Μπορεί να μας πει κανείς πάνω σε τι συναναστράφηκα στην προηγούμενη συνάθροιση; (Την προηγούμενη φορά συναναστράφηκες σχετικά με δύο πτυχές. Η μία ήταν ότι, όταν συμβαίνουν κάποια συγκεκριμένα περιστατικά στην εκκλησία σε διαφορετικές περιόδους ή διαφορετικά στάδια, όπως για παράδειγμα, όταν κάποιοι άνθρωποι συλλαμβάνονται από τον μεγάλο κόκκινο δράκοντα, όταν κάποιοι επικεφαλής και εργάτες αντικαθίστανται, όταν κάποιοι άλλοι αρρωσταίνουν ή έρχονται αντιμέτωποι με ζητήματα ζωής και θανάτου, τίποτα απ’ αυτά δεν συμβαίνει τυχαία και πρέπει να αναζητάμε την αλήθεια σχετικά με αυτά τα περιστατικά. Επιπλέον, μοιράστηκες μαζί μας και κάποια μονοπάτια άσκησης. Όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τέτοιες περιστάσεις, δύο πράγματα πρέπει να τηρούμε. Πρώτον, πρέπει να υιοθετούμε τη θέση που αρμόζει σε ένα δημιούργημα. Δεύτερον, πρέπει στην καρδιά μας να έχουμε ειλικρίνεια και υποταγή. Θα πρέπει να δεχόμαστε το καθετί από τον Θεό, είτε πρόκειται για κρίση και παίδευση ή δοκιμασίες και εξευγενισμό, είτε για χάρη και ευλογίες. Κατά τη συναναστροφή Σου, ανέλυσες κιόλας το παρακάτω ρητό της παραδοσιακής κουλτούρας σχετικά με την ηθική διαγωγή: «Ο άνθρωπος δεν πρέπει ποτέ να διαφθείρεται από τον πλούτο, να αλλάζει από τη φτώχεια ή να λυγίζει δια της βίας».) Και η προηγούμενη συναναστροφή, λοιπόν, εστίαζε κυρίως στα προβλήματα που αφορούν τα ρητά σχετικά με την ηθική διαγωγή. Συναναστρέφομαι καιρό τώρα σχετικά με αυτό το θέμα κι έχω εκθέσει ορισμένα κοινά ρητά, απαιτήσεις και ορισμούς της παραδοσιακής κουλτούρας σχετικά με την ηθική διαγωγή. Τώρα που έχουμε συναναστραφεί πάνω σ’ αυτά τα θέματα, μήπως κατανοείτε ή ορίζετε κάπως διαφορετικά αυτά τα ρητά σχετικά με την ηθική διαγωγή; Έχετε διακρίνει τι είναι πραγματικά αυτές οι δηλώσεις; Έχετε δει καθαρά την ουσία τους; Είστε σε θέση να τα εγκαταλείψετε όλα αυτά από τα βάθη της καρδιάς σας, να τα παρατήσετε και να πάψετε πια να τα συγχέετε με την αλήθεια και να τα θεωρείτε θετικά πράγματα; Είστε σε θέση να σταματήσετε να τα επιδιώκετε ως αλήθειες και να εμμένετε σε αυτά; Ειδικά όταν στην καθημερινότητά σου αντιμετωπίζεις θέματα που έχουν να κάνουν με ρητά για την ηθική διαγωγή, έχεις αρκετή επίγνωση μέσα σου ώστε να μπορέσεις να αναλογιστείς προσεκτικά αν τα εν λόγω ρητά εξακολουθούν να σε επηρεάζουν; Σε δεσμεύουν, σε περιορίζουν και σε ελέγχουν αυτά τα πράγματα; Μέσα σου, συνεχίζεις να περιορίζεις τον εαυτό σου χρησιμοποιώντας αυτά τα ρητά περί ηθικής διαγωγής; Επηρεάζουν ακόμα την ομιλία, τη συμπεριφορά σου και τη στάση σου απέναντι στα πράγματα; Πείτε μας τι σκέφτεστε. (Προτού συναναστραφείς πάνω στην παραδοσιακή κουλτούρα και την αναλύσεις έτσι, δεν αντιλαμβανόμουν ότι αυτές οι ιδέες και οι απόψεις σχετικά με την ηθική διαγωγή ήταν λανθασμένες ούτε καταλάβαινα πόση ζημιά μού έκαναν. Τώρα, όμως, το αντιλαμβάνομαι σ’ έναν βαθμό.) Είναι καλό που το αντιλαμβάνεστε σ’ έναν βαθμό. Εννοείται πως, μετά από λίγο καιρό, θα πρέπει να είστε σε θέση να αναγνωρίσετε τα λάθη αυτών των ρητών σχετικά με την ηθική διαγωγή. Υποκειμενικά μιλώντας, λογικά θα είστε και σε θέση να τα απαρνηθείτε και να πάψετε να τα θεωρείτε θετικά πράγματα. Αντικειμενικά μιλώντας, όμως, προκειμένου να μπορέσετε να δείτε ξεκάθαρα αυτά τα ρητά σχετικά με την ηθική διαγωγή και να τα απαρνηθείτε, χρειάζεται ακόμη να τα αντιλαμβάνεστε προσεκτικά, να τα ξεσκεπάζετε και να τα διακρίνετε στην καθημερινή σας ζωή. Μπορεί υποκειμενικά να αντιλαμβάνεστε αυτές τις λανθασμένες ιδέες και απόψεις της παραδοσιακής κουλτούρας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι μπορείτε να τις απαρνηθείτε στην καθημερινή σας ζωή. Όταν έρχεστε αντιμέτωποι με τέτοια πράγματα, μπορεί να νιώσετε ξαφνικά ότι αυτά τα ρητά είναι λογικά και να μην είστε σε θέση να τα απαρνηθείτε τελείως. Σε τέτοιες περιπτώσεις, πρέπει μέσα από τις εμπειρίες σας να αναζητάτε την αλήθεια και να αναλύετε προσεκτικά σύμφωνα με τα λόγια του Θεού αυτές τις λανθασμένες απόψεις της παραδοσιακής κουλτούρας. Θα φτάσετε έτσι σε σημείο να μπορείτε να δείτε καθαρά ότι η ουσία αυτών των ρητών της παραδοσιακής κουλτούρας εναντιώνεται στην αλήθεια, δεν είναι ρεαλιστική, παραπλανά και βλάπτει τους ανθρώπους. Μόνο έτσι μπορεί να εξαγνιστεί μια για πάντα η καρδιά σας από το δηλητήριο αυτών των παράλογων απόψεων. Είναι καλό που έχετε πλέον αντιληφθεί τα ελαττώματα των διαφόρων ρητών της παραδοσιακής κουλτούρας υπό όρους δόγματος. Δεν παύει, όμως, αυτό να είναι μόνο το πρώτο βήμα. Το αν θα εξαλειφθεί εντελώς ή όχι η τοξική επιρροή της παραδοσιακής κουλτούρας στο μέλλον εξαρτάται από το πώς επιδιώκουν οι άνθρωποι την αλήθεια.

Κάθε ρητό σχετικά με την ηθική διαγωγή αποτελεί ένα είδος ιδεολογικής άποψης για την ηθική διαγωγή που υποστηρίζουν οι άνθρωποι. Έχουμε ήδη αποκαλύψει την ουσία αρκετών από τα διάφορα ρητά σχετικά με την ηθική διαγωγή. Πέρα, όμως, από τις πτυχές πάνω στις οποίες έχουμε ήδη συναναστραφεί, υπάρχουν βεβαίως και μερικά ακόμη ρητά σχετικά με την ηθική διαγωγή που θα πρέπει να αποκαλύψουμε, ώστε να μπορέσουν οι άνθρωποι να κατανοήσουν και να διακρίνουν βαθύτερα τα αμέτρητα ρητά σχετικά με την ηθική διαγωγή τα οποία υποστηρίζουν. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να καταφέρετε. Αν κρίνουμε από τη σημασία του, το ρητό σχετικά με την ηθική διαγωγή πάνω στο οποίο συναναστραφήκαμε την προηγούμενη φορά και λέει ότι «Ο άνθρωπος δεν πρέπει ποτέ να διαφθείρεται από τον πλούτο, να αλλάζει από τη φτώχεια ή να λυγίζει δια της βίας» απευθύνεται κυρίως στους άντρες. Είναι μια απαίτηση που αφορά τους άντρες, καθώς και ένα πρότυπο γι’ αυτό που η ανθρωπότητα αποκαλεί «ανδροπρεπείς, αρρενωπούς άνδρες». Εκθέσαμε, λοιπόν, και αναλύσαμε αυτό το πρότυπο που αφορά τους άντρες. Πέρα από αυτήν την απαίτηση για τους άντρες, έχουμε συναναστραφεί και πάνω στο ρητό που λέει ότι «Η γυναίκα πρέπει να είναι ενάρετη, καλοσυνάτη, ευγενική και ηθική», το οποίο αφορά τις γυναίκες. Μέσα από τα δύο αυτά ρητά φαίνεται ξεκάθαρα ότι η παραδοσιακή κουλτούρα της ανθρωπότητας δεν προβάλλει μη ρεαλιστικές και απάνθρωπες απαιτήσεις που δεν συνάδουν με την ανθρώπινη φύση μόνο για τις γυναίκες, αλλά δεν χαρίζεται ούτε στους άντρες, καθώς προβάλλει και γι’ αυτούς ανήθικους και απάνθρωπους ισχυρισμούς και απαιτήσεις που πάνε κόντρα στην ανθρώπινη φύση. Έτσι, δεν στερεί μόνο από τις γυναίκες τα ανθρώπινα δικαιώματά τους, αλλά και από τους άντρες. Από αυτήν την άποψη, φαίνεται δίκαιο που δεν υπάρχει κάποια μεροληψία. Δεν υπάρχει, δηλαδή, ούτε ελαστικότητα απέναντι στις γυναίκες ούτε απαλλάσσονται εντελώς οι άντρες. Κρίνοντας, όμως, από τις απαιτήσεις και τα πρότυπα που θέτει η παραδοσιακή κουλτούρα για τις γυναίκες και τους άντρες, είναι σαφές ότι η συγκεκριμένη προσέγγιση δημιουργεί σοβαρά προβλήματα. Αφενός, η παραδοσιακή κουλτούρα προβάλλει ορισμένα πρότυπα ηθικής διαγωγής για τις γυναίκες και, αφετέρου, θέτει επίσης κάποια κριτήρια διαγωγής για τους ανδροπρεπείς, αρρενωπούς άντρες. Παρ’ όλα αυτά, αν κρίνουμε από τις συγκεκριμένες απαιτήσεις και πρότυπα, προφανώς και δεν υπάρχει αμεροληψία. Μπορούμε να το πούμε αυτό; (Ναι.) Αυτές οι απαιτήσεις και τα πρότυπα για την ηθική διαγωγή των γυναικών περιορίζουν πάρα πολύ την ελευθερία τους, δεσμεύοντας όχι μόνο τις σκέψεις αλλά και τα βήματά τους. Απαιτούν, δηλαδή, να μένουν στο σπίτι και να ζουν στην απομόνωση, να μη βγαίνουν ποτέ έξω και να έχουν ελάχιστη επαφή με τον έξω κόσμο. Πέρα από το ότι προτρέπουν τις γυναίκες να είναι ενάρετες, καλοσυνάτες, ευγενικές και ηθικές, επιβάλλουν και αυστηρούς κανονισμούς για το εύρος των δραστηριοτήτων τους και το φάσμα της ζωής τους. Απαιτούν να μην κάνουν δημόσιες εμφανίσεις ή μακρινά ταξίδια, να μην κάνουν καριέρα, ούτε, βέβαια, να έχουν μεγάλες φιλοδοξίες, επιθυμίες και ιδανικά, φτάνοντας μάλιστα, μέχρι του σημείου να προβάλλουν έναν ακόμη πιο απάνθρωπο ισχυρισμό: ότι αρετή σε μια γυναίκα είναι το να μην έχει δεξιότητες. Πώς νιώθετε μ’ αυτό που ακούσατε; Ισχύει πραγματικά ο ισχυρισμός ότι «αρετή σε μια γυναίκα είναι το να μην έχει δεξιότητες»; Πώς γίνεται η αρετή μιας γυναίκας να είναι το να μην έχει δεξιότητες; Ποια ακριβώς είναι η σημασία της λέξης «αρετή»; Σημαίνει ότι κάποιος δεν έχει αρετή ή ότι είναι ενάρετος; Έστω πως όσες γυναίκες δεν έχουν δεξιότητες θεωρούνται ενάρετες. Όσες, άρα, έχουν δεξιότητες δεν έχουν αρετή και ηθική; Αυτό δεν κρίνει και δεν καταδικάζει τις γυναίκες που έχουν δεξιότητες; Δεν στερεί τα ανθρώπινα δικαιώματα των γυναικών και μάλιστα σε σοβαρό βαθμό; Δεν προσβάλλει την αξιοπρέπειά τους; (Ναι.) Όχι μόνο αγνοεί την ύπαρξη των γυναικών, αλλά και την περιφρονεί, κι αυτό είναι άδικο για τις γυναίκες και ανήθικο. Τι γνώμη έχετε, λοιπόν, για το ρητό «Αρετή σε μια γυναίκα είναι το να μην έχει δεξιότητες»; Δεν είναι απάνθρωπο; (Ναι.) Τι σημαίνει ο όρος «απάνθρωπο»; Αναφέρεται σε έλλειψη αρετής; (Ναι.) Αναφέρεται σε σοβαρή έλλειψη αρετής. Σύμφωνα με ένα κινεζικό ρητό, μιλάμε για έλλειψη αρετής που αντιστοιχεί σε οκτώ ζωές. Ένας τέτοιος ισχυρισμός είναι σαφώς απάνθρωπος! Όσοι διατυμπανίζουν ότι «Αρετή σε μια γυναίκα είναι το να μην έχει δεξιότητες» έχουν απώτερα κίνητρα και σκοπούς: Δεν θέλουν οι γυναίκες να έχουν δεξιότητες ούτε να συμμετέχουν στο έργο της κοινωνίας και να είναι ισότιμες με τους άντρες. Τις θέλουν μόνο ως εργαλεία στην υπηρεσία των αντρών· το μόνο που θέλουν από μια γυναίκα είναι να κάθεται πειθήνια στο σπίτι, περιμένοντας τον άντρα της, και τίποτε άλλο· αυτό θα πει «ενάρετος» για κείνους. Επιθυμούν διακαώς να ορίσουν τις γυναίκες ως άχρηστες και αμφισβητούν την αξία τους, περιορίζοντάς τις σε σκλάβες των αντρών, αναγκασμένες να υπηρετούν τους άντρες για όλη τους τη ζωή. Δεν τους επιτρέπουν ποτέ να είναι ισότιμες με τους άντρες και να απολαμβάνουν ίση μεταχείριση. Από πού πηγάζει η συγκεκριμένη άποψη; Από την κανονική ανθρώπινη σκέψη ή από τον Σατανά; (Από τον Σατανά.) Σωστά· σίγουρα πηγάζει από τον Σατανά. Οι γυναίκες μπορεί να έχουν κάποιες ενστικτώδεις ή σωματικές αδυναμίες, αλλά αυτό δεν είναι πρόβλημα ούτε πρέπει να αποτελεί δικαιολογία ή αιτία για να τις συκοφαντούν οι άντρες, να προσβάλλουν την αξιοπρέπειά τους και να τους στερούν την ελευθερία τους ή τα ανθρώπινα δικαιώματά τους. Στα μάτια του Θεού, καμία από τις αδυναμίες και τις έμφυτες ευαισθησίες που αποδίδονται στις γυναίκες δεν αποτελεί πρόβλημα. Και γιατί συμβαίνει αυτό; Εφόσον οι γυναίκες δημιουργήθηκαν από τον Θεό, όλα αυτά τα πράγματα που οι άνθρωποι θεωρούν αδυναμίες και προβλήματα προέρχονται από τον ίδιο τον Θεό. Από Εκείνον δημιουργήθηκαν και προκαθορίστηκαν, άρα στην πραγματικότητα δεν είναι ούτε ελαττώματα ούτε προβλήματα. Όλα όσα βλέπουν οι άνθρωποι και ο Σατανάς ως αδυναμίες και ελαττώματα ουσιαστικά είναι φυσικά και θετικά πράγματα, τα οποία συμμορφώνονται, επίσης, με τους φυσικούς νόμους που διατύπωσε ο Θεός όταν δημιούργησε την ανθρωπότητα. Μόνο ο Σατανάς μπορεί να διασύρει έτσι τα όντα που δημιούργησε ο Θεός, θεωρώντας πως όλα όσα δεν συμμορφώνονται με τις ανθρώπινες αντιλήψεις είναι ελαττώματα, αδυναμίες και προβλήματα που οφείλονται σε έμφυτες ελλείψεις. Μόνο αυτός μπορεί να τα κάνει θέμα όλα αυτά και να τα χρησιμοποιεί για να συκοφαντήσει, να χλευάσει, να διασύρει και να περιθωριοποιήσει τους ανθρώπους, καθώς και για να στερήσει από τις γυναίκες το δικαίωμά τους να υπάρχουν, να ανταποκρίνονται στις ευθύνες και τις υποχρεώσεις τους ή να επιδεικνύουν τις ικανότητες και τα ιδιαίτερα ταλέντα τους μεταξύ των ανθρώπων. Για παράδειγμα, η κοινωνία περιγράφει συχνά τις γυναίκες με όρους του τύπου «συνεσταλμένη» ή «κοριτσάκι» για να τις μειώσει σε βαθμό που να θεωρούνται ανάξιες. Ποιους άλλους τέτοιους όρους χρησιμοποιεί; Χαρακτηρισμούς του τύπου «γυναικούλα», «μακρυμάλλα αλλά κοντόφθαλμη», «χαζογκόμενα με μεγάλο στήθος» και ούτω καθεξής, που όλοι τους προσβάλλουν τις γυναίκες. Όπως αντιλαμβάνεσαι, οι όροι αυτοί έχουν ως στόχο να προσβάλουν τις γυναίκες αναφερόμενοι στα χαρακτηριστικά τους γνωρίσματα ή σε χαρακτηρισμούς που σχετίζονται με το γυναικείο φύλο. Είναι προφανές ότι η σκοπιά από την οποία βλέπουν τις γυναίκες τόσο η κοινωνία όσο και το ανθρώπινο γένος διαφέρει τελείως από τη σκοπιά από την οποία βλέπουν τους άντρες, και είναι συν τοις άλλοις άνιση. Δεν είναι άδικο αυτό; Αυτό σημαίνει πως δεν βασίζονται στην ισότητα μεταξύ αντρών και γυναικών για να μιλήσουν και να δουν τα πράγματα. Αντίθετα, οι γυναίκες αντιμετωπίζονται με περιφρόνηση, η οποία πηγάζει από την οπτική της αντρικής υπεροχής και της πλήρους ανισότητας μεταξύ αντρών και γυναικών. Έτσι, λοιπόν, για να περιγράψουν διάφορα προβλήματα, γεγονότα και πράγματα, η κοινωνία και οι άνθρωποι έχουν επινοήσει πολλούς όρους που αναφέρονται σε χαρακτηριστικά γνωρίσματα και χαρακτηρισμούς των γυναικών. Για παράδειγμα, οι εκφράσεις που μόλις αναφέραμε —«συνεσταλμένη», «κοριτσάκι», «γυναικούλα», «μακρυμάλλα αλλά κοντόφθαλμη», «χαζογκόμενα με μεγάλο στήθος»— δεν χρησιμοποιούνται από τους ανθρώπους αποκλειστικά και μόνο για να περιγράψουν και να στοχοποιήσουν τις γυναίκες. Οι άνθρωποι, αντίθετα, χρησιμοποιούν διάφορους όρους που σχετίζονται με τα γυναικεία γνωρίσματα και το γυναικείο φύλο και για να χλευάσουν, να εξευτελίσουν και να ξεσκεπάσουν ανθρώπους, γεγονότα και πράγματα που σιχαίνονται. Για παράδειγμα, για να περιγράψει ένας άνθρωπος κάποιον που δεν έχει ανθρώπινη φύση, μπορεί να πει ότι έχει καρδιά λύκου και πνευμόνια σκύλου, επειδή οι άνθρωποι δεν θεωρούν ωραία πράγματα την καρδιά ενός λύκου ή τα πνευμόνια ενός σκύλου. Συνδυάζει, λοιπόν, αυτά τα δύο πράγματα για να περιγράψει πόσο άθλιος είναι κάποιος που έχει χάσει την ανθρώπινη φύση του. Κατά τον ίδιο τρόπο, επειδή οι άνθρωποι σιχαίνονται τις γυναίκες και περιφρονούν την ύπαρξή τους, περιγράφουν αντίστοιχα διάφορους ανθρώπους, γεγονότα και πράγματα που σιχαίνονται χρησιμοποιώντας όρους που σχετίζονται με τις γυναίκες. Κάνοντάς το αυτό, δεν διασύρουν ξεκάθαρα το γυναικείο φύλο; (Ναι.) Σε κάθε περίπτωση, ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουν και ορίζουν τις γυναίκες το ανθρώπινο γένος και η κοινωνία είναι άδικος και δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Με λίγα λόγια, μπορούμε να περιγράψουμε τη στάση της ανθρωπότητας απέναντι στις γυναίκες με δύο λέξεις: «διασυρμός» και «καταπίεση». Οι γυναίκες δεν επιτρέπεται να ορθώνουν το ανάστημά τους και να κάνουν το οτιδήποτε ούτε να ανταποκρίνονται σε οποιεσδήποτε κοινωνικές υποχρεώσεις και ευθύνες ούτε, βέβαια, να διαδραματίζουν τον οποιονδήποτε ρόλο στην κοινωνία. Συνοπτικά, δεν επιτρέπεται να βγαίνουν από το σπίτι για να συμμετέχουν σε οποιαδήποτε εργασία μέσα στην κοινωνία, πράγμα που τους στερεί τα δικαιώματά τους. Απαγορεύεται να αφήνουν ελεύθερη τη φαντασία τους ή να μιλούν και, ακόμα λιγότερο, να ενεργούν ελεύθερα· ενώ θα έπρεπε να κάνουν ένα σωρό πράγματα, δεν επιτρέπεται να κάνουν τίποτα από αυτά. Αυτό δεν αποτελεί δίωξη των γυναικών; (Ναι.) Το ότι η παραδοσιακή κουλτούρα διώκει τις γυναίκες είναι προφανές από τις απαιτήσεις που τους θέτει σχετικά με την ηθική διαγωγή. Αν τώρα εξετάσουμε τις διάφορες απαιτήσεις που θέτουν στις γυναίκες η οικογένεια, η κοινωνία και το κοινωνικό σύνολο γενικότερα, η δίωξή τους ξεκίνησε επίσημα όταν σχηματίστηκαν οι πρώτες κοινωνίες και οι άνθρωποι διαχώρισαν με σαφήνεια τα δύο φύλα. Πότε έφτασε στο αποκορύφωμά της; Μόλις άρχισαν σταδιακά να εμφανίζονται στην παραδοσιακή κουλτούρα διάφορα ρητά και απαιτήσεις σχετικά με την ηθική διαγωγή. Επειδή στην κοινωνία υπάρχουν γραπτοί κανονισμοί και σαφή ρητά, όλα αυτά τα πράγματα έχουν διαμορφώσει την κοινή γνώμη, ενώ αποτελούν και ένα είδος δύναμης. Αυτή η κοινή γνώμη και αυτή η δύναμη είναι σαν φυλακή, όπου οι γυναίκες είναι δεμένες χεροπόδαρα και το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να αποδεχτούν τη μοίρα τους. Καθώς, δηλαδή, ζουν ανάμεσα στους ανθρώπους και σε κοινωνίες διαφόρων εποχών, το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να υπομένουν την αδικία και τις προσβολές που δέχονται, να ταπεινώνονται και να γίνονται σκλάβες της κοινωνίας και ακόμη και των αντρών. Μέχρι και σήμερα, αυτές οι παμπάλαιες και απαρχαιωμένες ιδέες και τα ρητά που έχουν διατυπωθεί σχετικά με το θέμα της ηθικής διαγωγής εξακολουθούν να επηρεάζουν βαθύτατα τη σύγχρονη ανθρώπινη κοινωνία, τόσο τους άντρες όσο, βέβαια, και τις γυναίκες. Άθελά τους και εν αγνοία τους, οι γυναίκες αυτοπεριορίζονται χρησιμοποιώντας και οι ίδιες αυτά τα ρητά σχετικά με την ηθική διαγωγή και τις απόψεις της κοινωνίας γενικότερα, ενώ, ταυτόχρονα, παλεύουν υποσυνείδητα να λυθούν και να απελευθερωθούν από αυτήν τη φυλακή. Όσο κι αν θέλουν, όμως, οι άνθρωποι να απελευθερωθούν και να αποδράσουν από αυτήν τη φυλακή, δεν το καταφέρνουν, αφού δεν αντιστέκονται καθόλου σ’ αυτήν την πανίσχυρη δύναμη της κοινής γνώμης που επικρατεί στην κοινωνία ή, για την ακρίβεια, αφού δεν μπορούν να δουν καθαρά την ουσία των διαφόρων ρητών της παραδοσιακής κουλτούρας ούτε και να τα διακρίνουν. Υποκειμενικά μιλώντας, αυτό συμβαίνει επειδή οι άνθρωποι δεν μπορούν να δουν καθαρά αυτά τα προβλήματα· αντικειμενικά, όμως, οφείλεται στο ότι οι άνθρωποι δεν κατανοούν ούτε την αλήθεια ούτε το ακριβές νόημα της δημιουργίας των ανθρώπων από τον Δημιουργό ούτε τον λόγο για τον οποίο δημιούργησε τα ένστικτα των αντρών και των γυναικών. Επομένως, τόσο οι άντρες όσο και οι γυναίκες ζουν και επιβιώνουν μέσα σ’ αυτό το ευρύτατο πλαίσιο κοινωνικών ηθών. Όσο σκληρά κι αν αγωνίζονται μέσα σ’ αυτό το ευρύτατο κοινωνικό περιβάλλον, αδυνατούν και πάλι να ξεφύγουν από τους περιορισμούς των ρητών της παραδοσιακής κουλτούρας για την ηθική διαγωγή, ρητών που έχουν μετατραπεί σε αόρατα δεσμά στο μυαλό κάθε ανθρώπου.

Αυτά τα ρητά της παραδοσιακής κουλτούρας που διώκουν τις γυναίκες δεν αποτελούν αόρατα δεσμά μόνο για τις γυναίκες, αλλά και για τους άντρες. Γιατί το λέω αυτό; Εφόσον και οι άντρες έχουν γεννηθεί ανάμεσα στους ανθρώπους και είναι εξίσου σημαντικά μέλη αυτής της κοινωνίας, έχουν διαποτιστεί και επηρεαστεί κατά παρόμοιο τρόπο από τις παραδοσιακές κουλτούρες περί ηθικής. Όλα αυτά έχουν ριζώσει βαθιά στο μυαλό κάθε άνδρα και όλοι οι άντρες ασυνείδητα επηρεάζονται και δεσμεύονται από την παραδοσιακή κουλτούρα. Για παράδειγμα, και οι άντρες πιστεύουν ακράδαντα σε εκφράσεις του τύπου «συνεσταλμένη», «αρετή σε μια γυναίκα είναι το να μην έχει δεξιότητες», «οι γυναίκες πρέπει να είναι ενάρετες, καλοσυνάτες, ευγενικές και ηθικές» και «οι γυναίκες πρέπει να είναι αγνές». Αυτά τα στοιχεία της παραδοσιακής κουλτούρας περιορίζουν τους άντρες όσο και τις γυναίκες. Από τη μία, τα ρητά που διώκουν τις γυναίκες ωφελούν και βοηθούν ιδιαίτερα τους άντρες να βελτιώσουν τη θέση τους, πράγμα που αποδεικνύει ότι οι άντρες έχουν βοηθηθεί πολύ από την κοινή γνώμη μέσα στην κοινωνία ως προς αυτό το κομμάτι. Κατά συνέπεια, είναι πολύ πρόθυμοι να αποδεχθούν αυτές τις απόψεις και εκφράσεις που διώκουν τις γυναίκες. Από την άλλη, όμως, αυτά τα στοιχεία της παραδοσιακής κουλτούρας περί ηθικής παραπλανούν και επηρεάζουν και τους άντρες. Μπορούμε, άρα, να πούμε ότι, πέρα από τις γυναίκες, οι άντρες είναι κι αυτοί θύματα του ρεύματος της παραδοσιακής κουλτούρας. Κάποιοι άνθρωποι λένε το εξής: «Σύσσωμη η κοινωνία υποστηρίζει την υπεροχή των δικαιωμάτων των αντρών. Πώς, λοιπόν, είναι και οι άντρες θύματα;» Πρέπει να το δείτε αυτό αναλογιζόμενοι ότι η παραδοσιακή ηθική κουλτούρα βάζει σε πειρασμό, αποπροσανατολίζει, παραπλανά, αποχαυνώνει και περιορίζει την ανθρωπότητα. Οι ιδέες της παραδοσιακής κουλτούρας περί ηθικής έχουν πληγώσει βαθύτατα τις γυναίκες και, αντίστοιχα, έχουν παραπλανήσει ιδιαίτερα τους άντρες και τους έχουν κάνει να υποφέρουν πολύ. Τι άλλο σημαίνει το ότι τους έχουν «παραπλανήσει»; Σημαίνει ότι οι άνθρωποι δεν αξιολογούν τους άντρες και δεν ορίζουν τις γυναίκες από τη σωστή οπτική γωνία. Όπως και να τα δουν όλα αυτά, το κάνουν σύμφωνα με την παραδοσιακή κουλτούρα και δεν βασίζονται στις αλήθειες που έχει εκφράσει ο Θεός, στους διάφορους κανόνες και νόμους που έχει διατυπώσει για την ανθρωπότητα ή στα θετικά πράγματα που της έχει αποκαλύψει. Από αυτήν την άποψη, και οι άντρες έχουν πέσει θύματα της παραδοσιακής κουλτούρας που τους βάζει σε πειρασμό, τους αποπροσανατολίζει, τους παραπλανά, τους αποχαυνώνει και τους περιορίζει. Δεν είναι, λοιπόν, σωστό οι άντρες να θεωρούν τις γυναίκες τραγικά αξιολύπητες μόνο και μόνο επειδή δεν υπάρχει καμία θέση γι’ αυτές μέσα στην κοινωνία. Ούτε, βέβαια, πρέπει να επαναπαύονται μόνο και μόνο επειδή οι ίδιοι έχουν υψηλότερη κοινωνική θέση από τις γυναίκες. Μη βιάζεστε να χαρείτε· στην πραγματικότητα, και οι άντρες είναι τρομερά αξιολύπητοι. Σε σύγκριση με τις γυναίκες, είναι εξίσου αξιολύπητοι. Γιατί λέω ότι όλοι τους είναι εξίσου αξιολύπητοι; Ας ρίξουμε μια ακόμη ματιά στον τρόπο με τον οποίο ορίζουν και αξιολογούν τους άντρες η κοινωνία και η ανθρωπότητα, καθώς και σε ορισμένες από τις ευθύνες που τους αναθέτουν. Την προηγούμενη φορά συναναστραφήκαμε πάνω στην απαίτηση που θέτουν οι άνθρωποι στους άντρες, σύμφωνα με την οποία «Ο άνθρωπος δεν πρέπει ποτέ να διαφθείρεται από τον πλούτο, να αλλάζει από τη φτώχεια ή να λυγίζει δια της βίας» και από αυτό προκύπτει πως απώτερος στόχος της είναι να οριστούν οι άντρες ως ανδροπρεπείς και αρρενωποί, κάτι που αποτελεί τυπικό χαρακτηρισμό για έναν άντρα. Από τη στιγμή που ένας άντρας χαρακτηρίζεται ως «ανδροπρεπής, αρρενωπός άνδρας», έχει υποχρέωση να ανταποκριθεί στον τίτλο αυτόν και, για να το πετύχει, πρέπει να κάνει πολλές άσκοπες θυσίες και να ενεργήσει πολλές φορές με τρόπο που αντιβαίνει στην κανονική ανθρώπινη φύση. Αν, για παράδειγμα, είσαι άντρας και θέλεις να αναγνωριστείς από την κοινωνία ως ανδροπρεπής, αρρενωπός άνδρας, δεν γίνεται να έχεις την παραμικρή αδυναμία ούτε να είσαι έστω και ελάχιστα δειλός· πρέπει να έχεις ισχυρή θέληση και να μην παραπονιέσαι ότι είσαι κουρασμένος. Δεν μπορείς να βάζεις τα κλάματα ή να δείχνεις την παραμικρή ανθρώπινη αδυναμία· δεν μπορείς καν να δείχνεις θλιμμένος ή να χαλαρώνεις. Πρέπει τα μάτια σου να λάμπουν ανά πάσα στιγμή και το βλέμμα σου να είναι αποφασιστικό και ατρόμητο. Πρέπει, επίσης, να βράζεις από θυμό απέναντι στους εχθρούς σου. Μόνο έτσι μπορείς να ανταποκριθείς στον τίτλο του «ανδροπρεπούς, αρρενωπού άνδρα». Πρέπει, με άλλα λόγια, να βρεις το κουράγιο και να ορθώσεις το ανάστημά σου σ’ αυτήν τη ζωή. Δεν γίνεται να είσαι ένας άνθρωπος μέτριος, συνηθισμένος, κοινός ή ασήμαντος. Προκειμένου να είσαι άξιος να χαρακτηριστείς «ανδροπρεπής, αρρενωπός άνδρας», πρέπει να είσαι κάτι παραπάνω από κοινός θνητός· πρέπει να είσαι ένας υπεράνθρωπος με πανίσχυρη θέληση και εξαιρετική επιμονή, αντοχή και πείσμα. Αυτή είναι μόνο μία από τις απαιτήσεις που θέτει η παραδοσιακή κουλτούρα στους άντρες. Οι άντρες, δηλαδή, έχουν το ελεύθερο να πίνουν, να επισκέπτονται οίκους ανοχής και να τζογάρουν όσο θέλουν. Πρέπει, όμως, να είναι πιο δυνατοί απ’ τις γυναίκες και να έχουν εξαιρετικά ισχυρή θέληση. Μπροστά σε ό,τι κι αν σου συμβαίνει, δεν πρέπει να υποχωρείς, να διστάζεις ή να λες «όχι» ούτε να ντρέπεσαι, να φοβάσαι ή να δειλιάζεις. Πρέπει να κρύβεις και να καλύπτεις όλες αυτές τις εκδηλώσεις της κανονικής ανθρώπινης φύσης. Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να τις αποκαλύπτεις· μην αφήνεις κανέναν να τις δει, ούτε καν τους ίδιους σου τους γονείς, τους πιο στενούς σου συγγενείς ή τους ανθρώπους που αγαπάς περισσότερο απ’ όλους. Και γιατί αυτό; Επειδή θέλεις να είσαι ένας ανδροπρεπής, αρρενωπός άνδρας. Ένα άλλο χαρακτηριστικό των ανδροπρεπών, αρρενωπών αντρών είναι ότι κανένα άτομο, γεγονός ή πράγμα δεν μπορεί να κάμψει την αποφασιστικότητά τους. Όταν ένας άντρας θέλει να πετύχει έναν στόχο, όταν, δηλαδή, έχει οποιεσδήποτε φιλοδοξίες, ιδανικά ή επιθυμίες, όπως, λόγου χάρη, να υπηρετήσει την πατρίδα του, να είναι αφοσιωμένος στους φίλους του ή να φάει σφαίρα γι’ αυτούς, να ακολουθήσει οποιαδήποτε καριέρα ή να εκπληρώσει οποιαδήποτε βλέψη του, είτε είναι σωστή είτε λάθος, δεν μπορεί να τον σταματήσει κανείς. Η αγάπη που νιώθει για τις γυναίκες, οι συγγενείς, η οικογένεια ή οι κοινωνικές ευθύνες του δεν μπορούν να αλλάξουν την απόφασή του ούτε να τον κάνουν να εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες, τα ιδανικά και τις επιθυμίες του. Κανείς δεν μπορεί να αλλάξει την απόφασή του, τους στόχους που φιλοδοξεί να πετύχει ή το μονοπάτι που θέλει να ακολουθήσει. Θα πρέπει, παράλληλα, να απαιτεί ο ίδιος από τον εαυτό του να μη χαλαρώνει ούτε λεπτό. Άπαξ και χαλαρώσει, ρίξει ρυθμούς και θελήσει να εκπληρώσει εκ νέου τις οικογενειακές του υποχρεώσεις, να ξαναγίνει καλός γιος για τους γονείς του, να φροντίζει και πάλι τα παιδιά του και να είναι ένας κανονικός άνθρωπος, εγκαταλείποντας έτσι τα ιδανικά του, τις φιλοδοξίες του, το μονοπάτι που θέλει να ακολουθήσει και τους στόχους που θέλει να πετύχει, δεν θα είναι πλέον ανδροπρεπής, αρρενωπός άνδρας. Και τι είναι αν δεν είναι ανδροπρεπής, αρρενωπός άνδρας; Γίνεται μαλθακός και ανεπρόκοπος κι αυτά τα χαρακτηριστικά τα σιχαίνεται ολόκληρη η κοινωνία και, φυσικά, και ο ίδιος. Με το που αντιληφθεί ένας άντρας πως οι πράξεις και η διαγωγή του δεν ανταποκρίνονται στο πρότυπο ενός ανδροπρεπούς, αρρενωπού άνδρα και χαρακτηρίζονται από προβλήματα και ελλείψεις, θα σιχαθεί τον εαυτό του και θα νιώσει πως δεν έχει θέση σ’ αυτήν την κοινωνία, πως δεν έχει καμία διέξοδο για να αξιοποιήσει τις ικανότητές του και πως δεν αξίζει να αποκαλείται ανδροπρεπής, αρρενωπός άνδρας, κι ούτε καν άντρας γενικότερα. Ένα άλλο χαρακτηριστικό των ανδροπρεπών, αρρενωπών αντρών είναι ότι δεν λυγίζουν ποτέ όταν τους ασκείται βία. Με αυτό το φρόνημα είναι αδύνατο να γονατίσουν μπροστά σε οποιαδήποτε μορφή εξουσίας, βίας, απειλής και ούτω καθεξής. Οι άντρες αυτοί δεν φοβούνται τον θάνατο με όποια μορφή εξουσίας, βίας, απειλής ή θανάσιμου κινδύνου κι αν βρεθούν αντιμέτωποι, ενώ μπορούν και ξεπερνάνε τη μία αντιξοότητα μετά την άλλη. Δεν πρόκειται να καταλήξουν όμηροι ή να υποταχθούν ούτε και να υποκύψουν σε κανενός είδους βία μόνο και μόνο για να επιβιώσουν. Δεν πρόκειται να καταδεχτούν τον οποιονδήποτε συμβιβασμό. Με το που υποκύψουν στην εξουσία ή σε οποιαδήποτε μορφή βίας για χάρη κάποιας ευθύνης, υποχρέωσης ή κάποιου άλλου λόγου, ακόμη κι αν επιβιώσουν και βγουν ζωντανοί, εξαιτίας της παραδοσιακής κουλτούρας περί ηθικής που έχουν θεοποιήσει θα αηδιάσουν με τη συμπεριφορά τους. Κάτι τέτοιο είναι το πνεύμα του Μπουσίντο στην Ιαπωνία. Αν βιώσεις μια αποτυχία ή ατίμωση, νιώθεις πως πρέπει να αυτοκτονήσεις κάνοντας χαρακίρι. Τόσο εύκολα αποκτά κανείς τη ζωή; Οι άνθρωποι ζουν μόνο μία φορά. Η επιρροή της παραδοσιακής κουλτούρας δεν είναι αυτή που τους κάνει να σκέφτονται τον θάνατο μετά από την παραμικρή αποτυχία ή αναποδιά; (Ναι.) Αν προκύψει ένα πρόβλημα και δεν μπορούν να πάρουν γρήγορα μια απόφαση ή να επιλέξουν κάτι που να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της παραδοσιακής κουλτούρας ή να αποδείξουν την αξιοπρέπεια και τον χαρακτήρα τους ή ότι είναι ανδροπρεπείς, αρρενωποί άνδρες, θα θελήσουν να πεθάνουν και θα αυτοκτονήσουν. Οι άντρες μπορούν και έχουν τέτοιες ιδέες και απόψεις επειδή τους έχει επηρεάσει πολύ βαθιά η παραδοσιακή κουλτούρα, περιορίζοντας τη σκέψη τους. Αν δεν επηρεάζονταν από τις ιδέες και τις απόψεις της παραδοσιακής κουλτούρας, δεν θα αυτοκτονούσαν ούτε θα έκαναν χαρακίρι τόσο πολλοί άντρες. Οι άντρες αποδέχονται με μεγάλη βεβαιότητα και σιγουριά τις ιδέες και απόψεις της παραδοσιακής κουλτούρας όσον αφορά τον ορισμό του ανδροπρεπούς, αρρενωπού άνδρα. Τις θεωρούν, μάλιστα, θετικά πράγματα και τις χρησιμοποιούν για να αξιολογήσουν και να περιορίσουν τόσο τον εαυτό τους όσο και τους υπόλοιπους άντρες. Αν κρίνουμε από τις σκέψεις, τις απόψεις, τα ιδανικά και τους στόχους των αντρών, καθώς και τα μονοπάτια που επιλέγουν, είναι δεδομένο ότι η παραδοσιακή κουλτούρα έχει επηρεάσει και δηλητηριάσει βαθύτατα όλους τους άντρες. Οι πάμπολλες ιστορίες ηρωικών κατορθωμάτων και ωραίων θρύλων απεικονίζουν ρεαλιστικά το πόσο βαθιά ριζωμένη είναι η παραδοσιακή κουλτούρα στο μυαλό των ανθρώπων. Αν το δούμε από αυτήν τη σκοπιά, ισχύει ότι οι άντρες έχουν δηλητηριαστεί από την παραδοσιακή κουλτούρα εξίσου βαθιά με τις γυναίκες; Η παραδοσιακή κουλτούρα απλώς θέτει διαφορετικά πρότυπα απαιτήσεων για τους άντρες και τις γυναίκες. Με άλλα λόγια, προσβάλλει, διασύρει, περιορίζει και ελέγχει τις γυναίκες απεριόριστα, ενώ παράλληλα παροτρύνει, δελεάζει, υποκινεί και παρακινεί με σθένος τους άντρες να μην είναι δειλοί ή κοινοί, συνηθισμένοι άνθρωποι. Αυτό που απαιτείται από τους άντρες είναι κάθε τους πράξη να διαφέρει από αυτές των γυναικών, να τις ξεπερνάει, να είναι ανώτερη και υψηλότερη από αυτές. Οι άντρες πρέπει να έχουν τον έλεγχο της κοινωνίας, του ανθρώπινου γένους, των τάσεων και της κατεύθυνσης της κοινωνίας· πρέπει να ελέγχουν το καθετί στην κοινωνία. Οι άντρες πρέπει να είναι πανίσχυροι στην κοινωνία και να έχουν την εξουσία να ελέγχουν την κοινωνία και τους ανθρώπους. Στην εξουσία αυτή περιλαμβάνεται και η κυριαρχία και ο έλεγχος που ασκούν στις γυναίκες. Αυτό πρέπει να επιδιώκουν οι άντρες, και αυτή είναι και η ηρωική συμπεριφορά ενός ανδροπρεπούς, αρρενωπού άνδρα.

Πολλές χώρες σήμερα έχουν εξελιχθεί σε δημοκρατικές κοινωνίες οι οποίες εξασφαλίζουν σε έναν βαθμό τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των γυναικών και των παιδιών, ενώ η επιρροή και οι περιορισμοί των ιδεών και απόψεων της παραδοσιακής κουλτούρας στους ανθρώπους δεν φαίνονται πλέον τόσο έντονα. Άλλωστε, πολλές γυναίκες πάνε μπροστά στην κοινωνία και συμμετέχουν όλο και περισσότερο σε πολλούς κλάδους και επαγγέλματα. Οι ιδέες, όμως, της παραδοσιακής κουλτούρας έχουν ριζώσει εδώ και πολύ καιρό βαθιά μέσα στο μυαλό των ανθρώπων, όχι μόνο των γυναικών, αλλά και των αντρών. Γι’ αυτό, λοιπόν, τόσο οι άντρες όσο και οι γυναίκες, όταν σκέφτονται και προσεγγίζουν διάφορα πράγματα, υιοθετούν ασυνείδητα την οπτική γωνία και τη σκοπιά της παραδοσιακής κουλτούρας. Υπό την καθοδήγηση, βέβαια, των ιδεών και των απόψεων της παραδοσιακής κουλτούρας, σταδιοδρομούν αντίστοιχα και σε διάφορα επαγγέλματα. Στη σημερινή κοινωνία, παρόλο που υπάρχει λίγη περισσότερη ισότητα μεταξύ αντρών και γυναικών, στο μυαλό των ανθρώπων εξακολουθεί να κυριαρχεί η ιδέα της υπεροχής των αντρών, όπως υπαγορεύει η παραδοσιακή κουλτούρα, ενώ στις περισσότερες χώρες η εκπαίδευση βασίζεται ουσιαστικά σε αυτές τις θεμελιώδεις ιδέες της παραδοσιακής κουλτούρας. Παρόλο, λοιπόν, που οι άνθρωποι σ’ αυτήν την κοινωνία σπάνια χρησιμοποιούν τα ρητά της παραδοσιακής κουλτούρας όταν συζητάνε διάφορα θέματα, δεν παύουν να ζουν εγκλωβισμένοι μέσα στο ιδεολογικό πλαίσιο της κουλτούρας αυτής. Με ποιους όρους επαινεί η σύγχρονη κοινωνία μια γυναίκα; Τη χαρακτηρίζει, για παράδειγμα, «αρρενωπή γυναίκα» ή «ισχυρή γυναίκα». Οι συγκεκριμένες μορφές προσφώνησης δείχνουν να σέβονται ή να μειώνουν τις γυναίκες; Ορισμένες γυναίκες λένε το εξής: «Με αποκάλεσαν αρρενωπή γυναίκα και το θεώρησα ιδιαίτερα κολακευτικό. Άκου να δεις! Έχω ενσωματωθεί στην ανδρική κοινωνία και έχει βελτιωθεί η θέση μου. Ναι μεν είμαι γυναίκα, αλλά τώρα που πρόσθεσαν τη λέξη “αρρενωπή” μπροστά, έχω γίνει αρρενωπή γυναίκα. Μπορώ, άρα, να θεωρηθώ ισότιμη με τους άντρες και όσο να ’ναι με τιμά αυτό!» Όλο αυτό είναι μια μορφή αναγνώρισης και αποδοχής της συγκεκριμένης γυναίκας από ένα κοινωνικό σύνολο ή μια ομάδα της ανθρώπινης κοινωνίας. Δεν είναι σπουδαία τιμή αυτό; Η περιγραφή οποιασδήποτε γυναίκας ως αρρενωπής γυναίκας αποδεικνύει πως η συγκεκριμένη γυναίκα είναι πολύ ικανή, ισότιμη με τους άντρες και όχι κατώτερή τους. Αποδεικνύει, επίσης, πως η καριέρα της, τα ταλέντα της, ακόμη και η κοινωνική της θέση, ο δείκτης νοημοσύνης της και τα μέσα που διαθέτει για να εξασφαλίσει τη θέση της στην κοινωνία είναι συγκρίσιμα με των αντρών. Καταλαβαίνω, λοιπόν, πως για τις περισσότερες γυναίκες, ο χαρακτηρισμός «αρρενωπή γυναίκα» είναι μια κοινωνική επιβράβευση, ένα είδος αναγνώρισης της κοινωνικής θέσης που δίνει στις γυναίκες η σύγχρονη κοινωνία. Υπάρχει γυναίκα που να θέλει να είναι αρρενωπή; Δεν είναι ευχάριστος χαρακτηρισμός αυτός· σε κάθε περίπτωση, όμως, όταν μια γυναίκα αποκαλείται αρρενωπή επαινείται σίγουρα για το ότι είναι πολύ άξια και ικανή, παίρνοντας την έγκριση των αντρών. Όσο τώρα για τους χαρακτηρισμούς που αφορούν τους άντρες, οι άνθρωποι παραμένουν προσκολλημένοι σε παραδοσιακές αντιλήψεις, οι οποίες δεν αλλάζουν ποτέ. Για παράδειγμα, ορισμένοι άντρες δεν είναι καριερίστες ούτε επιδιώκουν την εξουσία ή κάποια θέση. Αντίθετα, αποδέχονται την εκάστοτε κατάστασή τους, αρκούνται στο να έχουν μια συνηθισμένη δουλειά και ζωή και δείχνουν μεγάλη φροντίδα στην οικογένειά τους. Πώς αποκαλεί αυτή η κοινωνία τους συγκεκριμένους άντρες; Μήπως τους χαρακτηρίζει ανεπρόκοπους; (Ναι.) Κάποιοι άντρες δουλεύουν με μεγάλη σχολαστικότητα και επιμέλεια και ενεργούν μεθοδικά και με μεγάλη προσοχή. Πώς τους αποκαλούν μερικοί; «Λίγο σαν κοριτσάκια» ή «συνεσταλμένους». Οι άντρες, βλέπεις, δεν προσβάλλονται όταν τους βρίζουν, αλλά όταν χρησιμοποιούν εκφράσεις που αφορούν τις γυναίκες. Όταν κάποιος θέλει να δώσει αξία στο γυναικείο φύλο, χρησιμοποιεί όρους όπως «αρρενωπή γυναίκα» και «ισχυρή γυναίκα», με σκοπό να ενισχύσει τη θέση μιας γυναίκας και να επιβεβαιώσει την επάρκειά της. Από την άλλη, χρησιμοποιεί όρους όπως το «συνεσταλμένος» για να μειώσει τους άντρες και να τους επιπλήξει που δεν είναι ανδροπρεπείς. Δεν είναι πολύ διαδεδομένο αυτό το φαινόμενο στην κοινωνία; (Ναι.) Αυτά τα ρητά που έχουν προκύψει στη σύγχρονη κοινωνία επιβεβαιώνουν την ύπαρξη ενός προβλήματος: Η παραδοσιακή κουλτούρα φαινομενικά απέχει ήδη πολύ από τη σύγχρονη ζωή και τη σκέψη των ανθρώπων, αφού οι ίδιοι είναι πλέον εθισμένοι στο διαδίκτυο και σε διάφορες ηλεκτρονικές συσκευές ή έχουν εμμονή με κάθε λογής σύγχρονους τρόπους ζωής. Ζουν μέσα σε απίστευτες ανέσεις στα σύγχρονα περιβάλλοντα διαβίωσης και απολαμβάνουν ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες. Όλα αυτά, όμως, είναι μόνο μια βιτρίνα. Στην πραγματικότητα, πολλά δηλητήρια της παραδοσιακής κουλτούρας εξακολουθούν να κατακλύζουν το μυαλό τους. Οι άνθρωποι έχουν αποκτήσει κάποιες σωματικές ελευθερίες, ενώ φαίνεται να έχουν αλλάξει και κάποιες από τις βασικές απόψεις τους για τους ανθρώπους και τα πράγματα, καθώς και να έχουν αποκτήσει μία κάποια ελευθερία στη σκέψη τους. Χάρη στην ταχεία διάδοση των ειδήσεων και την πρόοδο της πληροφορικής, δείχνουν, επίσης, να έχουν αποκτήσει νέες γνώσεις γι’ αυτήν τη σύγχρονη κοινωνία, ενώ γνωρίζουν κι έχουν δει ένα σωρό πράγματα στον έξω κόσμο. Παρ’ όλα αυτά, εξακολουθούν να ζουν στη σκιά των αμέτρητων ρητών που προωθεί η παραδοσιακή κουλτούρα για την ηθική διαγωγή. Μπορεί να υπάρχουν άνθρωποι που λένε το εξής: «Δεν υπάρχει πιο αντισυμβατικός άνθρωπος από μένα· είμαι πολύ μοντέρνος, είμαι νεωτεριστής». Οι άνθρωποι αυτοί μπορεί να φοράνε χρυσό κρίκο στη μύτη τους, κάμποσα σκουλαρίκια στο αυτί τους και πολύ πρωτοποριακά και μοντέρνα ρούχα. Παρ’ όλα αυτά, οι απόψεις τους για τους ανθρώπους και τα πράγματα, καθώς και για το πώς θα πρέπει να συμπεριφέρονται και να ενεργούν, παραμένουν άρρηκτα συνδεδεμένες με την παραδοσιακή κουλτούρα. Γιατί είναι τόσο απαραίτητη η παραδοσιακή κουλτούρα στους ανθρώπους; Επειδή έχει διαποτίσει και αιχμαλωτίσει την καρδιά και το μυαλό τους. Καθετί που πηγάζει από τα βάθη της ψυχής τους, ακόμη και μια ιδέα που περνά στιγμιαία από το μυαλό τους, είναι αποτέλεσμα της κατήχησης και της διαπότισης που έχουν δεχθεί από την παραδοσιακή κουλτούρα. Όλα αυτά παράγονται μέσα σ’ αυτό το αχανές πλαίσιο της παραδοσιακής κουλτούρας και δεν έχουν ξεφύγει από την επιρροή της. Αποδεικνύουν όλα αυτά τα γεγονότα ότι η παραδοσιακή κουλτούρα κρατά αιχμάλωτους τους ανθρώπους; (Ναι.) Οι άνθρωποι είναι ήδη αιχμάλωτοι της παραδοσιακής κουλτούρας. Δεν έχει σημασία αν είσαι πολυδιαβασμένος ή αν έχεις υψηλό μορφωτικό επίπεδο ή όχι. Όσο ζεις ανάμεσα στους ανθρώπους, εφόσον τα στοιχεία της παραδοσιακής κουλτούρας ασκούν ένα είδος αόρατης δύναμης και εξουσίας που υπάρχει παντού κι όχι μόνο στα σχολεία και τα σχολικά βιβλία, αλλά κυρίως στις οικογένειες των ανθρώπων και, φυσικά, σε κάθε γωνιά της κοινωνίας, είναι αναπόφευκτο να διαποτιστείς και να επηρεαστείς από την παραδοσιακή κουλτούρα των ανθρώπων περί ηθικής. Με αυτόν τον τρόπο, χωρίς να το καταλαβαίνουν οι άνθρωποι, αυτά τα πράγματα τους κατηχούν, τους επηρεάζουν, τους παραπλανούν και τους αποπροσανατολίζουν. Η παραδοσιακή κουλτούρα τούς κρατά δεμένους χεροπόδαρα και τους ελέγχει και, ακόμα και να το θέλουν, αδυνατούν να κρυφτούν ή να ξεφύγουν από αυτήν. Έτσι είναι το κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο ζουν. Έτσι έχουν τα πράγματα αυτήν τη στιγμή και αυτά είναι τα γεγονότα.