώς και να εξαπολύει προσωπικές επιθέσεις. Τέτοιας φύσεως διάλογοι προκαλούν, επίσης, διατάραξη και αναστάτωση στην εκκλησιαστική ζωή, ενώ παρακωλύουν και καταστρέφουν τη ζωή-είσοδο των εκλεκτών του Θεού.

Τι πρέπει να κάνετε όταν συναντάτε δύο ανθρώπους που εμπλέκονται σε αμοιβαίες επιθέσεις, εκθέτοντας ο ένας τις διεφθαρμένες διαθέσεις του άλλου; Είναι απαραίτητο να χτυπήσετε το χέρι στο τραπέζι και να τους κάνετε κήρυγμα; Είναι απαραίτητο να τους ρίξετε έναν κουβά κρύο νερό για να ηρεμήσουν και να συνειδητοποιήσουν ότι κάνουν λάθος και να ζητήσουν συγγνώμη ο ένας στον άλλον; Μπορεί να λυθεί το πρόβλημα μ’ αυτές τις μεθόδους; (Όχι.) Αυτά τα δύο άτομα τσακώνονται διαρκώς, σε όλες τις συναθροίσεις και, μόλις τελειώσει κάθε συνάθροιση, ετοιμάζονται για τον επόμενο τσακωμό. Στο σπίτι τους, ψάχνουν λόγια του Θεού και πατήματα για να χρησιμοποιήσουν στις επιθέσεις τους, κάνουν ακόμα και γραπτά προσχέδια και υπολογίζουν πώς θα επιτεθούν στον άλλο, σε ποιες πτυχές του θα επιτεθούν, πώς θα τον κρίνουν και θα τον καταδικάσουν, τι τόνο θα χρησιμοποιήσουν και ποια λόγια του Θεού θα επιστρατεύσουν για να εξαπολύσουν την πιο πειστική επίθεση και καταδίκη. Ψάχνουν, επίσης, διάφορους πνευματικούς όρους και χρησιμοποιούν διαφορετικές μεθόδους έκφρασης για να καταδικάσουν και να πλήξουν τον άλλο, ώστε να μην έχει τη δυνατότητα να αντιστρέψει την κατάσταση, και πασχίζουν να τον βγάλουν νοκ άουτ στον επόμενο αγώνα, έτσι ώστε να του είναι αδύνατο να σταθεί ξανά όρθιος. Όλες αυτές οι συμπεριφορές ανήκουν στην κατηγορία της εμπλοκής σε αμοιβαίες επιθέσεις και λογομαχίες. Λύνονται εύκολα τέτοια θέματα; Αν αυτά τα άτομα, αφού λάβουν συμβουλές, βοήθεια και συναναστροφή πάνω στην αλήθεια από τους περισσότερους ανθρώπους, συνεχίζουν να μην μετανοούν και να μην αναστρέφουν την πορεία τους —αν, δηλαδή, τσακώνονται και βρίζονται μόλις συναντηθούν, δεν ακούνε τις συμβουλές κανενός και, όταν ο οποιοσδήποτε συναναστρέφεται πάνω στην αλήθεια ή τους κλαδεύει, δεν το δέχονται— τι πρέπει να γίνει τότε; Αυτό το διαχειρίζεται κανείς εύκολα: Πρέπει να απομακρυνθούν. Δεν θα λυνόταν έτσι το πρόβλημα; Εύκολο δεν είναι; Είναι απαραίτητο να συνεχίσει η συναναστροφή μαζί τους; Είναι πια απαραίτητο να τους παρέχεται στοργική βοήθεια; Πείτε Μου, είναι σωστό να δείχνει κανείς στοργή, ανοχή και υπομονή σε ανθρώπους σαν κι αυτούς; (Δεν είναι σωστό.) Γιατί δεν είναι σωστό; (Επειδή δεν αποδέχονται την αλήθεια —δεν ωφελεί η συναναστροφή μαζί τους.) Σωστά, δεν αποδέχονται την αλήθεια. Συμμετέχουν στις συναθροίσεις μόνο για να εμπλέκονται σε λογομαχίες. Δεν πιστεύουν στον Θεό για να επιδιώξουν την αλήθεια κι απλώς τους αρέσει να εμπλέκονται σε λογομαχίες. Είναι αυτό αποκάλυψη και εκδήλωση της κανονικής ανθρώπινης φύσης; Έχουν τον ορθολογισμό που πρέπει να διέπει την κανονική ανθρώπινη φύση; (Όχι.) Τους λείπει ο ορθολογισμός της κανονικής ανθρώπινης φύσης. Κατά τη διάρκεια των συναθροίσεων, άνθρωποι σαν κι αυτούς δεν διαβάζουν τα λόγια του Θεού συγκεντρωμένα και σωστά, προκειμένου να κατανοήσουν και να αποκτήσουν την αλήθεια από τα λόγια του Θεού κι έτσι να απαλλαγούν από τις διεφθαρμένες διαθέσεις τους κι απ’ τα προβλήματά τους. Αντ’ αυτού, θέλουν συνέχεια να λύνουν τα προβλήματα των άλλων. Επικεντρώνουν διαρκώς την προσοχή τους στους άλλους, ψάχνοντας να τους βρουν ψεγάδια· αποσκοπούν πάντα στο να εντοπίσουν τα προβλήματα των άλλων στα λόγια του Θεού. Με την ευκαιρία της ανάγνωσης και της συναναστροφής πάνω στα λόγια του Θεού, εκθέτουν και επιτίθενται στους άλλους, ενώ χρησιμοποιούν τα λόγια του Θεού για να κρίνουν, να μειώσουν και να καταδικάσουν τους άλλους. Κι όμως, τον εαυτό τους τον διαχωρίζουν από τα λόγια του Θεού. Τι είδους άνθρωποι είναι; Είναι αυτοί άνθρωποι που αποδέχονται την αλήθεια; (Όχι.) Σε ένα πράγμα είναι ιδιαίτερα καλοί και ενθουσιάζονται μ’ αυτό: Αφού διαβάσουν τα λόγια του Θεού, εντοπίζουν τακτικά στους άλλους τα προβλήματα, τις καταστάσεις και τις εκδηλώσεις κάθε λογής που εκθέτουν τα λόγια Του. Όσο περισσότερο εντοπίζουν αυτά τα προβλήματα τόσο περισσότερο νιώθουν πως επωμίζονται μια σημαντική ευθύνη και πιστεύουν πως μπορούν να κάνουν πολλά, θεωρώντας ότι πρέπει να εκθέσουν αυτά τα θέματα. Δεν τη χαρίζουν ούτε σε έναν άνθρωπο που έχει αυτά τα θέματα. Τι είδους άνθρωποι είναι; Έχουν λογική οι άνθρωποι σαν κι αυτούς; Έχουν την ικανότητα να κατανοήσουν την αλήθεια; (Όχι.) Στην εκκλησία, αν αυτού του είδους οι άνθρωποι δεν μιλάνε ανοιχτά ούτε προκαλούν αναστάτωση, τότε δεν είναι ανάγκη να τους χειριστεί κανείς. Αν, ωστόσο, ενεργούν μονίμως μ’ αυτόν τον τρόπο, αν διαρκώς επιτίθενται, κρίνουν και καταδικάζουν τους άλλους, τότε η εκκλησία πρέπει να λάβει τα αντίστοιχα μέτρα για τον χειρισμό τους και να τους απομακρύνει. Όσο γι’ αυτούς που έχουν εκτεθεί από κάποιους κι έπειτα τους επιτίθενται, τους κρίνουν και τους καταδικάζουν, χρησιμοποιώντας τις ίδιες μεθόδους και τα ίδια μέσα, αν οι περιστάσεις είναι σοβαρές και έχουν διαταράξει και αναστατώσει την εκκλησιαστική ζωή, τότε πρέπει κι αυτοί να απομακρυνθούν και να απομονωθούν από τον εκλεκτό λαό του Θεού —δεν πρέπει να τους δείξει κανείς καμία επιείκεια.

Για ποιες άλλες εκδηλώσεις της εμπλοκής σε αμοιβαίες επιθέσεις και λογομαχίες θεωρείται ότι η φύση τους διαταράσσει και αναστατώνει την εκκλησιαστική ζωή; Όταν οι άνθρωποι ξεμπροστιάζουν ο ένας τον άλλο και εκθέτουν τις διεφθαρμένες διαθέσεις του για να εκτονώσουν την προσωπική τους εμπάθεια και να τον εκδικηθούν, αυτές είναι προφανείς εκδηλώσεις διατάραξης και αναστάτωσης της εκκλησιαστικής ζωής. Εκτός απ’ αυτές τις δύο εκδηλώσεις, υπάρχει και το να προσποιείται κανείς ότι ανοίγεται, ξεγυμνώνεται και αναλύεται προκειμένου να εκθέσει και να αναλύσει επίτηδες τους άλλους —και αυτού του είδους η επίθεση είναι εκδήλωση διατάραξης και αναστάτωσης της εκκλησιαστικής ζωής. Είναι, λοιπόν, επίθεση κάτι που λέει ένας άνθρωπος, εφόσον αυτό δεν αφορά τα δικά του θέματα, αλλά τα θέματα των άλλων, ανεξάρτητα από το αν λέγεται με δηκτικό τρόπο ή λέγεται έμμεσα, φευγαλέα και διακριτικά; (Όχι.) Οπότε ποιες καταστάσεις συνιστούν επίθεση; Εξαρτάται από την πρόθεση και τον σκοπό που κρύβεται πίσω απ’ τα λεγόμενα. Αν κάτι λέγεται με σκοπό να πλήξει και να εκδικηθεί τους ανθρώπους ή για να εκτονώσει προσωπική εμπάθεια, τότε είναι επίθεση. Αυτή είναι μία κατάσταση. Επιπλέον, όταν κάποιος υπερβάλλει αναφορικά με τις επιφανειακές πτυχές ενός προβλήματος, με σκοπό να κρίνει και να καταδικάσει τους ανθρώπους, κόντρα στα γεγονότα και σε ό,τι είναι αληθινό, βγάζοντας αυθαίρετα συμπεράσματα χωρίς να εξετάζει καθόλου την ουσία του θέματος —και μ’ αυτά εκτονώνει κανείς την προσωπική του εμπάθεια και παίρνει εκδίκηση, κρίνει και καταδικάζει, και μια τέτοια κατάσταση συνιστά κι αυτή επίθεση. Τι άλλο; (Μήπως είναι και το να κατασκευάζει αβάσιμες φήμες για τους άλλους;) Βεβαίως και μετράει ως επίθεση το να κατασκευάζει κανείς αβάσιμες φήμες, και μάλιστα ακόμα περισσότερο. Πόσες καταστάσεις συνιστούν επίθεση; (Τρεις.) Αναφέρετε περιληπτικά αυτές τις καταστάσεις. (Η πρώτη είναι το να πλήττει κανείς τους άλλους με συγκεκριμένο σκοπό. Η δεύτερη είναι το να κρίνει και να καταδικάζει κανείς τους άλλους με τρόπο που πάει κόντρα στα γεγονότα και σε ό,τι είναι αληθινό, δηλαδή το να χαρακτηρίζει τους άλλους με αυθαιρεσία κι ανευθυνότητα. Η τρίτη είναι το να κατασκευάζει κανείς αβάσιμες φήμες για τους ανθρώπους.) Η φύση καθεμιάς από αυτές τις τρεις καταστάσεις τις καθιστά προσωπικές επιθέσεις. Πώς διακρίνουμε τις καταστάσεις που θεωρούνται προσωπικές επιθέσεις από εκείνες που δεν θεωρούνται; Όσον αφορά τον επιτιθέμενο, ποιες ενέργειες ή λόγια συνιστούν επίθεση; Ας υποθέσουμε ότι τα λόγια ενός ανθρώπου έχουν κάπως παραπειστική φύση και μπορούν να αποπροσανατολίσουν τους άλλους, ενώ έχουν και χαρακτήρα φημολογίας. Αυτός ο άνθρωπος δημιουργεί κάτι από το τίποτα και κατασκευάζει φήμες και ψέματα για να παραπλανήσει και να αποπροσανατολίσει τους άλλους. Έχει ως πρόθεση και σκοπό να κάνει περισσότερους ανθρώπους να αναγνωρίσουν και να πιστέψουν πως όσα λέει είναι σωστά, καθώς και να συμφωνήσουν πως όσα λέει συμβαδίζουν με την αλήθεια. Ταυτόχρονα, θέλει και να εκδικηθεί κάποιον άλλον, να τον κάνει αρνητικό και να τον αποδυναμώσει. Σκέφτεται: «Έχεις ελεεινότατο χαρακτήρα! Πρέπει να εκθέσω την πραγματική σου κατάσταση και να πατάξω αυτή σου την αλαζονεία —για να δούμε τότε τι θα έχεις να μοστράρεις και να επιδείξεις! Πώς είναι δυνατό να ξεχωρίσω εγώ δίπλα σου; Το μίσος μου δεν πρόκειται να κατευναστεί αν δεν σε κάνω να υποκύψεις στην αρνητικότητα κι αν δεν σε αποκαθηλώσω. Θα δείξω σε όλους ότι κι εσύ μπορείς να γίνεις αρνητικός και έχεις κι εσύ αδυναμίες!» Αν αυτός είναι ο σκοπός του, τότε τα λόγια του συνιστούν επίθεση. Ας υποθέσουμε, όμως, ότι η πρόθεσή του είναι απλώς να διευκρινίσει τα γεγονότα και το τι είναι αληθινό σχετικά με ένα ζήτημα: αφού αποκτήσει μια ακριβή εικόνα και ανακαλύψει την ουσία του θέματος μέσα από μια περίοδο εμπειρίας, νιώθει πως αυτό πρέπει να τεθεί σε συναναστροφή, έτσι ώστε να μπορέσει η πλειοψηφία να το καταλάβει και να μάθει τι είδους κατανόηση επί του ζητήματος θεωρείται αγνή, με άλλα λόγια, ο σκοπός του είναι να διορθώσει περισσότερους ανθρώπους που έχουν στρεβλή ή μονόπλευρη άποψη γι’ αυτό το ζήτημα. Θα ήταν επίθεση κάτι τέτοιο; (Όχι.) Δεν αναγκάζει κάποιον να αποδεχθεί την προσωπική του άποψη ούτε, φυσικά, έχει καμία πρόθεση προσωπικής εκδίκησης, αλλά μόνη του επιθυμία είναι να διευκρινίσει την αλήθεια των γεγονότων. Βοηθά με αγάπη τον άλλο να κατανοήσει και, μέσω αυτής της κατανόησης, να μπορέσει να μην παραστρατήσει. Είτε ο άλλος άνθρωπος το αποδεχθεί αυτό είτε όχι, ο ίδιος είναι σε θέση να εκπληρώσει την ευθύνη του. Επομένως, αυτή η συμπεριφορά, αυτή η προσέγγιση, δεν είναι επίθεση. Μέσα από τη γλώσσα που χρησιμοποιεί κάποιος, τα λόγια που επιλέγει, καθώς και από τον τρόπο, τον τόνο και τη στάση που υιοθετεί όταν μιλάει σε αυτές τις δύο διαφορετικές εκδηλώσεις, μπορεί κανείς να διακρίνει την πρόθεση και τον σκοπό αυτού του ανθρώπου. Αν κάποιος σκοπεύει να επιτεθεί στον άλλον, σίγουρα θα χρησιμοποιεί δηκτική γλώσσα, ενώ η πρόθεση και ο σκοπός του θα φαίνονται ξεκάθαρα από τον τόνο και τον επιτονισμό του, τα λόγια που επιλέγει και τη στάση που υιοθετεί όταν μιλάει. Αν δεν αναγκάζει τον άλλο να αποδεχθεί τα λεγόμενά του και αν είναι βέβαιο ότι δεν του επιτίθεται, τότε σίγουρα η ομιλία του θα συνάδει με τις εκδηλώσεις της συνείδησης και της λογικής της κανονικής ανθρώπινης φύσης. Επιπλέον, είναι βέβαιο ότι η στάση του, ο τόνος του και τα λόγια που επιλέγει όταν μιλάει θα είναι ορθολογικά και θα εντάσσονται στο πλαίσιο της κανονικής ανθρώπινης φύσης.

Μετά από τη συναναστροφή πάνω στις αρχές διάκρισης του τι συνιστά και τι δεν συνιστά προσωπική επίθεση, είστε σε θέση να το διακρίνετε τώρα; Αν ακόμα δεν μπορείτε να το διακρίνετε, τότε δεν θα έχετε τη δυνατότητα να φτάσετε στην ουσία του θέματος. Όσο ευχάριστα κι αν ηχεί η συναναστροφή κάποιου, αν αυτός ο άνθρωπος δεν ασκείται σύμφωνα με τις αρχές, αν δεν έχει σκοπό να βοηθήσει τους άλλους να κατανοήσουν την αλήθεια και να κάνουν σωστά τα καθήκοντά τους, αλλά, αντ’ αυτού, βρίσκει πράγματα που θα χρησιμοποιήσει εναντίον τους για να τους ενοχλεί ασταμάτητα, κάνοντας ό,τι περνάει απ’ το χέρι του για να τους κρίνει και να τους καταδικάσει, και φαίνεται επιφανειακά σαν να διακρίνει τους ανθρώπους, ενώ στην πραγματικότητα η πρόθεση κι ο σκοπός του είναι να καταδικάζει και να επιτίθεται στους άλλους, τότε αυτή η κατάσταση εμπεριέχει μια προσωπική επίθεση. Τα ασήμαντα πράγματα που συμβαίνουν μεταξύ των ανθρώπων είναι πολύ απλά και προφανή· αν γινόταν συναναστροφή πάνω σ’ αυτά τα ζητήματα, θα έπαιρνε λιγότερο από μία συνάθροιση. Είναι απαραίτητο, λοιπόν, να αναλώνεται ο χρόνος των αδελφών σε εκτενή συζήτηση για όλα αυτά, σε κάθε συνάθροιση; Δεν είναι απαραίτητο. Αν οι άνθρωποι δεν αφήνουν τους άλλους σε χλωρό κλαρί, αυτό αποτελεί επίθεση εναντίον τους και πρόκληση αναστάτωσης. Για ποιον λόγο προσκολλώνται οι άνθρωποι σε ένα ζήτημα και μιλάνε γι’ αυτό ασταμάτητα; Αυτό συμβαίνει επειδή κανένας δεν είναι διατεθειμένος να εγκαταλείψει τις προθέσεις και τους σκοπούς του, κανένας δεν προσπαθεί να αποκτήσει αυτογνωσία και κανένας δεν αποδέχεται την αλήθεια ούτε και τα γεγονότα και ό,τι είναι αληθινό, οπότε ο καθένας δεν αφήνει τους άλλους σε χλωρό κλαρί. Ποια είναι η φύση του να μην αφήνει κανείς τους άλλους σε χλωρό κλαρί; Πρόκειται για επίθεση. Σημαίνει ότι βρίσκει πράγματα που θα χρησιμοποιήσει εναντίον των άλλων, βρίσκει ψεγάδια στις λέξεις που επιλέγουν και χρησιμοποιεί τα ελαττώματά τους εναντίον τους, εμμένοντας διαρκώς σε ένα και μόνο πράγμα και επιχειρηματολογώντας μέχρι που αναψοκοκκινίζει από την προσπάθεια. Αν οι άνθρωποι συναναστρέφονται μέσα σ’ ένα πλαίσιο κανονικής ανθρώπινης φύσης, υποστηρίζοντας και βοηθώντας ο ένας τον άλλον —εκπληρώνοντας, δηλαδή, την ευθύνη τους— τότε η μεταξύ τους σχέση θα βελτιώνεται όλο και περισσότερο. Αν, όμως, εμπλέκονται σε αμοιβαίες επιθέσεις και λογομαχίες, αν μπερδεύονται μεταξύ τους για να ξεκαθαρίσουν τις αιτιολογήσεις τους, αν θέλουν να έχουν πάντοτε το πάνω χέρι, αν δεν θέλουν να παραδεχθούν την ήττα τους και να συμβιβαστούν, αν δεν εγκαταλείπουν τα προσωπικά τους παράπονα, τότε η σχέση μεταξύ των δύο θα καταλήξει να γίνεται όλο και πιο τεταμένη και να χειροτερεύει όλο και περισσότερο· δεν θα είναι μια κανονική διαπροσωπική σχέση, ενώ μπορεί να φτάσουν ακόμα και στο σημείο να κοκκινίζουν τα μάτια τους όποτε συναντιούνται. Για σκεφτείτε το, όταν καβγαδίζουν τα σκυλιά, τα μάτια του πιο άγριου απ’ αυτά κοκκινίζουν. Τι συμβαίνει και κοκκινίζουν τα μάτια του; Δεν είναι από το μίσος που ξεχειλίζει; Το ίδιο δεν συμβαίνει και με τους ανθρώπους που επιτίθενται ο ένας στον άλλον; Αν οι άνθρωποι, όταν συναναστρέφονται πάνω στην αλήθεια, δεν επιτίθενται ο ένας στον άλλον, αλλά, αντ’ αυτού, μπορούν να αντισταθμίζουν ο ένας τα ελαττώματα του άλλου, αντλώντας δύναμη απ’ τα δυνατά τους σημεία, καθώς και να υποστηρίζουν ο ένας τον άλλον, θα υπήρχε πιθανότητα να είναι κακή η μεταξύ τους σχέση; Είναι σίγουρο ότι η σχέση τους θα γινόταν όλο και πιο κανονική. Όταν δύο άνθρωποι μιλάνε, συζητούν, συναναστρέφονται ή ακόμα και διαφωνούν μέσα στο πλαίσιο της συνείδησης και της λογικής της κανονικής ανθρώπινης φύσης, τότε η σχέση τους θα είναι κανονική και δεν πρόκειται να θυμώνουν ούτε να καβγαδίζουν όταν συναντιούνται. Αν οι άνθρωποι νιώθουν μίσος κι ένα κύμα ανεξήγητης οργής χωρίς καν να έχουν δει ο ένας τον άλλον, μόνο και μόνο με την αναφορά του άλλου προσώπου, τότε αυτή η εκδήλωση δεν δείχνει ότι έχουν τη λογική και τη συνείδηση της κανονικής ανθρώπινης φύσης. Οι άνθρωποι επιτίθενται ο ένας στον άλλον επειδή έχουν διεφθαρμένες διαθέσεις· το περιβάλλον τους δεν έχει καμία απολύτως σχέση. Όλα αυτά συμβαίνουν επειδή οι άνθρωποι δεν αγαπούν την αλήθεια, δεν μπορούν να αποδεχθούν την αλήθεια και δεν κάνουν πράξη την αλήθεια ούτε χειρίζονται τα ζητήματα με βάση τις αρχές όταν προκύπτουν διενέξεις, κι έτσι παρατηρούνται συχνά στην εκκλησιαστική ζωή περιστατικά στα οποία οι άνθρωποι ξεμπροστιάζουν ο ένας τον άλλο, τον κρίνουν ή ακόμη και επιτίθενται ο ένας στον άλλο και τον καταδικάζουν. Επειδή οι άνθρωποι έχουν διεφθαρμένες διαθέσεις, επειδή βρίσκονται συχνά σε κατάσταση έλλειψης λογικής, επειδή ζουν με βάση τις διεφθαρμένες διαθέσεις τους και επειδή, ακόμα κι αν κατανοήσουν κάποια αλήθεια, τους είναι δύσκολο να την κάνουν πράξη, προκύπτουν εύκολα μεταξύ τους διενέξεις και διάφορα είδη επιθέσεων. Αν αυτές οι επιθέσεις προκύπτουν περιστασιακά, έχουν μόνο προσωρινή επίδραση στην εκκλησιαστική ζωή· όσοι, όμως, έχουν συνεχώς τάση για αμοιβαίες επιθέσεις προκαλούν σοβαρή διατάραξη και αναστάτωση στην εκκλησιαστική ζωή, ενώ επίσης επηρεάζουν σοβαρά και παρακωλύουν τη ζωή-είσοδο του εκλεκτού λαού του Θεού.