Πού είχαμε σταματήσει τη συναναστροφή μας στην προηγούμενη συνάθροιση; (Στην προηγούμενη συνάθροιση, Θεέ μου, συναναστράφηκες σχετικά με την «εγκατάλειψη των φορτίων που προέρχονται από την οικογένεια». Ένα μέρος του ζητήματος είναι η εγκατάλειψη των προσδοκιών που έχει κάποιος για τους απογόνους του. Μας το εξήγησες αυτό, Θεέ μου, σε δύο στάδια. Το πρώτο αφορούσε τη συμπεριφορά των γονιών όσο τα παιδιά τους είναι ανήλικα, και το άλλο αφορούσε τη συμπεριφορά τους όταν τα παιδιά έχουν ενηλικιωθεί. Άσχετα με την ηλικία των παιδιών, είτε είναι ενήλικα είτε ανήλικα, η αλήθεια είναι πως η συμπεριφορά και οι πράξεις των γονιών δεν συμφωνούν με την κυριαρχία και τις ρυθμίσεις του Θεού. Οι γονείς θέλουν συνεχώς να ελέγχουν τη μοίρα των παιδιών τους και να ανακατεύονται στη ζωή τους, όμως το μονοπάτι που θα επιλέξουν τα παιδιά τους και οι επιδιώξεις τους δεν είναι κάτι που μπορούν να καθορίσουν οι γονείς τους. Η μοίρα καθενός δεν είναι κάτι που μπορούν να ελέγξουν οι γονείς του. Επίσης, Θεέ μου, μας έδειξες τη σωστή οπτική από την οποία πρέπει να βλέπουμε τα ζητήματα. Σε όποιο στάδιο ζωής κι αν είναι ένα παιδί, οι γονείς φτάνει να εκπληρώσουν τις ευθύνες τους· τα υπόλοιπα έχουν να κάνουν με την υποταγή στην κυριαρχία, στις ρυθμίσεις και στον προκαθορισμό του Θεού.) Την προηγούμενη φορά, συναναστραφήκαμε σχετικά με το γεγονός ότι οι άνθρωποι πρέπει να εγκαταλείψουν τις προσδοκίες που έχουν ως γονείς για τους απογόνους τους. Εννοείται ότι αυτές τις προσδοκίες τις καθοδηγεί η ανθρώπινη θέληση και οι ανθρώπινες ιδεοληψίες που δεν συμφωνούν με το γεγονός ότι ο Θεός ρυθμίζει τη μοίρα των ανθρώπων. Αυτές οι προσδοκίες δεν αποτελούν μέρος της ευθύνης των ανθρώπων· πρέπει να τις εγκαταλείψουν. Όσο μεγάλες προσδοκίες κι αν έχουν οι γονείς για τα παιδιά τους και όσο ορθές και εύστοχες κι αν τις θεωρούν, από τη στιγμή που οι συγκεκριμένες προσδοκίες εναντιώνονται στην αλήθεια που λέει ότι ο Θεός είναι κυρίαρχος της ανθρώπινης μοίρας, τότε οι άνθρωποι πρέπει να τις εγκαταλείψουν. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι εκτός των άλλων αρνητικές· δεν είναι ούτε σωστές ούτε θετικές. Πάνε κόντρα στις ευθύνες που έχουν οι γονείς, υπερβαίνουν αυτό το πλαίσιο και αποτελούν εξωπραγματικές προσδοκίες και απαιτήσεις που έρχονται σε αντίθεση με την ανθρώπινη φύση. Την προηγούμενη φορά, συναναστραφήκαμε σχετικά με τη μη κανονική διαγωγή και τις μη κανονικές πράξεις, καθώς και με κάποιες ακραίες συμπεριφορές που εκδηλώνουν οι γονείς απέναντι στα ανήλικα παιδιά τους. Αυτά προκαλούν ένα σωρό αρνητικές επιρροές και πιέσεις, διαλύουν τη σωματική, ψυχική και πνευματική ευεξία των μικρών παιδιών. Όλα αυτά δείχνουν ότι όσα κάνουν οι γονείς είναι άστοχα και ακατάλληλα. Πρόκειται για σκέψεις και πράξεις που οφείλουν να εγκαταλείψουν όσοι επιδιώκουν την αλήθεια, διότι, από την οπτική της ανθρώπινης φύσης, όλα αυτά αποτελούν έναν σκληρό και απάνθρωπο τρόπο με τον οποίο καταστρέφουν τη σωματική και διανοητική ευεξία ενός παιδιού. Άρα, αυτό που οφείλουν να κάνουν οι γονείς για τα παιδιά τους όταν αυτά δεν έχουν φτάσει ακόμα στην ενηλικίωση είναι να εκπληρώνουν τις ευθύνες τους, κι όχι να σχεδιάζουν, να ελέγχουν, να ενορχηστρώνουν ή να αποφασίζουν για το μέλλον και για τη μοίρα τους. Δεν αναφέραμε την προηγούμενη φορά δύο σημαντικές πτυχές των ευθυνών που εκπληρώνουν οι γονείς απέναντι στα παιδιά τους όταν αυτά είναι ακόμα ανήλικα; (Ναι, αναφέραμε.) Εάν πραγματοποιηθούν αυτές οι δύο πτυχές, τότε έχεις εκπληρώσει τις ευθύνες σου. Αν δεν πραγματοποιηθούν, τότε ακόμη και αν μεγαλώσεις τα παιδιά σου ώστε να γίνουν καλλιτέχνες ή άνθρωποι με κάποιο ταλέντο, δεν έχεις εκπληρώσει την ευθύνη σου. Όση προσπάθεια και αν καταβάλλουν οι γονείς για τα παιδιά τους, είτε ασπρίσουν τα μαλλιά τους να απ’ την ανησυχία, είτε εξαντληθούν μέχρι να αρρωστήσουν, όσο υψηλό κι αν είναι το τίμημα που πληρώνουν, όσο κι αν αφιερώνουν την καρδιά τους και ξοδεύουν τα λεφτά τους, τίποτα απ’ όλα αυτά δεν σημαίνει ότι εκπληρώνουν τις ευθύνες τους. Άρα, τι εννοώ όταν λέω πως οι γονείς οφείλουν να εκπληρώνουν τις ευθύνες τους απέναντι στα ανήλικα παιδιά τους; Ποιες είναι οι δύο βασικές πτυχές; Ποιος τις θυμάται; (Την τελευταία φορά, Θεέ μου, συναναστράφηκες σχετικά με δύο ευθύνες. Η πρώτη είναι να φροντίζει ο γονιός για τη σωματική υγεία του παιδιού και η άλλη είναι να το καθοδηγεί, να το διαπαιδαγωγεί και να το βοηθά όσον αφορά την ψυχική του υγεία.) Είναι πολύ απλό. Στην πραγματικότητα, είναι εύκολο να φροντίσεις για τη σωματική υγεία ενός παιδιού· απλώς πρόσεχέ το να μη χτυπάει και να μην κάνει πολλές μελανιές, καθώς και να μην τρώει αυτά που δεν πρέπει. Μην κάνεις τίποτα που θα επιδράσει αρνητικά στην ανάπτυξή του και, όσο αυτό είναι δυνατόν για έναν γονιό, φρόντισε να έχει αρκετό φαγητό, να τρώει καλά και υγιεινά, να κοιμάται σωστά, να μην αρρωσταίνει ή να αρρωσταίνει ελάχιστες φορές, και όταν αρρωσταίνει, να του λαμβάνει εγκαίρως θεραπεία. Οι περισσότεροι γονείς μπορούν να ανταποκριθούν σ’ αυτά τα πρότυπα; (Ναι.) Αυτά μπορούν να τα καταφέρουν οι άνθρωποι· τα καθήκοντα που δίνει στους ανθρώπους ο Θεός είναι εύκολα. Εφόσον ακόμα και τα ζώα μπορούν να ανταποκριθούν σ’ αυτά τα πρότυπα, δεν είναι οι άνθρωποι χειρότεροι κι απ’ τα ζώα αν δεν μπορούν να τα εκπληρώσουν; (Ναι, ισχύει.) Αν αυτά τα πράγματα μπορούν να τα πετύχουν ακόμα και τα ζώα, αλλά όχι οι άνθρωποι, τότε είναι πραγματικά αξιολύπητοι. Αυτήν την ευθύνη έχουν οι γονείς ως προς τη σωματική υγεία των παιδιών τους. Όσον αφορά την ψυχική τους υγεία, είναι κι αυτή μια ευθύνη στην οποία πρέπει να ανταποκριθούν οι γονείς που μεγαλώνουν μικρά παιδιά. Εφόσον τα παιδιά είναι σωματικά υγιή, οι γονείς οφείλουν να καλλιεργήσουν και την ψυχική τους υγεία και την υγεία των σκέψεών τους. Πρέπει να μεριμνούν ώστε τα παιδιά να σκέφτονται τα προβλήματα με θετικούς, ενεργητικούς και αισιόδοξους τρόπους και κατευθύνσεις. Έτσι, θα ζήσουν μια καλύτερη ζωή και δεν θα γίνουν άνθρωποι ακραίοι, επιρρεπείς σε στρεβλώσεις ή εχθρικοί. Τι άλλο; Πρέπει να μεγαλώσουν τα παιδιά τους ώστε να γίνουν άνθρωποι κανονικοί, υγιείς και ευτυχισμένοι. Ας πούμε, όταν αρχίζουν τα παιδιά να καταλαβαίνουν τι λένε οι γονείς τους και μπορούν να κάνουν απλές, κανονικές κουβέντες μαζί τους, και μόλις αρχίσουν να ενδιαφέρονται για καινούργια πράγματα, εκείνοι μπορούν να τους διηγούνται ιστορίες από τη Βίβλο ή να τους λένε απλές ιστορίες σχετικές με τη συμπεριφορά, ώστε να τα καθοδηγήσουν. Έτσι, τα παιδιά θα καταλάβουν τι σημαίνει συμπεριφορά και τι πρέπει να κάνουν για να είναι καλά παιδιά και καλοί άνθρωποι. Αυτό αποτελεί μια μορφή ψυχικής καθοδήγησης των παιδιών. Δεν πρέπει οι γονείς να τους λένε μόνο να βγάλουν πολλά λεφτά ή να γίνουν υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι όταν μεγαλώσουν, για να αποκτήσουν άφθονα πλούτη, να μην υποφέρουν ούτε να αναγκαστούν να κάνουν σκληρή χειρωνακτική δουλειά, αλλά και να αποκτήσουν την εξουσία και το κύρος να διατάζουν τους άλλους. Δεν πρέπει να εμφυσούν τέτοια αρνητικά πράγματα στα παιδιά τους. Πρέπει, αντίθετα, να μοιράζονται μαζί τους θετικά πράγματα ή να τους λένε ιστορίες κατάλληλες για την ηλικία τους που να περιέχουν θετικά παιδαγωγικά μηνύματα. Για παράδειγμα, να τα μαθαίνουν να μη λένε ψέματα και να μην είναι ψεύτες, να τους δώσουν να καταλάβουν ότι αν κάποιος λέει ψέματα, πρέπει να υποστεί τις συνέπειες, να τους εξηγήσουν τη δική τους στάση σχετικά με τα ψέματα και να τους υπογραμμίσουν ότι όσα παιδιά λένε ψέματα είναι κακά παιδιά και δεν τα συμπαθεί κανένας. Αν μη τι άλλο, πρέπει να μάθουν στα παιδιά τους να είναι ειλικρινή. Επίσης, δεν πρέπει να τα αφήνουν να αναπτύξουν ακραίες ή ριζοσπαστικές ιδέες. Και πώς μπορεί κανείς να το προλάβει αυτό; Πρέπει οι γονείς να μάθουν στα παιδιά τους να δείχνουν ανεκτικότητα απέναντι στους άλλους, να είναι υπομονετικά και να συγχωρούν, να μην έχουν πείσμα και εγωισμό όποτε συμβαίνουν διάφορα πράγματα, και να τους μάθουν να είναι ευγενικοί και να έχουν αρμονικές σχέσεις με τους άλλους· αν έρθουν αντιμέτωποι με πονηρούς ή κακούς ανθρώπους που θέλουν να τους κάνουν κακό, πρέπει να μάθουν να αποχωρούν, και όχι να προσεγγίζουν την κατάσταση με συγκρούσεις και βία. Δεν πρέπει οι γονείς να φυτεύουν στο μυαλό των μικρών παιδιών τους σπόρους ή σκέψεις που σχετίζονται με τη βία. Πρέπει να ξεκαθαρίζουν ότι δεν εκτιμούν τη βία και ότι όσα παιδιά είναι επιρρεπή στη βία δεν είναι καλά παιδιά. Όποιος έχει βίαιες τάσεις, μπορεί να καταλήξει εγκληματίας και να υποστεί κοινωνική απομόνωση και τιμωρία σύμφωνα με τον νόμο. Όσοι έχουν βίαιες τάσεις δεν είναι καλοί άνθρωποι, δεν τους εκτιμάει κανείς. Μια άλλη πτυχή είναι ότι οι γονείς οφείλουν να διαπαιδαγωγούν τα παιδιά τους ώστε να γίνουν αυτάρκη. Δεν πρέπει απλώς να περιμένουν να τους δώσει κάποιος φαγητό και ρούχα· πρέπει να μάθουν να κάνουν μόνα τους ό,τι μπορούν ή ξέρουν να κάνουν, για να μη γίνουν τεμπέληδες. Οι γονείς πρέπει να καθοδηγούν τα παιδιά τους με διάφορους τρόπους, ώστε εκείνα να καταλάβουν αυτά τα θετικά και ορθά ζητήματα. Και βέβαια, όταν βλέπουν αρνητικά πράγματα να συμβαίνουν ή να δημιουργούνται, πρέπει απλώς να πληροφορούν τα παιδιά τους ότι μια τέτοια συμπεριφορά δεν είναι σωστή, ότι τα καλά παιδιά δεν το κάνουν αυτό, ότι και στους ίδιους δεν αρέσει αυτή η συμπεριφορά και ότι όσα παιδιά το κάνουν αυτό μπορεί αργότερα να μπλέξουν με τιμωρίες και ποινές από τον νόμο, και με σκληρές συνέπειες. Με λίγα λόγια, οι γονείς οφείλουν να μεταδώσουν στα παιδιά τους τις πιο απλές και θεμελιώδεις αρχές σύμφωνα με τις οποίες να συμπεριφέρονται και να ενεργούν. Αν μη τι άλλο, όσο ακόμα τα παιδιά είναι ανήλικα, πρέπει να μάθουν να κάνουν πράξη τη διάκριση, να ξεχωρίζουν το καλό από το κακό, να ξέρουν ποιες πράξεις προσδιορίζουν έναν καλό άνθρωπο σε σχέση με έναν κακό άνθρωπο, ποια πράγματα δείχνουν τη διαγωγή ενός καλού ανθρώπου και ποιες πράξεις θεωρούνται κακές και αποτελούν τη διαγωγή ενός μοχθηρού ανθρώπου. Αυτά είναι τα πιο βασικά πράγματα που πρέπει να μάθουν τα παιδιά. Επίσης, πρέπει να καταλάβουν ότι κάποιες συμπεριφορές οι άλλοι τις σιχαίνονται, όπως για παράδειγμα την κλοπή ή το να παίρνουν τα πράγματα των άλλων χωρίς την άδειά τους, να χρησιμοποιούν τα πράγματα των άλλων χωρίς την έγκρισή τους, να διαδίδουν κουτσομπολιά και να σπέρνουν διχόνοια ανάμεσα στους ανθρώπους. Όλες αυτές και άλλες παρόμοιες πράξεις είναι ενδεικτικές της διαγωγής ενός μοχθηρού ανθρώπου, είναι πράγματα αρνητικά και δεν αρέσουν στον Θεό. Όσο μεγαλώνουν λιγάκι τα παιδιά, πρέπει να μαθαίνουν να μην κάνουν τίποτα με πείσμα, να μη χάνουν γρήγορα το ενδιαφέρον τους, να μην είναι παρορμητικά ούτε απερίσκεπτα. Πρέπει να σκέφτονται τις συνέπειες πριν κάνουν οτιδήποτε, και αν ξέρουν ότι μπορεί οι συνέπειες αυτές να είναι αρνητικές ή καταστροφικές, τότε θα πρέπει να συγκρατούνται, να μην ξεμυαλίζονται από τα κέρδη ή τις επιθυμίες. Και οι γονείς πρέπει να διαπαιδαγωγούν τα παιδιά τους σχετικά με τα χαρακτηριστικά λόγια και τις πράξεις των μοχθηρών ανθρώπων, κι έτσι να τους δώσουν τη βασική εικόνα ενός κακού ανθρώπου και κάποια πρότυπα με τα οποία θα μπορούν να τους αξιολογούν. Πρέπει να μάθουν να μην εμπιστεύονται πολύ εύκολα τους ξένους ή όσα τους υπόσχονται, αλλά και να μη δέχονται πράγματα από αγνώστους ανεπιφύλακτα. Πρέπει όλα αυτά τα πράγματα να τα μάθει ένα παιδί, αφού ο κόσμος και η κοινωνία είναι μέσα στην κακία και στις παγίδες. Δεν πρέπει τα παιδιά να εμπιστεύονται κανέναν επιπόλαια· πρέπει να μάθουν να διακρίνουν τους πονηρούς και τους κακούς ανθρώπους, να είναι προσεκτικά και να μένουν μακριά απ’ τους κακούς ανθρώπους, για να μην τα παγιδέψουν και τα εξαπατήσουν. Σχετικά με αυτά τα θεμελιώδη μαθήματα, οι γονείς οφείλουν να καθοδηγήσουν και να κατευθύνουν τα παιδιά τους από μια θετική οπτική γωνία όσο αυτά είναι ακόμα μικρά. Κατά την περίοδο της ανατροφής των παιδιών τους, απ’ τη μία, οι γονείς πρέπει να προσπαθούν να φροντίσουν να μεγαλώσουν υγιή και δυνατά παιδιά, και από την άλλη, να ενισχύσουν την υγιή πνευματική τους ανάπτυξη. Και ποιες είναι οι ενδείξεις ενός υγιούς μυαλού; Ότι το άτομο έχει τη σωστή οπτική για τη ζωή και μπορεί να ακολουθήσει το ορθό μονοπάτι. Ακόμα κι αν δεν πιστεύει στον Θεό, δεν παύει να αποφεύγει στα παιδικά του χρόνια τις κακές τάσεις. Αν οι γονείς παρατηρήσουν στα παιδιά τους την παραμικρή παρέκκλιση, πρέπει να ελέγξουν και να διορθώσουν αμέσως τη συμπεριφορά των παιδιών, και να τα καθοδηγήσουν σωστά. Για παράδειγμα, αν τα παιδιά κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής τους εκτεθούν σε κάποια πράγματα που αποτελούν μέρος των πονηρών τάσεων ή σε κάποια ψευδή επιχειρήματα ή σκέψεις και απόψεις, τότε αν δεν έχουν διάκριση, μπορεί να τις ακολουθήσουν ή να τις μιμηθούν. Οι γονείς πρέπει να εντοπίζουν αυτά τα ζητήματα νωρίς, να τα διορθώνουν αμέσως και να καθοδηγούν με ακρίβεια. Και αυτό δική τους ευθύνη είναι. Με λίγα λόγια, στόχος είναι να έχουν τα παιδιά μια θεμελιώδη, θετική και σωστή κατεύθυνση για να αναπτύξουν τις σκέψεις και τη συμπεριφορά τους, για το πώς να μεταχειρίζονται τους άλλους και πώς να αντιλαμβάνονται τους διάφορους ανθρώπους, τα γεγονότα και τα πράγματα, έτσι ώστε να αναπτυχθούν προς μια εποικοδομητική και όχι προς μια πονηρή κατεύθυνση. Οι άπιστοι, για παράδειγμα, λένε συχνά: «Η ζωή και ο θάνατος είναι προκαθορισμένα· τον πλούτο και τη δόξα τα αποφασίζει ο Ουρανός». Το πόσο θα πονέσει κανείς ή πόσες απολαύσεις θα βιώσει στη ζωή του είναι προκαθορισμένο από τον Θεό και δεν είναι δυνατόν να το αλλάξουν οι άνθρωποι. Απ’ τη μία, οι γονείς πρέπει να πληροφορούν τα παιδιά τους γι’ αυτά τα αντικειμενικά γεγονότα, και απ’ την άλλη, να τους μάθουν ότι η ζωή δεν αφορά μόνο τις σωματικές ανάγκες και ασφαλώς δεν έχει να κάνει με την ευχαρίστηση. Υπάρχουν πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει να κάνουν οι άνθρωποι σ’ αυτήν τη ζωή από το να τρώνε, να πίνουν και να διασκεδάζουν· πρέπει να πιστεύουν στον Θεό, να επιδιώκουν την αλήθεια και τη σωτηρία απ’ Αυτόν. Αν οι άνθρωποι ζουν μόνο για τις απολαύσεις, το φαγητό, το ποτό και την ευχαρίστηση της σάρκας, τότε είναι σαν ζόμπι και η ζωή τους δεν έχει καμία αξία. Δεν δημιουργούν καμία αξία που να είναι θετική και να έχει νόημα, και δεν αξίζουν να ζουν, ούτε καν αξίζουν να είναι άνθρωποι. Ακόμα κι αν ένα παιδί δεν πιστεύει στον Θεό, ας είναι τουλάχιστον καλός άνθρωπος και ας κάνει το καθήκον του. Αν, βέβαια, το επιλέξει ο Θεός και αυτό θέλει μεγαλώνοντας να συμμετάσχει στην εκκλησιαστική ζωή και να κάνει το καθήκον του, τότε ακόμα καλύτερα. Όποιοι γονείς έχουν τέτοια παιδιά οφείλουν ακόμα περισσότερο να εκπληρώνουν τις ευθύνες τους απέναντι σ’ αυτά πριν ενηλικιωθούν, με βάση τις αρχές με τις οποίες έχει νουθετήσει ο Θεός τους ανθρώπους. Αν δεν γνωρίζεις αν τα παιδιά σου θα πιστέψουν ή αν θα τα επιλέξει ο Θεός, το λιγότερο που έχεις να κάνεις είναι να εκπληρώσεις τις ευθύνες σου απέναντί τους στα χρόνια που διαπλάθονται. Ακόμα και να μην τα ξέρεις ή να μην τα καταλαβαίνεις αυτά τα πράγματα, και πάλι πρέπει να εκπληρώνεις αυτές τις ευθύνες. Πρέπει, όσο μπορείς, να εκπληρώνεις τις υποχρεώσεις και τις ευθύνες σου, να μαθαίνεις στα παιδιά σου τις θετικές σκέψεις και τα θετικά πράγματα που ήδη γνωρίζεις. Πρέπει στη χειρότερη, να φροντίσεις να ακολουθήσει εποικοδομητική κατεύθυνση η πνευματική τους ανάπτυξη, και να είναι το μυαλό τους καθαρό και υγιές. Μην τα βάζεις να μάθουν από πολύ μικρά ένα σωρό δεξιότητες και γνώσεις λόγω των προσδοκιών σου, της καλλιέργειας ή ακόμα και της καταπίεσης που τους ασκείς. Και πολύ πιο σοβαρό είναι το γεγονός ότι κάποιοι γονείς συνοδεύουν τα παιδιά τους όταν εκείνα συμμετέχουν σε διάφορες επιδείξεις ταλέντων και σε ακαδημαϊκούς ή αθλητικούς διαγωνισμούς· ακολουθούν τις κοινωνικές τάσεις και πηγαίνουν σε διάφορες εκδηλώσεις, όπως συνεντεύξεις Τύπου, παρουσιάσεις και συναντήσεις για μελέτη, και συμμετέχουν σε κάθε λογής διαγωνισμούς και σε ομιλίες τελετών απονομής βραβείων, και ούτω καθεξής. Αυτοί οι άνθρωποι οφείλουν, τουλάχιστον, ως γονείς να μην αφήσουν τα παιδιά τους να ακολουθήσουν τα βήματά τους και να κάνουν τα ίδια. Αν τα πηγαίνουν τα παιδιά σε τέτοιες δραστηριότητες, κατά μία έννοια, είναι ξεκάθαρο ότι δεν έχουν ανταποκριθεί στις ευθύνες τους ως γονείς. Από μια άλλη άποψη, τα οδηγούν ευθέως σε ένα μονοπάτι χωρίς επιστροφή και δεν τα αφήνουν να αναπτυχθούν νοητικά με τρόπο εποικοδομητικό. Πού έχουν οδηγήσει τα παιδιά τους αυτοί οι γονείς; Τα έχουν οδηγήσει στις πονηρές τάσεις. Δεν πρέπει να το κάνουν αυτό οι γονείς. Οι γονείς, επίσης, όσον αφορά το μελλοντικό μονοπάτι και τη δουλειά που θα επιλέξουν τα παιδιά τους, δεν πρέπει να τους εμφυσήσουν πράγματα όπως: «Κοίτα τον τάδε, είναι πιανίστας και άρχισε να παίζει πιάνο από τεσσάρων ή πέντε ετών. Δεν έπαιζε καθόλου σαν παιδί, δεν είχε φίλους ούτε παιχνίδια, έκανε κάθε μέρα εξάσκηση στο πιάνο. Οι γονείς του τον πήγαιναν σε μαθήματα πιάνου, του είχαν διάφορους δασκάλους και τον έγραφαν σε διαγωνισμούς πιάνου. Κοίτα πόσο διάσημος είναι τώρα, καλοταϊσμένος, καλοντυμένος, όπου κι αν πάει, τον περιβάλλει μια αύρα φωτός και όλοι τον σέβονται». Προωθεί μια τέτοια διαπαιδαγώγηση την υγιή ανάπτυξη του μυαλού ενός παιδιού; (Όχι, δεν την προωθεί.) Τι είδους διαπαιδαγώγηση είναι, τότε; Είναι η διαπαιδαγώγηση του διαβόλου. Κάνει ζημιά σε κάθε νεανικό μυαλό μια τέτοια διαπαιδαγώγηση. Ενθαρρύνει το παιδί να φιλοδοξεί να αποκτήσει φήμη, αίγλη, δόξα, θέσεις και απολαύσεις. Το κάνει να λαχταρά και να επιδιώκει από μικρό παιδί όλα αυτά τα πράγματα, πράγμα που του προκαλεί άγχος, έντονη αγωνία και ανησυχία, και μάλιστα το κάνει να φτάσει μέχρι το σημείο να πληρώσει κάθε τίμημα για να τα αποκτήσει. Ξυπνάει νωρίς και εργάζεται μέχρι αργά για να διαβάσει τα μαθήματά του και να μάθει διάφορες δεξιότητες, κι έτσι χάνει τα πολύτιμα παιδικά του χρόνια και τα ανταλλάσσει με αυτά τα πράγματα. Τα ανήλικα παιδιά δεν μπορούν να αντισταθούν σ’ αυτά που προωθούν οι πονηρές τάσεις, ή να τα διακρίνουν. Οι γονείς, λοιπόν, ως προστάτες των ανήλικων παιδιών τους, πρέπει να εκπληρώσουν αυτήν την ευθύνη και να τα βοηθήσουν να διακρίνουν και να αντισταθούν στις διάφορες απόψεις που προέρχονται από τις πονηρές τάσεις του κόσμου και απ’ όλα τα αρνητικά πράγματα. Πρέπει να τους προσφέρουν θετική καθοδήγηση και εκπαίδευση. Ασφαλώς, ο καθένας έχει τις δικές του φιλοδοξίες και κάποια μικρά παιδιά μπορεί να θέλουν να επιδιώξουν συγκεκριμένα πράγματα, ακόμη και αν οι γονείς τους δεν τα ενθαρρύνουν. Ας επιθυμούν ό,τι θέλουν· οι γονείς πρέπει να εκπληρώσουν τις ευθύνες τους. Ως γονιός, έχεις την υποχρέωση και την ευθύνη να ελέγχεις τις σκέψεις των παιδιών σου και να τα καθοδηγείς προς μια θετική και εποικοδομητική κατεύθυνση. Τώρα, το αν θα επιλέξουν όταν μεγαλώσουν να σε ακούσουν ή αν θα θελήσουν να κάνουν πράξη αυτά που τους έμαθες είναι αποκλειστικά δική τους απόφαση, κι εσύ δεν μπορείς να ανακατευτείς σ’ αυτήν ούτε να την ελέγξεις. Με λίγα λόγια, στα χρόνια της διάπλασης των παιδιών τους, οι γονείς έχουν την ευθύνη και την υποχρέωση να εμφυσήσουν στο μυαλό τους διάφορες υγιείς, σωστές και θετικές σκέψεις και απόψεις, καθώς και στόχους ζωής. Αυτήν την ευθύνη έχουν οι γονείς.

Κάποιοι γονείς λένε: «Δεν ξέρω καν πώς να διαπαιδαγωγήσω τα παιδιά μου. Από παιδί ήμουν μπερδεμένος, έκανα ό,τι μου λέγανε οι γονείς μου και δεν μπορούσα να ξεχωρίσω το σωστό απ’ το λάθος. Ακόμη και τώρα, δεν ξέρω πώς να μεγαλώσω παιδιά». Μην ανησυχείς που δεν ξέρεις· δεν είναι αναγκαστικά κακό. Το χειρότερο είναι να ξέρεις, αλλά να μην το κάνεις πράξη, κι έτσι να συνεχίζεις να διαπαιδαγωγείς τα παιδιά σου με μοναδικό στόχο να διακριθούν και να λες: «Εγώ πια είμαι άχρηστος, αλλά τα παιδιά μου θέλω να με ξεπεράσουν. Η νεότερη γενιά απολαμβάνει το φως της μεγαλύτερης, και πρέπει να την ξεπεράσει. Εγώ σήμερα είμαι τμηματάρχης· αυτό σημαίνει ότι το παιδί μου πρέπει να γίνει δήμαρχος, κυβερνήτης ή ακόμη και να αναρριχηθεί στα ανώτερα κλιμάκια της κυβέρνησης ή να γίνει πρόεδρος». Δεν χρειάζεται να πει κανείς τίποτε άλλο σ’ αυτούς τους ανθρώπους. Δεν ασχολούμαστε μ’ αυτούς. Η ευθύνη που λέμε εμείς ότι έχουν οι γονείς είναι θετική, ενεργητική και έχει σχέση με την αλήθεια. Για όσους από εσάς επιδιώκουν την αλήθεια, αν θέλεις να εκπληρώσεις την ευθύνη που έχεις απέναντι στα παιδιά σου, αλλά δεν είσαι σίγουρος πώς να το κάνεις, τότε ξεκίνα να μαθαίνεις απ’ την αρχή· εύκολο είναι. Το να διδάξεις τους ενήλικες δεν είναι εύκολο, αλλά το να διδάξεις τα παιδιά είναι, σωστά; Μάθε κι εσύ και δίδαξε ταυτόχρονα· δίδαξε αυτά που μόλις έμαθες. Εύκολο δεν είναι; Εύκολο είναι να διαπαιδαγωγήσεις τα παιδιά σου. Και ακόμη καλύτερο είναι το να εκπληρώνεις την ευθύνη σου σχετικά με την ψυχική τους υγεία. Ακόμη και να μην μπορείς να το κάνεις τέλεια, είναι καλύτερο από το να μην τα διαπαιδαγωγήσεις καθόλου. Τα παιδιά είναι μικρά και αφελή. Αν τα αφήσεις να αντλούν τις πληροφορίες τους απ’ την τηλεόραση και από άλλες παρόμοιες πηγές, να επιδιώκουν ό,τι θέλουν, και να σκέφτονται και να πράττουν όπως θέλουν χωρίς διαπαιδαγώγηση και χωρίς κανόνες, τότε δεν έχεις ανταποκριθεί στην ευθύνη σου ως γονιός. Απέτυχες στο καθήκον σου, δεν έχεις εκπληρώσει την ευθύνη και την υποχρέωσή σου. Για να εκπληρώσουν την ευθύνη τους απέναντι στα παιδιά τους, οι γονείς δεν πρέπει να είναι παθητικοί· πρέπει, αντίθετα, να μελετήσουν ενεργά για να αποκτήσουν κάποιες γνώσεις που μπορούν να τους βοηθήσουν στην καλλιέργεια της ψυχικής υγείας των παιδιών τους, ή κάποιες θεμελιώδεις αρχές που έχουν σχέση με την αλήθεια, ξεκινώντας από την αρχή. Πρέπει να τα κάνουν όλα αυτά οι γονείς. Έτσι εκπληρώνουν την ευθύνη τους. Εννοείται πως όσα μάθεις δεν θα τα μάθεις άσκοπα. Ενώ μαθαίνεις και ταυτόχρονα διαπαιδαγωγείς τα παιδιά σου, θα κερδίσεις κάτι κι εσύ. Διότι, όσο μαθαίνεις στα παιδιά σου πώς να αναπτύξουν την ψυχική τους υγεία προς μια εποικοδομητική κατεύθυνση, ως ενήλικας, θα έλθεις αναγκαστικά σε επαφή με κάποιες θετικές ιδέες και θα μάθεις γι’ αυτές. Κι όταν προσεγγίσεις σχολαστικά και σοβαρά αυτές τις θετικές ιδέες ή τις αρχές και τα κριτήρια συμπεριφοράς και δράσης, θα κερδίσεις κάτι χωρίς να το καταλάβεις —δεν θα τα κάνεις άσκοπα όλα αυτά. Την ευθύνη σου για τα παιδιά σου δεν την εκπληρώνεις για χάρη κάποιου άλλου· πρέπει να την εκπληρώνεις επειδή έχεις σχέση μαζί τους, τόσο συναισθηματική όσο και συγγενική. Ακόμη κι αν, αφού το κάνεις αυτό, τα παιδιά σου ενεργούν ή συμπεριφέρονται με τρόπο που δεν καλύπτει τις προσδοκίες σου, τουλάχιστον έχεις κερδίσει κάτι. Ξέρεις τι σημαίνει να διαπαιδαγωγείς τα παιδιά σου και να εκπληρώνεις την ευθύνη σου απέναντί τους. Το καθήκον σου το έχεις κάνει. Τα μονοπάτια που θα αποφασίσουν αργότερα να ακολουθήσουν τα παιδιά σου, πώς θα αποφασίσουν να συμπεριφέρονται και ποια μοίρα τα περιμένει στη ζωή τους δεν σε αφορούν πια. Όταν ενηλικιωθούν τα παιδιά σου, το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να κάτσεις και να παρατηρείς τη ζωή και τη μοίρα τους να εξελίσσεται. Έχεις απαλλαγεί απ’ την υποχρέωση ή την ευθύνη να συμμετάσχεις. Αν δεν τους προσέφερες καθοδήγηση, διαπαιδαγώγηση και όρια σε κάποια ζητήματα όταν έπρεπε κι όταν ήταν ακόμη ανήλικα, τότε μπορεί να το μετανιώσεις όταν, τώρα που ενηλικιώθηκαν, λένε ή κάνουν αναπάντεχα πράγματα, ή εκδηλώνουν σκέψεις και συμπεριφορές που δεν τις περίμενες. Για παράδειγμα, όταν ήταν μικρά, εσύ συνέχεια τους έλεγες το εξής για να τα διαπαιδαγωγήσεις: «Στρώσου στο διάβασμα, πήγαινε στο πανεπιστήμιο, κάνε μεταπτυχιακό ή διδακτορικό, βρες μια καλή δουλειά, βρες ένα κατάλληλο άτομο να παντρευτείς και να κάνεις οικογένεια, και θα ζήσεις καλά». Από τη διαπαιδαγώγησή σου, την ενθάρρυνση και τις διάφορες πιέσεις σου, τα παιδιά έζησαν τη ζωή και ακολούθησαν τον δρόμο που τους όρισες, πέτυχαν αυτά που προσδοκούσες, όπως ακριβώς ήθελες, και τώρα δεν μπορούν να το αλλάξουν. Tώρα που η πίστη σου σε έχει κάνει να καταλάβεις κάποιες αλήθειες και τις προθέσεις του Θεού, έχεις αποκτήσει τις ορθές σκέψεις και απόψεις. Αν προσπαθήσεις να τους πεις να πάψουν να επιδιώκουν αυτά τα πράγματα, τότε εκείνα να αντιδράσουν και να σου πουν: «Αυτό ακριβώς δεν ήθελες να κάνω; Αυτά δεν μου έμαθες όταν ήμουν μικρός; Αυτά δεν απαιτούσες από μένα; Γιατί τώρα με εμποδίζεις; Μήπως αυτό που κάνω είναι λάθος; Έχω καταφέρει αυτά τα πράγματα και τώρα μπορώ να τα απολαύσω· θα πρέπει να νιώθεις χαρά, ικανοποίηση και υπερηφάνεια για μένα, έτσι δεν είναι;» Πώς θα ένιωθες αν το άκουγες αυτό; Θα έπρεπε να χαίρεσαι ή να κλαις; Δεν θα μετάνιωνες; (Ναι.) Δεν μπορείς πλέον να τα φέρεις πίσω. Αν δεν τα είχες διαπαιδαγωγήσει έτσι όταν ήταν μικρά, αν τους είχες προσφέρει χαρούμενα παιδικά χρόνια δίχως καμία πίεση, δίχως να τα μάθεις να ξεχωρίζουν απ’ τους άλλους, να αποκτήσουν κάποιο υψηλό αξίωμα ή να βγάλουν πολλά λεφτά, ή να επιδιώξουν φήμη, κέρδος και θέση, αν τα είχες αφήσει απλώς να είναι καλοί, συνηθισμένοι άνθρωποι, και αν δεν απαιτούσες να βγάλουν πολλά λεφτά, να χαρούν τόσα πράγματα ή να σου δώσουν πίσω τόσα, και αν απλώς τους ζητούσες να είναι υγιή και ευτυχισμένα, να είναι απλοί και ευτυχισμένοι άνθρωποι, τότε ίσως να δέχονταν κάποιες από τις σκέψεις και τις απόψεις που έχεις από τότε που πίστεψες στον Θεό. Αν ήταν έτσι, τώρα ίσως να ήταν ευτυχισμένη η ζωή τους, με λιγότερη πίεση απ’ τη ζωή και την κοινωνία. Δεν θα είχαν αποκτήσει φήμη και κέρδη, αλλά τουλάχιστον θα ένιωθαν στην καρδιά τους ευτυχισμένα, ήσυχα και γαλήνια. Όμως, την εποχή που μεγάλωναν, η επανειλημμένη παρότρυνση και προτροπή σου, η πίεση σου, τα οδήγησε να επιδιώκουν ανελέητα τη γνώση, τα λεφτά, τη φήμη και το κέρδος. Τελικά, απέκτησαν φήμη, κέρδος και κύρος, η ζωή τους έγινε καλύτερη, ευχαριστήθηκαν περισσότερα και έβγαλαν πιο πολλά λεφτά, αλλά η ζωή τους είναι εξοντωτική. Κάθε φορά που τα βλέπεις, το βλέμμα τους δείχνει μεγάλη κούραση. Μόνο όταν γυρίσουν σπίτι τους, σ’ εσένα, θα τολμήσουν να βγάλουν το προσωπείο τους και να παραδεχτούν πως είναι κουρασμένα και χρειάζονται ξεκούραση. Μόλις, όμως, βγουν έξω, δεν είναι πια τα ίδια άτομα —φοράνε ξανά το προσωπείο τους. Βλέπεις πόσο κουρασμένη και θλιβερή είναι η έκφρασή τους και τα λυπάσαι, αλλά δεν μπορείς να τα φέρεις πίσω. Δεν μπορούν πλέον να γυρίσουν. Πώς έγινε αυτό; Δεν συνδέεται με το πώς τα μεγάλωσες; (Ναι.) Όλα αυτά δεν τα γνώριζαν απ’ τη φύση τους ούτε τα επιδίωκαν από μικρά· συνδέονται ξεκάθαρα με το πώς τα μεγάλωσες εσύ. Δεν αναστατώνεσαι όταν βλέπεις το πρόσωπό τους, όταν βλέπεις τη ζωή τους σ’ αυτήν την κατάσταση; (Ναι.) Είσαι, όμως, ανήμπορος· το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να μετανιώνεις και να λυπάσαι. Μπορεί να νιώθεις ότι ο Σατανάς έχει πάρει το παιδί σου μια και καλή, ότι δεν θα μπορέσει να γυρίσει πίσω και ότι είσαι ανίσχυρος να το σώσεις. Ο λόγος γι’ αυτό είναι ότι δεν εκπλήρωσες την ευθύνη σου ως γονιός. Εσύ του έκανες κακό, το έκανες να παραστρατήσει με τη λανθασμένη ιδεολογική σου διαπαιδαγώγηση και καθοδήγηση. Δεν γίνεται να γυρίσει ποτέ, και στο τέλος το μόνο που σου απομένει είναι οι τύψεις. Παρακολουθείς ανήμπορος το παιδί σου να υποφέρει, να διαφθείρεται από αυτήν τη μοχθηρή κοινωνία, να φορτώνεται τις πιέσεις της ζωής, και δεν μπορείς να το βοηθήσεις με κανέναν τρόπο. Το μόνο που μπορείς να πεις είναι: «Να έρχεσαι πιο συχνά στο σπίτι για να σου φτιάχνω ωραίο φαγητό». Και τι προβλήματα θα λυθούν με ένα φαγητό; Τίποτα δεν λύνεται. Οι σκέψεις του παιδιού έχουν ήδη ωριμάσει και σχηματιστεί, και δεν θέλει να εγκαταλείψει τη φήμη και τη θέση που έχει αποκτήσει. Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να προχωρήσει εμπρός και να μη γυρίσει πίσω. Αυτό το ολέθριο αποτέλεσμα προκαλεί η λανθασμένη καθοδήγηση από τους γονείς και το γεγονός ότι εμφυσούν στα παιδιά τους λανθασμένες ιδέες όταν εκείνα είναι ακόμα μικρά. Εκείνα τα χρόνια, λοιπόν, οι γονείς πρέπει να εκπληρώνουν την ευθύνη τους, να καθοδηγούν την ψυχική υγεία των παιδιών τους, αλλά και να οδηγούν τις σκέψεις και τις πράξεις τους προς μια εποικοδομητική κατεύθυνση. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Μπορεί να λες: «Δεν ξέρω πολλά πράγματα για τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών». Δεν μπορείς, όμως, έστω να εκπληρώσεις την ευθύνη που σου αναλογεί; Αν αντιλαμβάνεσαι πραγματικά τον κόσμο και την κοινωνία αυτή, αν συνειδητοποιείς στ’ αλήθεια τι είναι η φήμη και το κέρδος, αν μπορείς αληθινά να εγκαταλείψεις την επίγεια φήμη και το κέρδος, τότε πρέπει να προστατέψεις τα παιδιά σου και να μην τα αφήσεις να δεχτούν πολύ γρήγορα αυτές τις λανθασμένες ιδέες που προέρχονται από την κοινωνία όσο είναι μικρά. Κάποια παιδιά, για παράδειγμα, όταν ξεκινάνε το γυμνάσιο, αρχίζουν να παρατηρούν διάφορα πράγματα, όπως πόσα δισεκατομμύρια δολάρια έχει ένας συγκεκριμένος μεγιστάνας που ασχολείται με επιχειρήσεις, τι πολυτελή αυτοκίνητα έχει ο πιο πλούσιος άνθρωπος της περιοχής, τι θέση έχει κάποιος άλλος, πόσα λεφτά έχει, πόσα αυτοκίνητα έχει στο σπίτι του και τι πράγματα απολαμβάνει. Αρχίζουν και αναρωτιούνται στο μυαλό τους: «Τώρα είμαι στο γυμνάσιο. Κι αν μετά το πανεπιστήμιο δεν βρω καλή δουλειά; Αν δεν βρω δουλειά και δεν έχω λεφτά, πώς θα αγοράσω βίλα και πολυτελή αυτοκίνητα; Πώς θα μπορέσω να ξεχωρίσω χωρίς λεφτά;» Αρχίζουν να ανησυχούν και να ζηλεύουν τους ανθρώπους στην κοινωνία που έχουν γόητρο, πολυτελή και χλιδάτη ζωή. Όταν συνειδητοποιούν αυτά τα πράγματα, τα παιδιά αρχίζουν να εισπράττουν από την κοινωνία διάφορες πληροφορίες, γεγονότα και φαινόμενα, και αρχίζει το νεανικό τους μυαλό να πιέζεται και να αγχώνεται, αρχίζουν να ανησυχούν και να κάνουν σχέδια για το μέλλον τους. Στην περίπτωση αυτή, δεν θα έπρεπε οι γονείς να εκπληρώσουν την ευθύνη τους και να παρηγορήσουν και να καθοδηγήσουν τα παιδιά τους, ώστε να καταλάβουν πώς να βλέπουν και να χειρίζονται σωστά τα συγκεκριμένα ζητήματα; Πρέπει να φροντίσουν να μην μπλέξουν με τέτοια πράγματα τα παιδιά τους από όταν είναι μικρά, έτσι ώστε να μπορέσουν να διαμορφώσουν τη σωστή οπτική απέναντι σ’ αυτά. Πείτε Μου, πώς θα πρέπει να προσεγγίζουν τα ζητήματα αυτά οι γονείς με τα παιδιά τους; Από πολύ μικρά δεν εκτίθενται στις μέρες μας τα παιδιά στις διάφορες πτυχές της κοινωνίας; (Ναι.) Δεν ξέρουν στις μέρες μας πάρα πολλά πράγματα για τους τραγουδιστές, τους κινηματογραφικούς σταρ, τους σταρ του αθλητισμού, αλλά και για τους διάσημους του διαδικτύου, τους μεγαλοεπιχειρηματίες, τους πλούσιους και τους πολυεκατομμυριούχους; Δεν ξέρουν πόσα λεφτά βγάζουν, τι φοράνε, τι τους ευχαριστεί, πόσα πολυτελή αυτοκίνητα έχουν και ούτω καθεξής; (Ναι.) Οι γονείς, λοιπόν, σε μια τόσο σύνθετη κοινωνία, θα πρέπει να εκπληρώνουν τη γονική ευθύνη τους, να προστατεύουν τα παιδιά τους και να τα εφοδιάζουν με υγιές μυαλό. Όταν τα παιδιά μάθουν γι’ αυτά τα ζητήματα ή όταν ακούσουν και δεχτούν οποιεσδήποτε μη υγιείς πληροφορίες, τότε οι γονείς θα πρέπει να τους μάθουν να διαμορφώνουν τις σωστές σκέψεις και απόψεις, ώστε να απομακρυνθούν εγκαίρως απ’ αυτά. Είναι τουλάχιστον υποχρεωμένοι να τους μεταδώσουν το εξής απλό δόγμα: «Είσαι ακόμα νέος και σ’ αυτήν την ηλικία, υποχρέωσή σου είναι να διαβάζεις και να μαθαίνεις αυτά που πρέπει. Δεν υπάρχει λόγος να σκέφτεσαι άλλα πράγματα· δεν χρειάζεται να σε απασχολεί πόσα λεφτά θα βγάζεις ή τι θα αγοράσεις· αυτά είναι για όταν μεγαλώσεις. Για την ώρα, ασχολήσου με τα μαθήματά σου, κάνε αυτά που σου βάζουν οι καθηγητές σου για το σπίτι και κανόνισε όσα αφορούν τη δική σου ζωή. Δεν είναι ανάγκη να σκέφτεσαι πολύ τίποτε άλλο. Θα τα σκεφτείς όταν ενταχθείς στην κοινωνία και έρθεις σε επαφή μ’ αυτά. Όσα γίνονται στην κοινωνία αυτήν τη στιγμή απασχολούν τους ενήλικες. Εσύ δεν είσαι ενήλικας, άρα τα συγκεκριμένα πράγματα δεν θα πρέπει ούτε να τα σκέφτεσαι ούτε να συμμετέχεις σ’ αυτά. Τώρα ασχολήσου με τα του σχολείου σου και άκου τι σου λέμε. Εμείς ως ενήλικες ξέρουμε περισσότερα από σένα, γι’ αυτό και πρέπει να μας ακούς, ό,τι κι αν σου λέμε. Αν μάθεις γι’ αυτά τα ζητήματα που υπάρχουν στην κοινωνία, τα ακολουθήσεις και τα αντιγράψεις, τότε αυτό δεν θα ωφελήσει ούτε το διάβασμά σου ούτε τα μαθήματά σου· μπορεί να επηρεάσει τη μαθησιακή σου πορεία. Tι άνθρωπος θα γίνεις στο μέλλον ή τι δουλειά θα κάνεις είναι πράγματα που πρέπει να τα σκεφτείς αργότερα. Αυτήν την περίοδο, καθήκον σου είναι να αφοσιωθείς στα μαθήματά σου. Αν δεν είσαι άριστος, τότε δεν θα έχεις επιτυχία στην εκπαίδευσή σου και δεν θα είσαι καλό παιδί. Μη σκέφτεσαι τίποτε άλλο· τα υπόλοιπα δεν σε αφορούν, θα τα καταλάβεις όταν μεγαλώσεις». Αυτό δεν είναι το πιο θεμελιώδες δόγμα που θα πρέπει να αντιληφθούν οι άνθρωποι; (Ναι.) Μάθετε στα παιδιά το εξής: «Το καθήκον που έχεις αυτήν τη στιγμή είναι να διαβάζεις, όχι να τρως, να πίνεις και να διασκεδάζεις. Αν δεν διαβάσεις, τότε θα χαραμίσεις τον χρόνο σου και θα παραμελήσεις την εκπαίδευσή σου. Όλα εκείνα τα πράγματα της κοινωνίας που έχουν σχέση με το φαγητό, το ποτό, τη διασκέδαση και με διάφορα άλλα ζητήματα αφορούν τους ενήλικες. Οι ανήλικοι δεν πρέπει να ασχολούνται με τέτοιες δραστηριότητες». Είναι εύκολο να τα δεχτούν τα παιδιά αυτά τα λόγια; (Ναι.) Δεν είναι ότι τους στερείς το δικαίωμα να μάθουν γι’ αυτά τα ζητήματα ή να τα ζηλέψουν. Την ίδια στιγμή, τους επισημαίνεις τι πρέπει να κάνουν. Καλός δεν είναι αυτός ο τρόπος διαπαιδαγώγησης; (Ναι.) Είναι απλή αυτή η πρακτική; (Ναι.) Πρέπει οι γονείς να μάθουν να το κάνουν αυτό και, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων τους, να μελετήσουν πώς να διαπαιδαγωγούν και να προσέχουν τα ανήλικα παιδιά τους ανάλογα με τις ικανότητες, τις συνθήκες και το επίπεδό τους· είναι υποχρεωμένοι να εκπληρώνουν την ευθύνη τους απέναντι στα παιδιά τους και να κάνουν όλα όσα αναφέραμε όσο το δυνατόν καλύτερα. Δεν υπάρχουν αυστηρά ή απόλυτα πρότυπα· υπάρχει διαφορά από άτομο σε άτομο. Καθένας έχει διαφορετικές οικογενειακές συνθήκες και διαφορετικό επίπεδο. Καθένας, λοιπόν, σε ό,τι αφορά το πώς εκπληρώνει την ευθύνη της διαπαιδαγώγησης των παιδιών του, έχει τις δικές του μεθόδους. Να κάνεις ό,τι λειτουργεί πιο αποδοτικά, ό,τι φέρνει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Να προσαρμόζεσαι ανάλογα με την προσωπικότητα, την ηλικία και το φύλο των παιδιών σου. Κάποια μπορεί να χρειάζονται να είσαι λίγο πιο αυστηρός, άλλα μπορεί να θέλουν πιο ήπια προσέγγιση. Κάποια μπορεί να τα ωφελήσει ένα ύφος πιο απαιτητικό, ενώ άλλα μπορεί να προκόψουν μέσα σε ένα περιβάλλον πιο ήρεμο. Ανάλογα με την κατάσταση του κάθε παιδιού, οι γονείς πρέπει να προσαρμόζουν τις μεθόδους τους. Όπως και να ’χει, απώτερος στόχος είναι η διασφάλιση της ψυχικής υγείας των παιδιών, η καθοδήγησή τους προς μια εποικοδομητική κατεύθυνση όσον αφορά τόσο τις σκέψεις τους, όσο και τα κριτήρια με τα οποία ενεργούν. Μην τους επιβάλλεις τίποτα που πάει κόντρα στην ανθρώπινη φύση, στους νόμους της φυσικής ανάπτυξης ή που ξεπερνάει όσα μπορούν να πετύχουν ανάλογα με την ηλικία ή το επίπεδό τους. Όταν καταφέρουν να τα κάνουν όλα αυτά οι γονείς, τότε έχουν ήδη εκπληρώσει την ευθύνη τους. Είναι δύσκολο να το πετύχεις αυτό; Δεν είναι κάτι πολύπλοκο.